پاورپوینت پاورپوینت شیر حق درس 12 فارسی هشتم (pptx) 17 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 17 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
درس
دوازدهم فارسی
پایه هشتم
شیرحق
درس در یک نگاه:
از علی آموز اخلاص عمل شیر حق را دان منزّه از دغل
معنی بیت: اخلاص و درستی عمل را از حضرت علی (ع) بیاموز ، حضرت علی (ع) ، شیر خدا را از ناراستی، پاک بدان.
در غزا بر پهلوانی دست یافت زود شمشیری برآورد و شتافت
معنی بیت: در جنگ بر پهلوانی تسلط یافت و غالب شد. فوری شمشیر را بیرون آورد و برای کشتنش شتافت.
او خدو انداخت بر روی علی افتخار هر نبی و هر ولی
آب دهن، تف
« علی و ولی » جناس اختلافی
معنی بیت:
آن پهلوان بر صورت آن حضرت ، آب دهان انداخت. شخصیّتی که مایه افتخار پیامبران و اولیاست.
در زمان انداخت شمشیر آن علی کرد او اندر غزایش کاهلی
در
سستی
معنی
بیت:
آن حضرت فوری شمشیر را بر زمین انداخت و در جنگ با آن پهلوان سستی کرد. ( به جنگ ادامه نداد. )
گشت حیران آن مبارز ، زین عمل وز نمودن عفو و رحم بی محل
بخشش
معنی بیت:
آن پهلوان از این عمل و از بخشش و رحم نابه هنگام و غیر منتظره حضرت علی(ع) متعجّب شد.
گفت: بر من تیغ تیز افراشتی از چه افکندی، مرا بگذاشتی؟
معنی بیت: آن مبارز گفت: تو بر من شمشیر تیز کشیدی ، پس چرا شمشیر بر زمین انداختی و مرا رها کردی؟
گفت: من تیغ از پی حق می زنم بنده حقّم نه مأمور تنم
معنی بیت: گفت: من برای رضای خدا شمشیر می زنم ( می جنگم) من بنده خدا هستم و مأمور جسمم نیستم. ( برای هوای خودم شمشیر نمی زنم. )
شیر حقّم، نیستم شیر هوا فعل من بر دین من باشد گوا
معنی بیت: من شیر خدا هستم و شیر هوا و هوس نیستم. رفتار و عملم بر دین و ایمانم گواهی می دهد.
باد خشم و باد شهوت، باد آز برد او را که نبود
معنی بیت: خشم و شهوت و طمع مثل باد آن کسی را با خود می برد که اهل نماز نباشد.
چون درآمد در میان، غیر خدا تیغ را دیدم نهان کردن سزا
معنی بیت: وقتی که در جنگ با تو عمل غیر الهی و غرض نفسانی پیش آمد، نهان کردن و رها کردن شمشیر را شایسته دیدم.
آرایه های ادبی شعر شیر حق
آرایه های بیت دوم: مراعات نظیر (غزا، پهلوانی و شمشیر)، کنایه (دست یافتن- کنایه از چیره شدن)
آرایه های بیت سوم: جناس (علی و ولی)، واج آرایی (ر)
آرایه های بیت چهارم: تناسب (غزا و شمشیر)
آرایه های بیت پنجم: تناسب (عفو و رحم)
آرایه های بیت ششم: جناس (تیغ و تیز)
آرایه های بیت هشتم: تکرار: (شیر – من)، جناس (هوا، گوا)، تلمیح (اشاره به عبارت: الاعمال بالنیات)
آرایه های ادبی بیت نهم: مراعات نظیر (خشم، شهوت و آز)، تکرار (باد)، تلمیح (اشاره به آیه 45 سوره عنکبوت: همانا نماز، نمازگزاران را از زشتی و تباهی باز می دارد…)
کلمات هم معنی
آز: حرص، طمع
اخلاص: عقیده پاک داشتن، پاکی نیت
افراشتن: کشیدن
اهریمن: شیطان
بگذاشتی: رها کردی
بی محل: نامناسب
تیغ: شمشیر
حق: خدا
حیران: متعجب
خدو: آب دهان
در زمان: فوری، بی
درنگ
دست یافت: پیدا کرد
دغل: مکر و حیله، فریبکاری
سزا: سزاوار، شایسته
شتافت: سریع رفت
صادق: راستگو
عفو: بخشش
عمل: کار
غزا: جنگ کردن در راه خدا، پیکار
فعل: عمل، کار
کاذب: دروغگو
کاهلی: سستی، تنبلی
گوا: شاهد، گواه، دلیل
منزه: پاک، بی عیب
نبی: پیامبر
ولی: سرپرست، رهبر دینی
هوا: میل و آرزو
مولوی
شاعر بزرگ قرن هفتم هجری قمری است. وی در سال ۶۰۴ هجری قمری در بلخ زاده شد. پدر وی بهاءالدین که از علما و صوفیان بزرگ زمان خود بود به سبب رنجشی که بین او و سلطان محمد خوارزمشاه پدید آمده بود از بلخ بیرون آمد و بعد از مدتی سیر و سیاحت به قونیه رفت. مولانا بعد از فوت پدر تحت تعلیمات برهان‌الدین محقق ترمذی قرار گرفت. ملاقات وی با شمس تبریزی در سال ۶۴۲ هجری قمری انقلابی در وی پدید آورد که موجب ترک مسند تدریس و فتوای وی شد و به مراقبت نفس و تذهیب باطن پرداخت. وی در سال ۶۷۲ هجری قمری در قونیه وفات یافت.
از آثار او می‌توان به مثنوی، دیوان غزلیات یا کلیات شمس، رباعیات، مکتوبات، فیه مافیه و مجالس سبعه اشاره کرد.
خودارزیابی
در بیت اوّل به کدام صفات حضرت علی (ع) اشاره شده است؟
اخلاص - دور از فريبکاري