پاورپوینت پاورپوينت آرایه های ادبی درس 14 ياد حسين فارسي هشتم (pptx) 8 اسلاید

دسته بندی : پاورپوینت

نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد اسلاید: 8 اسلاید

قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :

نگاهی به بلندترین قصیده ی عاشورایی (بررسی شعر یاد حسین علیه السلام) بررسی و بازخوانی برخی از بیت های قصیده ی «تشنه» : یکی از ترفندهای هنری و شگردهای زیبایی شناختی در قلمرو شعر، خوش آغازی، شروع به هنجار و نیکو و «حُسنِ مَطلع» است. فدایی با انتخاب واژه ی «تشنه» در جایگاه ردیف، «حُسن مطلع» را با دلیل زیبا و شاعرانه ی «حُسن تعلیل» درآمیخته و دو بیت آغازین را این گونه زیبا و هنری سامان داده است که در حقیقت، بیانگر فضای کلّی سروده و محتوای آن نیز هست که خود نمونه ای نیکو برای «براعت استهلال» تواند بود. شد چنان از تفِ دل، کامِ سخنور تشنه که ردیف سخنش آمده یکسر تشنه خشک گردید هم از دودِ دل و دیده، دوات خامه با سوز رقم کرد به دفتر تشنه در پیشانی سروده به دو ترکیب «تفِ دل» و «کام تشنه» برمی خوریم. پیداست که «تشنگی کام سخنور» ،پی‌آمد تفِ دل و سوز درون اوست امّا این که علّت پیدایی تفِ دل چیست، چیزی بیان نمی شود. این گره افکنی در آغاز سروده ،یکی از نقاط قوّت اثر است که بر حالت انتظار و پی جویی‌های ذهنی او و جاذبه و گیرایی اثر می‌افزاید،سپس در پاره ی دوم شعر، یکی دیگر از پی آمدهای «تشنه کامی و تفِ دل» با تکیه بر مصراع نخست، این است که عطشناکی سخنور بر کلامش هم اثر گذاشته و واژه ی «تشنه» را از کام جانش بر صفحه ی کاغذ و جایگاه ردیف نشانده است تا از این طریق ،تشنه کامی را در سراسر زنجیره ی سخن و ذهن و زبان خواننده ،جاری سازد. البته از مصراع دوم ،دو معنا برمی آید که هر دو نغز و لطیف است : 1. تشنه کامی سخنور سبب شده که واژه ی «تشنه» ،ردیف سخنش قرار بگیرد. 2. شدّت تشنه کامی شاعر، ردیف شعرش را نیز دچار عطش و تشنگی کرده است. در مصراع دوم بیت دوم، شاعر با بهره گیری از عنصر «تشخیص» به قلم، هویت وشخصیت می بخشد و می گوید چون از شدّت غم دل و اندوه فراوان، دوات خشک شد، قلم به جای مرکّب با سوز و گداز و اشک و آه خود، تشنگی را بر دفترثبت کرده است. نمونه های جان بخشی یا تشخیص گشت گلشن ز تفِ ناله ی بلبل گلخن گل به یک قطره ی آبی است چو اخگر تشنه بر سر خاک فتاده است گل از باد سَموم بر لب آب فتاده است صنوبر تشنه خم شده بید معلّق، مگر او کشته بدید پسر تازه جوانی به برابر تشنه؟ دست دارد به کمر بهرِ چه این گونه چنار مگر او دید به خون غرقه برادر تشنه؟ نگاه کلّی و حاکم بر این چند بیت، برآمده از همان رویکرد رثایی و فلسفه ی نگرش فدایی است، از این رو، بلبل ناله سر می دهد، صنوبر تشنه است، بید مجنون هم چون نوجوانی را کشته دید، قامتش خمیده و کمانی است و درخت چنار هم از غم مرگ برادر، دست به کمر خود نهاده است. نمونه های جان بخشی یا تشخیص زلف سنبل شده افشان و پریشان که چرا شد پریشان به سنان ،کاکُل اکبر تشنه خارِ گلبن خبری می دهد از ناوک تیر که فرو رفت بر آن حلق مطهّر تشنه ارغوان چهره ز خوناب جگر کرد ،خضاب که خضاب است ز خون، قاسم صفدر تشنه در همه ی این نگاره ها و تصاویر شعری، جانْمایه ی کلام و عنصر مشترک، رویکرد سوگوارانه است. درد و داغ و مصیبت سال 61 هجری، همه گیر است. شاعر بر هر چه می نگرد نشانی از سوگ واقعه ی کربلا را بر پیشانی آن می بیند و از همین دید به بازخوانی و تفسیر پدیده ها می پردازد. در این فلسفه ی نگاه، زلف آشفتگی سنبل، سرخی غنچه، حضور تیغ و خار بر بوته ی گل و سرخی رنگ گل ارغوان و همه چیز از مرغ هوا و ماهی دریا، نشان و نمادی هستند که هر یک به زبان خویش، اضلاع و گوشه های آن واقعه ی خرد آشوب را تحلیل و تصویر می کنند. نمونه های جان بخشی یا تشخیص ناگفته نماند که این رویکرد فدایی ریشه در باورها و آموزه های دینی و روایی ما دارد. «زیارت ناحیه ی مقدّسه» که خونگریه و سوگنامه ی حضرت ولی عصر عجّل الله تعالی فرجه و مرثیه ی بلند آن بزرگوار بر مصیبت های حضرت امام حسین (ع) و اصحابش در روز عاشورا است، بر همین نگرش استوار است. آن جا که می خوانیم : «بَکَت السّماءُ وسُکّانُها... آسمان و ساکنان آن، بهشت و خزانه دارانش، کوه ها، ودامنه هایش، دریا و ماهیانش، بهشت و جوانانش و خانه ی خدا و مقام و مشعرالحرام و حِلّ و حرم، همه گریه کردند.» تشبیهات تشنه اینک به بررسی چند تصویر تشبیهی از قصیده ی «تشنه» می پردازیم : روی چون سیب، شد آبی ز تفِ بی آبی همه آبی ز حیات، آل پیمبر تشنه تصویر بیت این است که رخسار سرخ و سیبگون و زیبای عاشوراییان (امام و یارانش و اطفال آن بزرگوار) از شدّت عطش و بی آبی، کبود و آبی شده است. چهره ی زیبا به سیب سرخ مانند شده است .