پاورپوینت درس اول تاریخ ادبیات قرن‌های دوازدهم و سیزدهم (pptx) 20 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 20 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
درس اول
تاریخ ادبیات قرن‌های دوازدهم و سیزدهم
وضعیت ادبیات ایران بعد از سبک هندی:
از انقراض دولت صفویه تا آغاز سلطنت فتحعلی شاه قاجار، یعنی در دوران حکومت‌های افشاریه، زندیه و ابتدای دوره‌ی قاجار، رشد و شکوفایی قابل توجهی برای تاریخ ادبیات ایران دیده نمی‌شود. در این دوره شاعران از سبک هندی روی برگردانده‌اند، اما هنوز تأثیرهایی از آن سبک و نیز مکتب وقوع در آثارشان مشاهده می‌شود.مشتاق اصفهانی در زمان نادرشاه و کریم خان زند، با همراهی چند تن دیگر از ادیبان انجمن ادبی اصفهان را اداره می‌کرد.
با روی کار آمدن سلسه‌ی قاجار و تثبیت حکومت مرکزی در ایران، بازگشت به شیوه و الگوی گذشتگان در ادبیات پررونق‌تر از
گذشته بود. عبدالوهاب نشاط انجمن ادبی نشاط را تأسیس کرد؛ پس از آن انجمن ادبی خاقان به ریاست فتحعلی شاه در تهران تشکیل شد هدف این انجمن رهایی بخشیدن شعر فارسی از تباهی و انحطاط اواخر دوره‌ی صفوی و دوره‌های بعد از آن بود؛ اما برای رسیدن به این هدف، راهی جز تقلید از آثار پیشینیان در پیش نگرفتند و به همین خاطر شعر را به دوران گذشته، بازگرداندند و موجب پیدایش «سبک بازگشت» شدند که می‌توان آن را حد واسط بین سبک هندی و سبک دوره‌ی بعد یعنی دوره‌ی بیداری دانست.
عوامل موثر در تشکیل نهضت بازگشت ادبی
1ـ تاراج کتاب‌خانه‌ی اصفهان که سبب شد تعدادی از کتاب‌های کتاب‌خانه‌ی سلطنتی به دست مردم افتد و ارتباط مجدد اهل ذوق با ادب کهن برقرار شود؛
2ـ توجه به ادبیات در دربار قاجاریه و رونق بازار شعر و شاعری و مدح شاهان؛
3ـ تضعیف جامعه بر اثر شکست ایران از روسیه‌ی تزاری.
عملکرد شاعران دوره ی بازگشت:
شاعران دوره‌ی بازگشت به سبب فقر فرهنگی جامعه و سستی و رخوت حاکم بر ادبیات، به پیروی از اسلوب‌های کهن پرداختند و در سطوح زبانی، ادبی و فکری سبک خراسانی و عراقی را مورد توجه قرار دادند؛ به طوری که زبان، تخیل و اندیشه در این سبک تکرار شنیده‌هاست.هاتف اصفهانی از معروف‌ترین شاعران این عهد است.
گروهی از شاعران دوره‌ی بازگشت به قصیده‌سرایی به سبک شاعران خراسانی و عهد سلجوقی پرداختند؛ افرادی مانند صبای کاشانی، قاآنی شیرازی و سروش اصفهانی از این گروه‌انددیگر غزل سرایی به سبک حافظ، سعدی و دیگر شاعران سبک عراقی را پیش گرفتند. شاعرانی مانند مجمر اصفهانی، فروغی بسطامی و نشاط اصفهانی از این گروه‌اند
اهمیت شعرای دوره ی بازگشت:
هر چند شاعران این دوره باعث نوآوری و تکامل قابل توجهی در شعر فارسی نشدند؛ اما از این جهت اهمیت دارند که توانستند زبان شعر را از حالت سستی که در اواخر سبک هندی در آن به وجود آمده بود، نجات بخشند.اگر این نهضت به پا نشده بود، چه بسا زبان فاخر شعر فارسی دچار سستی و ضعف بیش‌تری می‌شد.
از اواسط دوره‌ی قاجار اندک‌اندک مباحثی در مورد علل شکست وعقب‌افتادگی ایران در جامعه مطرح شد و همراه با آن شعر دوره‌ی بازگشت نیز با انتقاد روبه‌رو شد
موضوعات جدید در جامعه و ادبیات پیش آمد و اصطلاحات و لغات غربی نیز وارد شعر شد
شعر در این دوره دوباره بین مردم آمد و صدای فریاد آن‌ها شد شاعران خود را وقف مردم کردند و به محتوا بیش از صورخیال و جنبه‌های شاعرانه توجه داشتند
آنان به این نتیجه رسیده بودند که در شعر باید تغییر و دگرگونی ایجاد شود تا بتواند مسائل و پدیده‌های تازه را در خود جای دهد.
سفرهای شاهان قاجار به فرنگ، موجب آشنایی آنان با تحولات جهانی شد
تحصیل کردگان و روشن‌فکران ایران هم‌گام با تغییرات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی بیداری جامعه‌ی ایرانی را سرعت بخشیدند
در ایران حرکتی ایجاد شد که هم ضد استبداد بود و هم ضد استعمار؛ در نهایت به صدور فرمان مشروطیت با امضای مظفرالدین‌شاه در سال 1324 ﻫ. ق انجامید.
عوامل موثر در بیداری جامعه :
1ـ تأثیر جنگ‌های نافرجام ایران و روس و توجه مردم به واقعیت‌ها و امکانات فنی دنیای جدید؛
2ـ کوشش‌های عباس میرزا، ولیعهد فتحعلی شاه در روی آوردن به دانش و فنون نوین؛
3ـ اعزام دانشجویان ایرانی به خارج از کشور برای تحصیل؛
4ـ رواج صنعت چاپ و روزنامه‌نویسی و ترجمه و نشر کتاب‌های غربی؛
5ـ تأسیس مدرسه‌ی دارالفنون به فرمان امیرکبیر و آموزش دانش‌های نوین در آن.
وضعیت عمومی زبان و ادبیات
در دوره بیداری، شعرای آزادی‌خواه و گروهی از روشن‌فکران به نقد شرایط موجود پرداختند که با مخالفت دولت همراه بود؛ افرادی مثل ملک‌الشعرای بهار، نسیم شمال، میرزافتحعلی آخوندزاده، عبدالرحیم طالبوف و میرزاآقاخان کرمانی از آن دسته بودند در نتیجه فصل جدیدی در ادبیات فارسی پدید آمد. به این نوع از ادبیات که گویای اوضاع سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی آن روزگار است، «ادبیات بیداری» یا «ادبیات مشروطه» گفته‌اند