پاورپوینت ارزیابی آزمایشگاهی واحدهای اهدائی (pptx) 14 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 14 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
1
ارزیابی آزمایشگاهی واحدهای اهدائی
2
مقدمه
پس از مراحل انتخاب و غربالگری اهدا کننده و جمع آوری خون و فرآوردههای خونی، روی خون اهداء کننده یکسری آزمایش انجام میگیرد تا از ایمنی فرآورده خونی اهداء کننده اطمینان حاصل شود.
هرگز فرآودههای خونی قبل از تکمیل آزمایشهای لازم به گیرنده تزریق نمیشود.
آزمایشات برای بررسی Rh, ABO، غربالگری آنتی بادیهای ناخواسته و شناسائی برخی از بیماریهای عفونی منتقله از خون انجام میشود.
3
1- تعیین ABO :
بررسی گروه خونی ABO به دو روش سِل تایپ (مستقیم ) و بک تایپ (معکوس) انجام میشود.
در روش سِل تایپ گلبولهای قرمز فرد را با آنتی A آنتی B و آنتی AB مجـــاور میکنند و حضور آنتی ژنهای A و B را روی سطح گلبولهای قرمز بررسی میکنند
در روش دوم بک تایپ سرم فرد را با سلولهای A1 وB مجاور میکنند و نوع آنتی بادی در سرم فرد را مشخص میکنند.
نتایح سِل تایپ و بک تایپ باید با یکدیگر مطابقت داشته باشند.
4
2- تعیین Rh:
برروی گلبولهای قرمز فرد اهدا کننده و با استفاده از Anti D صورت میگیرد
چنانچه آگلوتینه مشاهده شود برچسب Rh مثبت روی کیسه زده میشود
چنانچه آگلوتینه دیده نشد گلبولهای سرخ را از نظر D ضعیف (DW) بررسی میکنند
- چنانچه D ضعیف مثبت باشد روی کیسه برچسب Rh مثبت زده میشود.
- در صورتی که D ضعیف مثبت نباشد برچسب Rh منفی زده میشود.
5
3- غربالگری آنتی بادی ناخواسته (غیرمنتظره):
برروی سرم اهداء کننده انجام میشود
آنتی بادی ناخواسته در اثر برخورد فرد با گلبولهای قرمز آلوژنیک (طی انتقال خون و یا بارداری بوجود میآیند
برای این کار سرم اهداء کنندگان با سلولهای غربالگر مجاور میشوند
درصورت وجود Ab با اهمیت بالینی در سرم فرد دهنده نباید از پلاسما یا پلاکت فرد استفاده کرد. آنتی A و آنتی B جزء Ab ناخواسته نمیباشند.
فرآورده گلبول قرمز نیز باید با احتیاط مصرف شود و نوع آنتیبادی روی کیسه نوشته شود.
6
4- بررسی عوامل عفونی منتقله از راه خون :
این عوامل عبارتند از :
- ویروس نقص ایمنی (HIV)
- هپاتیت B
- هپاتیت C
- HTLV
- سیفلیس
7
الف – ویروس نقص ایمنی HIV)) نوع 1 و2
از دسته رتروویروسهاست
این ویروس دارای آنزیم ترانس کریپتاز معکوس است که RNA ویروس را به DNA تبدیل میکند و DNA حاصل وارد ژنوم میزبان میشود.
راههای انتقال ویروس عبارتند از : 1- تماس با فرآوردههای خونی آلوده 2- تماس جنسی 3- انتقال از مادر به جنین 4- شیر مادر 5- تزریق خون آلوده
در سال 1985 اولین آزمایش غربالگری برای شناسائی آنتی بادی علیه HIV برروی خونهای اهدائی انجام شد
آزمایش هائی که اکنون برای شناسائی ویروس HIV در مراکز انتقال خون انجام میشود شامل شناسائی آنتی بادی علیه HIV I,II و آنتی ژنP24 (پروتئین مرکزی ویروس HIV-I) است .
آنتی بادی علیه HIV پس از 22 روز و آنتی ژن P24 پس از 16 روز تماس با ویروس قابل شناسائی است. به این زمان اصطلاحاً دوره پنجره گفته میشود.
آزمون تأییدی وسترن بلات است که البته فقط برای HIV-I میباشد.
نکته: گونه دیگری از این ویروس (گروه O) در مناطق غربی و مرکزی آفریقا گزارش شده است که کیتهای ایمنوآسی موجود در بازار قادر به شناسائی این گروه نیستند.
8
ب . هپاتیت B :
راههای انتقال آن از طریق خون و فرآوردههای خونی، تماس جنسی و مادر به جنین میباشد.
آزمایش هائی که برای شناسائی این ویروس برروی خونهای اهدائی انجام میشوند عبارتند از:
1- آنتی ژن سطحی هپاتیت (HBsAg)B
پس از تماس با ویروس هپاتیت B حدود 6-2 هفته زمان لازم است تا HBS Ag را شناسائی کرد
آنتی بادی برعلیه HBS 16هفته پس از تماس در خون ظاهر میشود.
2- آنتی بادی ضد هسته مرکزی هپاتیت (Anti-HBC) B
این Ab بعد از پیدایش HBS Ag در خون پدیدار شده و تا سالها پس از عفونت نیز در خون قابل ردیابی میباشد
در یک دوره زمانی . HBS Ag کاهش مییابد، Anti-HBC تنها شاخص بیماری است که قابل تشخیص است.
در افرادی که برعلیه هپاتیت B واکسینه شده اند Anti-HBC به وجود نمیآید چون واکسن هپاتیت B فاقد HBC است.
3- سطح سرمی آلانین آمینوترانسفراز (ALT)
میزان این آنزیم در کبد نسبت به دیگر اعضاء بیشتر است و در آسیبهای کبدی میزان سرمی آن افزایش مییابد. اندازه گیری ALT برروی خون اهداء کنندگان الزامی نیست
9
ج . هپاتیت C
پیشتر این ویروس به عنوان هپاتیت Non A-Non B شناخته شده بود.
تا قبل از سال 1990 روش تشخیصی برای این ویروس وجود نداشت و از آزمایش ALT به عنوان آزمایش جایگزین آن استفاده میشد.
تست تشخیصی آن Anti HCV-Ab است که دارای دوره پنجره 66 روز میباشد.
RIBA آزمون تأییدی برای آنتی بادی علیه HCV، میباشد. واکنش مثبت تأئید کننده عفونت است.
در حال حاضر آزمایشNAT (تکثیر اسیدنوکلئیک ) جهت شناسائی HCV استفاده میشود. کاربرد روشهای NAT باعث کاهش دوره پنجره میگردد (حدود 60-40روز).