پاورپوینت درس حقوق قوانین شهری (pptx) 29 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 29 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
درس حقوق قوانین شهری
بهار 95
سیر تحول قوانین و مقررات شهری و شهرسازی در جهان وایران
2-1 سیر تحول تهیه طرح های توسعه شهری در جهان
تهیه و تدوین قوانین و مقررات جامع شهروشهرسازی همسو با برنامه های توسعه شهری در جهان
با مفهوم امروزی از قدمت زیادی بر خوردار نیست .ولی تلاشهای انجام گرفته در این خصوص به زمانهای
گذشته باز میگردد .نخستین تلاشهایی که به نوعی در راستای نظم دهی به سکونتگاه انسانی بوده
است که اولین سرچشمه تدوین قوانین و مقررات در راستای دست یابی به برنامه های توسعه شهری
را فراهم نموده است (مهندسین ومشاورزیستا1380)
تفکر در خصوص تهیه وتدوین قوانین و مقررات جامع شهروشهرسازی وبه تبعیت از تهیه طرح برای شهر
وبررسی ابعاد مخطلف توسعه آتی آن از قدمت زیادی برخوردار نیست و واقعیت آن است که با هریک از
تقسیم بندی های انجام گرفته در این خصوص مقایسه شود (مزینی 1390)
مشخص میگردد که مدت زمان قابل تصور برای تفکر وتهیه طرح شهری حداکثر دو قرن است
که از اوایل قرن نوزدهم به بعد را شامل میشود(مهندسین مشاور شارمند 1370)
بنا بر این شهرسازی نسبت به برخی علوم دیگر از عمر کوتاهی برخوردار است و خصوصا در
جریان تحولات انجام گرفته در طول دو سده اخیر نیز با نوساناتی مواجه بوده است که بعضا
دگرگون کننده برخی بنیان های اساسی این علم شده است .بنا بر همین سابقه شهر سازی
از نظریه پردازی صرف در باب مباحث اجتماعی –اقتصادی و یا ایده آل گرایی و تخیل پردازی شروع
و قریب یک قرن با این شیوه تفکر تداوم میابد (اوایل قرن نوزدهم با نظریات رابرت اوئن –شارل فوریه
-ژول ورن )
با شروع قرن بیستم شیوه های تفکرمباحث شهری یک باره از مسائل انتزائی وکلی به موارد عینی
وجرئی تبدیل میگردد و توجه به مسائل عمومی روزمره همچون بهداشت –حمل ونقل –میدان وفرم
شهری جای خود را به مسائل کلی همچون طبقه بندی نظام مسکن
وارد شدن عرضه مهندسی در شهرسازی که عموما باماهیت عمران و ساختمان سازی قابل بیان
است .تغییر عمیقی دراندیشه وشیوه عمل شهرسازی به جای می گذارد وباعث میشود که ماهیتا
جایگاهی زمینی پیدا کند و از تخیلات به واقعیات روزمره تغییر یابد.
به همین دلیل توجه به جنبه های کالبدی شهر هم در نقشه شهری (طرح خیابان بندی شطرنجی)
وهم عناصر شهری (میدانهای بزرگ توسط اوسمان)نمود میابد .
از این مقطع اصول نظری شهرسازی مدرن پایه ریزی میشود و توجه شدید به کمیات معماری و
جدایی فعالیتهای شهری به عنوان یک اصل اجتناب ناپذیر معرفی میگردد
از طرف دیگروقوع جنگ جهانی دوم و تبعات ناشی از تخریب همه جانبه شهرها در اثر جنگ
باعث شد که توسعه شهری ازنگاه تک بعدی به چند وجهی تغییر یابد وبه همین دلیل توجه
به مشکلات شهری از نگاه جامع دیدن به همه مسائل شهری مطرح می گردد .
به این امید که جامع بینی بتواند همه پیچیدگی های نظام شهری را حل کند و محققان مخطلف
هر یک از فراخور علم مکتسب میابد و متخصصان اقتصاد –جامعه شناسی –جغرافیا –حقوق و
غیره علاوه بر معمار و مهندس قبلی برای تدوین طرح شهری فراخوانده میشوند و همچنین امر
مقدمه ای بر تولد دانش شهر سازی میشود .
شاید بتوان گفت که ویژگی های این دوره رجعت به دوران نخست شهر سازی است که در آن
تخصص های غیر فنی در عرصه های نظری و خصوصا با گرایش های اقتصادی-اجتماعی ومالی
به ارئه ایده پرداخته اند . اما در عین حال به دلیل تلفیق تخصص های گوناگون نقش محوریت یک
حرفه (اعم از معماریا جامعه شناسی و اقتصاد)از بین رفته و تفکر جامع نگری در طرحهای توسعه
شهری گسترش میابد.
از اوایل دهه 1970میلادی ضرورت کاربرد روشهای جایگزینی مطالعات جامع در طرح های شهری
مطرح میگردد وتاکید بر نظریات جایگزین خصوصا نظریه عمومی سیستم ها عنوان میشود .
به عبارتی رابطه انسان با محیط (شهروند با شهر)و عناصر تشکیل دهنده سیستم شهری مطرح
در شیوه جدید مطرح میشود که استفاده از مبانی نظری و روشهای عملی آن در مطالعه شهری
-اجتناب ناپذیر است توجه به شهر باید همچون مجموعه ای از عناصر باشد که با هم چنان در رابطه
-ای متقابل قرار میگیرند که تغییر در هر عنصر تشکیل دهنده مجموعه موجب تغییر سایر عناصر و در
نتیجه کل مجموعه میشود.
عناصر سیستمی که در یک شهر قابل بررسی است شامل :انسان-فعالیتها-مکان اختصاص یافته
به آنهاو ارتباطات مادی وغیر مادی است .
سیر تحول دیدگاهها و روشهای علمی حاکم بر طرح های توسعه شهری در کشورهای مختلف
(خصوصا اروپای غربی)طی دو قرن که از آغاز پیدایش شهرسازی سپری شده است به 4 مرحله
متفاوت به شرح زیل قابل تقسیم است
مرحله اول (از1800تا 1900میلادی)
در این دوره هنوز شهر سازی به عنوان حرفه ای مستقل به وجود نیامده است .عمده کسانی که درباره
چگونگی توسعه شهرها نظر میدهند نظریه پردازان مسائل اجتماعی برای رفع مشکلات طبقات اجتماعی
هستند که با ذکر خصوصیاتی در خصوص شهر مطلوب یا ایده آل خود نظر میدهند و عموم ایده های طرح
شده که به صورت اتوپیا مطرح میشود .شهر مناسب را خارج از شهرهای موجود میداند و به همین دلیل
به شرایطی اصطلاحا آزمایشگاهی می اندیشند که برای تحقق شهر مورد نظر باید هرگونه محدودیت
و مانع به عنوان پیش فرض اولیه برداشته شده تا شهر ایده آل به صحنه ظهور برسد .بنا به همین دلیل
است که بهترین نظریات مطرح شده این دوره همچون شهر خیالی رابرت اوئن (1857-1771)و شال فوریه
(1838-1772)هیچ گاه جنبه اجرایی پیدا نمی کند ،زیرا بسیاری از این نظریات با پیش فرض تغییر شرایط
وضع موجود و ساختارهای حاکم بر نظامی است که بر اساس ساختار سیاسی-اقتصادی ناشی از انقلاب
صنعتی به وجود آمده است و قاعدتا تغییر آن از عهده یک شهر ساز بر نمی آید.
زیرا نقد اوئن از لیبرالیسم اقتصادی حاکم بر جامعه آن روز دفاع از طبقه کارگر پیشنهاد هایش در
مورد اصطلاحات ،او را قبل از هر چیز در راس اتحادیه کارگری و نظریه پردازی سوسیالیسم دولتی
قرار میدهد که برای تحقق این ایده به 12000هکتار نیاز داشت تا در آن نقشه ای شطرنجی را ارائه
کند و هر کدام از خانه های شطرنج ،پذیرای 1100نفر در 400تا600هکتار باشد .
در عین حال نیز برای تحول اساسی شرایط و رفتار محرومان باید آنان را از محیطی که هم اکنون
تاثیر شومی بر آنها دارد بیرون کشید و آنان را در شرایط مناسب برای سرشت طبیعی انسان
قرار داد.
تاثیر عمیق انقلاب صنعتی که با اختراع ماشین بخار جمیز وات شروع میشود ،به تدریج همه
ساختارهای اقتصادی ،اجتماعی و سیاسی را تحت الشعاع قرار میدهد و نظام شهری را نیز
از این قائده مستثنا نمی شود ،زیرا شهر های اروپایی در این دوره به سبب تاثیرات انقلاب
صنعتی به گونه ای بی سابقه گسترش میابند.این توسعه عمدتا به طور بی رویه و بی ضابطه
در حاشیه بافت منسجم شهری در اطراف صنایع و خطوط آهن و توسط صاحبان زمین حومه های نوساز
شهری صورت میگیرد
آنچه در حومه های شهری بدونه ضابطه و برنامه روی میدهد ،باز سازی مرکز شهری در چارچوب های
طرح های مدون صورت میگیرد .اهداف و محتوای این طرح ها از طرف هیئت حاکم با توجه به نیازهای
جوامع و دولت های جدید تعیین میشود و طی آن پیش بینی هایی برای ایجاد مراکز جدید اداری
و خدماتی،میدان ها وشاهراه های جدید ارتباطی،پل ها،خطوط مترو وراه آهن وتاسیسات زیربنایی
آب و فاظلابمی شود .عمده این طرح ها باکمک تکنسین های جدیدی به نام مهندس تهیه و اجرا می
شود ومعماران این قرن که بیشتر سرگرم ساختن ابنیه تشریفاتی هستند با این فعالیت ها بیگانه می
مانند .حومه های نوساز شهری نیز که خیلی زود پخش اعظم ساختار شهر اروپایی را تشکیل دادند.
خود به خود و بدون دخالت معماران توسعه میابند ،به عبارتی زمانی که عواقب منفی این حومه جز
لاینفک ساختار شهری میشود ،لزوم تدوین طرح برای آنها احاس میشود در بین نمونه های مطرح این
دوره باید به طرح اوسمان برای مرکز شهر پاریس اشاره کرد که الگویی برای باز سازی مراکز شهری
در سایه کشورهای اروپایی به تدریج سایر کشورها میشود
مرحله دوم(1950-1900)
شروع قرن بیستم با تحولات زیادی در عرصه علوم همراه میگردد،نظریات مبتنی بر استدلال استقرایی
و گسترش شیوه های تجربی در همه علوم باب میشود و تدوین قواعد م استدلالی بر اساس فلسفه
علمی ،اساس روش شناسی را تشکیل میدهد،به طوری که قوائد منطقی مبنای شناخت در فلسفه
طبیعی بر شمرده میشوند .
قاعده یکم:برای تعلیل اشیاء طبیعی ،فقط باید به عللی تمسک ورزیدکه هم صادق وهم برای تدوین
ظواهر کافی باشند .
قاعده دوم:باید به معلول های مشابه،تا جایی که ممکن است علل مشابه را نسبت داد .
قاعده سوم :آن دسته از اوصاف که در همه اجسام موجود در دسترس آزمایش یافت می شود
و شدت ضعف هم بر نمی دارند ،می باید اوصاف همگانی جمیع اجسام شمرده شوند .
قاعده چهارم :احکامی که از طریق استقراء عمومی و بر اثر کند وکاو در پدیده ها به دست می آید
درست است و نباید به فرضیات مخالف اعتنایی شود .
به طبع تدوین قواعد منطقی واحکام استدلال در همه علوم ،در این دوره اصول نظری شهرسازی
مدرن شکل می گیرد و همه صاحب نظران سعی در بیان تجارت استقرایی مبتنی بر مصادیق
علمی دارند .
بنا به همین دلیل است که در این دوره نظریات معتدی در باره شهرسازی مطرح میشود که برخی از
آنان عبارت اند از:
نظریه شهر خطی توسط آرتور سوریا .
نظریه شهر صنعتی توسط تونی گارنیه (1948-1869)
نظریه باغ شهر توسط ابنزرهاوارد (1928-1850 )
نظریه شهر درخشان توسط لوکور بوزیه (1965-1887)
نیمه اول قرن بیستم علاوه بر ایجاد تاکید اندیشه های پوزیتویسمی و بروز دو جنگ جهانی ،زمینه
بیشتری را برای تفکر بیشتر ومنطقی تر به مفهوم توسعه شهری ایجاد می نماید به همین دلیل
کنگره چهارم معماری مدرن (سیام) کلا به موضوع شهرسازی اختصاص می یابد و طی آن یک الگوی
نمونه برای تهیه نقشه های شهری ارائه میگردد که بر طبق آن برای هر شهر باید سه نقشه تهیه
شود،یکی برای نشان دادن شیوه استفاده از زمین ،دومی برای نشان دادن وضعیت معابر و سومین
نقشه برای تکمیل موقعیت شهر با توجه به محیط اطراف آن.