پاورپوینت حسن تعلیل (pptx) 6 اسلاید

دسته بندی : پاورپوینت

نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد اسلاید: 6 اسلاید

قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :

بنام خدا در لغت به معنای دلیل و برهان نیکو آوردن است . و در اصطلاح ادبی آن است که شا عر برای امری در کلام ، علتی غیر واقعی و شاعرانه بیاورد . آنچه این علت غیر واقعی را می تواند توجیه کند ؛ تصرف و تخیل شاعرانه است . این دلیل غیر واقعی زمانی بر ارزش کلام می افزاید که موجب زیبایی کلام شود ولذتی را در ذهن خواننده بتواند ایجاد کند . برای مثال : آن شاعری را به خاطر بیاوریم که آبله رو بودن معشوق خود را چقدر زیبا در قالب این صنعت ادبی ( حسن تعلیل ) توجیه کرده است و با آوردن دلیل غیر واقعی ( شاعرانه ، ادبی ) توجیه خود را در ذهن مخاطب به عنوان دلیلی اقناع کننده جا می دهد . یارم از بس که نازک است تنش مانده جای نگاه بر بدنش در این بیت ابتدا شاعر آبله های روی صورت معشوق خود را با تعبیر زیبای ، جای نگاه ، بیان کرده است و قبل از آن نازکی تن او را علت این امر می داند و این دلیل غیر واقعی خوش در ذهن خواننده می نشیند و لذتی را برای او به ارمغان می آورد . حسن تعلیل نکته : فهمیدن شعر برای درک این آرایه ادبی راهگشاست . و در بسیاری از اوقات برای پی بردن به حسن تعلیل ، ما باید مفهوم بیت یا عبارت را به درستی درک کنیم . سرنوشت عاشقان خوشتر پذیرد رنگ خون زان پر پروانه را چون گل نگارین کرده اند در این بیت شاعر ادعا می کند که نگارین بودن پر پروانه به دلیل آن است که سرنوشت عاشقان خوش تر پذیرد رنگ خون ، در حالی که رنگین بودن پر پروانه به لحاظ منطق ربطی به سرنوشت عاشقان ندارد . رسم بد عهدی ایام چو دید ابر بهار گریه اش بر چمن و لاله و نسرین آمد شاعر مدعی است که چون ابر بهار رسم بد عهدی ایام را دید ، به حال چمن و لاله و نسرین گریست . در واقعیت برای بارش باران دلیلی غیر از ادعای شاعر وجود دارد .اما تخیل اوست که در ذهن ایجاد لذت می کند . ذره را تا نبود همت عالی حافظ طالب چشمه ی خورشید درخشان نشود حرکت ذره ها به سوی بالا پس از طلوع خورشید موضوعی است که شاعر در این بیت مطرح می کند و در ادامه دلیلی غیر واقعی و تخیلی ( همت والای ذره ها و عشق آن ها به خورشید ) برای ان بیان می کند . هنگام سپیده دم خروس سحری دانی ز چه رو همی کند نوحه گری یعنی که نمودند در آیینه ی صبح کز عمر شبی گذشت و تو بی خبری سعدی در این ابیات به زیبایی دلیلی تخیلی برای بانگ صبحگاهی خروس بیان می کند : خروس غفلت انسان از گذشت عمر ، را می خواهد یاد آوری کند . خمیده پشت از آن گشتند پیران جهان دیده که اندر خاک می جویند ایام جوانی را علت خمیدگی و گوژپشتی پیران چیست ؟ چون آنها خم شده اند و در روی زمین به دنبال جوانی خود می گردند. این دلیل را خیال می پذیرد اما واقعیت هرگز . نه خلاف عهد کردم که حدیث جز تو گفتم همه بر سر زبانند و تو در میان جانی می دانی چرا از دیگران سخن به میان می آورم زیرا آنها بر سر زبان اند و می دانی چرا از معشوق چیزی نمی گویم زیرا معشوق در دل و جان من جای گرفته است . دیدی که خون ناحق پروانه شمع را چندان امان نداد که شب را سحر کند شاعر علت سوختن شمع و خاموش شدن آن را ریختن خون ناحق پروانه می داند . چو نقاش ازل نقش تو می بست ز کلکش نقطه ای بر گل چکیده ست دلیل وجود خال بر چهره ی معشوق چیست ؟ علت شاعرانه : چکیدن قطره ای از جوهر قلم نقاش بر تصویر چهره ی او( نقاش ازل = استعاره ) به سرو گفت کسی : میوه ای نمی آری ؟ جواب داد که آزادگان تهی دستند علت میوه ندادن درخت سرو چیست ؟ زیرا آزاد است و هیچ تعلق خاطری ندراد . عجب نیست بر خاک اگر گل شکفت که چندین گل اندام بر خاگ خفت علت شکفتن گل بر زمین و از خاک چیست ؟ زیرا زیبا رویان بی شماری در خاک خفته اند . ( دلیل شاعرانه ) به یک کرشمه که در کار آسمان کردی هنوز می پرد از شوق چشم کوکب ها علت پریدن چشم کوکب ها در چیست ؟ زیرا تو کرشمه ای ( گوشه ی چشمی ) در کار آسمان کردی مثال های دیگر سرو یک پای از آن مانده که در جلوه ی ناز نتوانست که در پیش نهد پای دگر مشکن دلم که حقه ی راز نهان توست ترسم که راز در کف نامحرم اوفتد در را ببند ، خورشید را چرا میزبان شویم ، وقتی که نور ، غم را درون دیده ی ما فاش می کند ! سر به زیر پر از آن دارم که دیگر این زمان با من آن مرغ غزلخوانی که می نالید نیست پسته ، دهن بسته زان بود که ندارد چربی و شیرینی زبان که تو داری تهیه و تنظیم : سعید لروند دبیر ادبیات شهرستان سنقر