پاورپوینت علوم و فنون ادبی دهم انسانی درس 11 قافیه (pptx) 9 اسلاید

دسته بندی : پاورپوینت

نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد اسلاید: 9 اسلاید

قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :

درس یازدهم هماهنگی پاره های کلام هماهنگی پاره های کلام شاعران برای تأثیرگذاری سخن خود از « وزن » ، « عاطفه » و «خیال» بهره می گیرند. وزن آشکارترین ابزار موسیقایی شعر است، برای تشخیص موسیقی شعر باید آن را به پاره های هماهنگ و مساوی بخش کنیم ؛ در پی آن تساوی و توازن آوایی شعر را بدست آوریم. مصراع یا پاره های اشعار از قطعه های کوچک و ایستگاه های آوایی ، تشکیل شده است مثال : توانا بود هر که دانا بود ت وا نا ب ود هر ک دا نا ب ود ای چشم و چراغ اهل بینش ای چش م چ را غ اه ل بی نش به هر کدام از پاره های جدا شده شعر هجا می گوییم . هجا یا بخش : مقدار آوایی است که دهان با یک بار باز شدن آن را ادا می کند. هجا از واج پدید می آید. واج کوچکترین واحد آوایی زبان است که معنا ندارد. مانند : / ب / / ت / /ج / باد تاب جمال واج های زبان فارسی در زبان فارسی 29 واج وجود دارد که آنها را به دو دسته ی صامت و مصوّت تقسیم می کنند. مصوت : زبان فارسی ، 6 مصوّت دارد ؛ که به دو دسته ی مصوّت کوتاه و بلند تقسیم می شوند صامت : 23 واج دیگر زبان فارسی صامت هستند ؛ مانند: / پ / / د / / خ / / ن / هجاهای زبان فارسی به سه دسته ی کوتاه ، بلند و کشیده تقسیم می شوند ساختمان هجاهای زبان فارسی عنوان هجا نحوه ی قرار گرفتن نشانه مثال کوتاه صامت + مصوّت کوتاه U چو ، تو ، که بلند الف. صامت+ مصوّت کوتاه + صامت ب . صامت + مصوّت بلند - - گل ، پل ، در پا ، سی ، مو کشیده الف. صامت + مصوّت کوتاه + دوصامت ب . صامت + مصوّت بلند + یک صامت یا دو صامت U- - U برد، دشت ، سبز کار ، سیب ، داشت نکات مهــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــم هر هجا (بخش)، یک مصوّت دارد؛بنابراین ،تعداد هجاهای یک کلمه با تعداد مصوت های آن کلمه برابر است. مثال : باد یک مصوت (ا) دارد و یک هجاست و برادر ، سه مصوّت ( َ ا َ ) دارد و سه هجاست. هر هجا را همانطور که می خوانیم می نویسیم تا در شمارشواج ها دچار اشکال نشویم . مثــــــــــال : تو = تُ هجای کوتاه U خواب = خاب هجای کشیده U- خواهر = خا هر در زبان فارسی ، هیچ واژه ای با مصوّت آغاز نمی شود؛ بنابراین واژهایی که به ظاهر با مصوت آغاز می شوند، در ابتدای خود یک همزه دارند که در تعیین نوع هجا باید بدان توجه داشت . مثال : « از » دارای سه واج است . آب یک هجای کشیده است . مفهوم هم وزنی شعر دو مصراع یا بیت ، زمانی هم وزن هستند که : الف . تعداد هجاهای آنها با هم برابر باشد . ب . هجاهای کوتاه و بلند آنها در مقابل یکدیگر قرار گیرد. توانا بود هر که دانا بود // زدانش دل پیر برنا بود ت وا نا ب ود هر ک دا نا ب ود U - - U - - U - - U - ز دا نش د ل پیــ ر بر نا ب ود U - - U - - U - - U - توجــــــــــــــــــــــــــــــــــــه هجای پایانی اوزان شعر فارسی همیشه بلند محسوب می شود و اگر به جای آن کشیده یا کوتاه بیاید، همچنان آن را هجای بلند می آوریم . در شعر نو، معمولا شاعران تساوی مصراع های شعری را ضروری نمی دانند. به همین سبب می بینیم که طول مصراع های شعر نو یکسان نیست. تو را من چشم در راهم؛ شباهنگام که می گیرند در شاخ تلاجن، سایه ها رنگ سیاهی وزان دل خستگانت راست، اندوهی فراهم؛ تو را من چشم در راهم