پاورپوینت علوم و فنون ادبی (1) دهم درس 1 مبانی تحلیل متن (pptx) 11 اسلاید

دسته بندی : پاورپوینت

نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد اسلاید: 11 اسلاید

قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :

به نام خداوند مهر علوم و فنون پایه دهم درس اول : مبانی تحلیل متن هرچیزی که ذهن ما را به پویایی درآورد، « متن » است. متن ها شنیداری، بویایی، دیداری و ... هستند. در این کتاب مقصود از متن ، آثار شعر و نثر فارسی است. یکی از آسان ترین و کاربردی ترین شیوه های شناخت و ارزیابی متون این است که متن از سه دیدگاه زبان، ادبیات و فکر؛ بررسی شود. پس هر متن در سه قلمرو زیر بررسی می شود. 1- قلمرو زبانی 2- قلمرو ادبی 3- قلمرو فکری قلمرو زبانی : این قلمرو دامنه گسترده ای دارد. از این و به سطوح کوچک تر تقسیم می شود. 1- سطح واژگانی: در این سطح لغت ها از نظر فارسی یا غیر فارسی بودن * ، روابط معنایی کلمات از قبیل ترادف، تضاد، تضّمن، تناسب ، و... بررسی می شود. 2- سطح دستوری: در اینجا متن از دید ترکیبات و قواعد دستوری ، کاربردهای دستوری تاریخی* و کوتاهی و بلندی جمله ها بررسی می شود. بیشتر بدانیم: شناخت واژگان فارسی از غیر فارسی : 1- کلماتی که حروف « ث، ح، ص، ض، ط، ظ، ع، غ » در آن ها دیده می شود؛ معمولا از عربی ( و برخی از ترکی) وارد فارسی شده اند. مثال: اثر، محترم، مخصوص، مضارع، طلبه، ظاهر، علم، تقریر نکته: کلماتی که حروف« گ، چ، پ، ژ» در ان ها استفاده می شود فارسی هستند. 2- همزه ( أ – ؤ- ئ- ء ) از حروف عربی هستند و معمولا در کلمات فارسی استفاده نمی شوند. مثال: مؤمن، مسئول، قرآن، تأکید نکته: در بعضی از کلمات فارسی به جای ی از ئ استفاده می شود که صحیح نیست: پائین، پائیز، آئینه و.. مثال: عیسی ( عیسا) – کبری ( کبرا)- عظمی ( عظما) – هوا ( هوی) و... 3- علامت تنوین: در پایان بعضی از وازه های عربی تنوین به کار می رود مانند: مثلاً، لطفاً و .. نکته: به کار گیری تنوین در کلمات فارسی صحیح نمی باشد: خواهشاً، گاهاً ، زباناً و ... 4- بعضی از کلمات عربی که وارد زبان فارسی شده اند در پایان خود « الف مقصوره ی» دارند که به صورت ا تلفظ می شود. 5- تشدید: از ویژگی های زبان عربی است. مثال: معلّم ، مؤدّب ، محرّم ، مقدّس و.. 6- یکی از ویژگی های کلمات عربی وجود کلمات هم خانواده ی واژگان بر اساس سه حرف اصلی است که در فارسی این قاعده کاربرد ندارد. مثال: رحیم، مرحوم، رحمت، مراحم ( ر، ح ، م ) / شرکت، مشترک، شریک، اشتراک ( ش ر ک ) نکته : وجود بن ماضی یا مضارع در ساختمان کلمات می تواند دلیلی بر فارسی بودن باشد: فرستنده ( فرست + نده ) غرش ( غر + ش) بسته ( بست + ه ) بیشتر بدانیم: برخی از کاربردهای دستوری تاریخی: 1- همی + بن ماضی + شناسه: همی رفت 2- همی /می/ب+ بن ماضی +شناسه+ ی : همی خواندی ، می خواندی ، بخواندی 3- ب + بن ماضی /بن مضارع+شناسه : بگفت 4- بن ماضی + -َ ست+ شناسه: شنیدستم ( شنیده ام ) 5- کلمات مهجور: آزفنداک(رنگین کمان)، برگستوان( زره)،گازر(رخت شوی)، بادافراه(کیفربدی.جزا)،یارستن(توانستن)، الفغدن(اندوختن)و... قلمرو ادبی: در این بخش متن از لحاظ به کارگیری عناصر زیبایی آفرین( آرایه ها) در سه سطح بررسی می شود. 1- سطح موسیقایی : دراین مرحله، متن از دید وزن، قاقیه، ردیف و آرایه های بدیع لفظی مثل واج آرایی، تکرار، سجع، جناس و ... بررسی می شود. 2- سطح بیانی: بررسی متن از دید علم بیان: تشبیه، مجاز، استعاره و کنایه 3- سطح بدیع معنوی: بررسی متن از دید تناسب های معنایی همچون تضاد، ایهام ، مراعات نظیر، تلمیح، تضمین، لف و نشر، تناقض نما و ... قلمرو فکری: در این مرحله، متن از نظر ویژگی های فکری، روحیات، اعتقادات، گرایش ها، نوع نگرش به جهان و دیگر جنبه های فکری، بررسی می شود. در یک نگاه کلی، متون و آثار مکتوب ادبی را به دو بخش تقسیم می کنیم : الف - شعر ب - نثر در بررسی و تحلیل متن باید مراحل زیر را مورد توجه قرار داد: 1- خوانش 2- شناسایی و استخراج نکات زبانی 3- شناسایی و استخراج نکات ادبی 4- شناسایی و استخراج نکات فکری 5- نتیجه گیری و تعیین نوع ( تعلیمی/ حماسی/ غنایی/ داستانی و..)