پاورپوینت علوم اجتماعی چهارم دبیرستان رشته علوم انسانی - درس سیزدهم انقلاب اسلامی ایران (pptx) 8 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 8 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
4- وجه اشتراک و افتراق انقلاب های آزادی بخش را با انقلاب اسلامی ایران توضیح دهید .
درس سیزدهم (انقلاب اسلامی ایران )
شما در این درس با چگونگی تعامل عالمان شیعه با حکومت قاجار و روش های مبارزاتی آنها آشنا می شوید و در پایان این درس باید بتوانید :
1- تفاوت روش های مبارزاتی مقاومت منفی و رقابت آمیز را بشناسید .
2- مراد عالمان مسلمان و منورالفکران را از مشروطه بیان کنید .
3- تفاوت انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی را توضیح دهید .
اقدام نخستین بیدادگران اسلامی در ایران:
چگونگی تعامل عالمان شیعه با حکومت قاجار: تعامل:
در مقاومت منفی حاکمیت پادشاه غیر مشروع و ظالمانه است و همکاری سیاسی با حکومت در حد واجبات نظامیه میباشد.
اموری که برای بقای اصل زندگی اجتماعی لازم است مانند: حفظ امنیت یا مقابله با دشمنان خارجی.
ورود فعال به عرصه زندگی سیاسی و اجتماعی در جهت رقابت با آن نه در جهت تایید و حمایت قدرت حاکم.
آنها جنبش هایی را برای اصلاح رفتار و اصلاح ساختار حکومت قاجار انجام دادند.
آنها بر مدار مقاومت منفی بود
.
معنای مقاومت منفی:
معنای واجبات نظامیه:
معنای فعالیت رقابت آمیز:
دولت مردان قاجار به دلیل تاثیر پذیری از دولت های استعماری به جای مقاومت در برابر بیگانگان به سوی قرارداد های استعماری گام برداشتند
.
حرکت های آنها از نوع اصلاحی بود.
2- اصلاح ساختار مانند: جنبش عدالتخانه
عالمان سعی میکردند تا برخی از رفتارهای پادشاه را اصلاح کنند.
فعالیت رقابت آمیز از اصلاح رفتار به اصلاح ساختار تغییر کرد و جنبش عدالت خانه شکل گرفت.
1- اصلاح شیوه زمامداری پادشاه
تغییر مقاومت منفی به فعالیت رقابت آمیز زمانی اتفاق افتاد که:
نوع حرکت های رقابت آمیز در دوره قاجار:
حرکت های اصلاحی بر دو نوع بودند:
1- اصلاح رفتار مانند: جنبش تنباکو
حرکت رقابت آمیز عالمان در دوره قاجار حرکت اصلاحی بود یعنی:
نتیجه تجربه موفق جنبش تنباکو:
هدف جنبش عدالتخانه:
2- تاسیس مجلسی که قوانین عادلانه را تدوین کند و شاه را ملزم سازد تا در چارچوب قوانین عادلانه الهی عمل نماید.
حاکمیت را از مدار استبداد به مدار عدالت منتقل میکرد و فساد آن را کمتر می ساخت و در شرایطی که امکان برقراری حاکمیت آرمانی مشروع وجود نداشت برای کنترل ظلم، عمل به آن مشروع بود
.
در اندیشه اجتماعی و سیاسی شیعه حاکمیت آرمانی دینی، حاکمیتی است که:
2- در زمان غیبت امام زمان (ع) این حاکمیت به ولی فقیه منتقل شود
.
اجرای روشمند احکام الهی در زمان غیبت امام زمان (ع) به عهده کسانی است که :
2- به آگاهی خود عامل باشند.
مشکل عدالتخانه تاسیس شده در زمان قاجار:
3- با معیار های الهی بر مسند قدرت ننشسته بودند بلکه با قدرت شمشیر و حمایت دولت های استعماری به قدرت رسیده بودند.
تاسیس عدالت خانه و عمل به آن مشروع بود زیرا:
1- به وسیله پیامبر (ص) و اهل بیت تحقق یابد.
1- به احکام و شرایط اجرای احکام عالم و آگاه باشند.
انجام رفتار عادلانه را از کسانی انتظار داشت که :
1- عالم به عدالت نبودند.
2- عمل به عدالت در آنها نهادینه نشده بود.
ساختار نظام و رفتار سیاسی جامعه را تغییر می داد.
* منورالفکران غرب زده پس از پیوستن به متحصنین ( در سفارت خانه انگلستان) نام مشروطه را برای جنبش عدالت خانه انتخاب کردند
.
برقراری نوعی حاکمیت سکولار و مجلس محلی است که در آن قوانین بر اساس خواست و اراده انسان ها شکل می گیرد.
مراد عالمان مسلمان از مشروطه
:
این جریان با حضور قدرت های استعماری و دخالت انگلستان به نفع منورالفکران پایان یافت و حاکمیت منورالفکران به استبداد استعماری رضا خان ختم شد.
این امر موجب شد که فعالیت رقابت آمیز رهبران دینی به مقاومت منفی تغییر یابد و این روند تا شروع انقلاب اسلامی ادامه یافت.
جنبش عدالت خانه یک انقلاب اجتماعی بود زیرا:
منظور منورالفکران از مشروطه:
مشروط کردن حاکمیت به احکام عادلانه الهی و مجلس محلی است که در آن قوانین بر اساس احکام الهی تنظیم میشود.
نتیجه رقابت بیدادگران اسلامی و منورالفکران غرب زده در جریان انقلاب مشروطه
:
نتیجه شکست رهبران دینی در جریان انقلاب مشروطه:
7- حرکت های اصلاحی که در برابر کاپیتولاسیون و رفتار استعماری شاه آغاز شده بود به صورت حرکت انقلابی در آمده و باعث حذف نظام شاهنشاهی و برقراری حکومت اسلامی گردید.
انقلاب اسلامی ایران در شرایطی به وجود آمد که:
1- هفتاد سال از انقلاب مشروطه گذشته بود.
2- نیم قرن از حاکمیت دولت پهلوی گذشته بود.
3- شاه تحت حمایت بلوک غرب در جایگاه امنی قرار گرفته بود.
4- شاه ماموریت حفظ امنیت منطقه را به عهده داشت.
5- روشنفکران چپ از صحنه رقابت های سیاسی داخلی کشور حذف شده بودند.
6- با مرجعیت دینی امام خمینی عملکرد مردم از موضع رقابت منفی به فعالیت رقابت آمیز تغییر یافته بود.
تفاوت های انقلاب اسلامی با انقلاب های آزادی بخش:
4- انقلاب های آزادی بخش توانستند حضور مستقیم استعمارگران ( استعمار قدیم) را از بین ببرند اما در قطع وابستگی اقتصادی و فرهنگی توفیقی نداشتند و استعمار با چهره ای جدید ( استعمار نو و فرانو) به کشور آنها بازگشت اما انقلاب اسلامی ایران تنها یک انقلاب سیاسی نبود بلکه هویتی فرهنگی و تمدنی داشت و یک قطب بندی جدید فرهنگی و تمدنی ایجاد کرد و خود در کانون قطب فرهنگی جهان اسلام قرار گرفت.
وجه اشتراک جنبش های آزادی بخش با انقلاب اسلامی :
1- جنبش های آزادی بخش گرایش به بلوک شرق داشتند اما انقلاب اسلامی هیچ وابستگی به بلوک شرق و غرب نداشت.
2- انقلاب های آزادی بخش اغلب با جنبش چریکی گروه ها و احزاب مختلف شکل می گرفت اما انقلاب اسلامی یک انقلاب فراگیر مردمی با مرجعیت دینی بود.
3- انقلاب های آزادی بخش از نظریه ها و مکاتب چپ که برای حل بحران جهان غرب به وجود آمده بودند بهره می گرفت اما انقلاب اسلامی ایران از عقاید اسلامی و هستی شناسی توحیدی برای مقابله با آسیب هایی که از ناحیه غرب برایش به وجود آمده بود استفاده می کرد.
هردو جهت گیری ضد استعماری داشتند.
* انقلاب اسلامی ایران در واقع ادامه حرکت نا تمام مردم بود که از زمان انقلاب مشروطه آغاز شده بود.
* حرکت مردم ایران در جریان انقلاب اسلامی با استفاده از تجربه رقابت با منورالفکران غرب زده، تجربه استبداد استعماری و تجربه رفتار روشنفکران غرب و شرق انجام شد.
* در قرن بیستم جنبش های آزادی بخش در بسیاری از کشور های جهان سوم در افریقا، آسیای جنوب شرقی و آمریکای لاتین شکل گرفت که اغلب به انقلاب اجتماعی ختم شدند.
* در انقلاب های آزادی بخش، بلوک شرق اسلحه ، مهمات و سلاح ها را تامین می کردند.
* شعار نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی نشان دهنده این امر بود که انقلاب اسلامی ایران هیچ وابستگی به بلوک شرق و غرب ندارد.
* شاه توانسته بود جنبش های آزادی بخش و حرکت های چریکی در ایران را سرکوب نماید.
* جنبش های چریکی یا سرکوب می شدند یا پس از چند سال مبارزه به پیروزی دست می یافتند.