پاورپوینت تاریخ دوازدهم انسانی درس 2 ایران و جهان در آستانۀ دورۀ معاصر (pptx) 13 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 13 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
به
نام
خدا
تاریخ دوازدهم
درس 3
ایران و جهان در دوران معاصر
اثرات سقوط اصفهان (1135 ق/ 1102 ش/ 1723 م)
آشفتگی امور
بروز هرج و مرج و آشو بهای داخلی
داخلی
ناتوان در تسلط بر تمام قلمرو صفوی
ناآشنای با اصول کشورداری عدم ایجاد حاکمیت مقتدر
افغان ها
عثمانی: اشغال بخشهایی از غرب کشور
دولت های
خارجی
روسیه: اشغال بخش هایی از شمال کشور
حکومت افشاریه
● ایل افشار
- از جمله ایلهای قزلباش بودند که در روی کار آمدن حکومت صفویان نقش داشتند.
- در عصر صفوی بخشی از این ایل برای محافظت از مرزهای خراسان در برابر هجوم ازبکان به نواحی شمال آن دیار کوچانده شد.
● صفویه بعد از حمله افغانها
به دنبال تسلط
افغا نها بر اصفهان و قتل شاه سلطان حسین صفوی، یکی از پسرانش به نام تهماسب دوم از اصفهان گریخت و
خود را شاه خواند.
برخی از سرداران و سران ایلها مانند نادر افشار و فتحعلی خان قاجار (پدر بزرگ آقامحمدخان) به او پیوستند و در نخستین گام خراسان را تصرف کردند.
● نادر
: سرداری در رکاب شاهزادۀ صفوی که جنگاوری شجاع و متهور بود.
- با حذف شدن رقیبانی چون فتحعلی خان قاجار، فرماندهی سپاه تهماسب را عهده دار شد.
- شکست دادن افغانهای شورشی طی چندین جنگ
●
جنگ نادر با روسها وعثمانی
:
● نادر: شاه ایران
مراحل بر تحت نشستن
- پیروز یهای نادر در جن گهای داخلی و خارجی.
- خلع تهماسب دوم به بهانه ی بی کفایتی.
- جمع کردن بزرگان کشور، علما و سران ای لها و طوایف را به شورای دشت مغان برای بیان شرایط حکومتش
شرایط
●
الف) موروثی شدن سلطنت در خاندان او
ب) عدم حمایت بزرگان و رؤسای طوایف از خاندان صفوی
ج) حل اختلافات مذهبی با دولت عثمانی
تأسیس
عثمانی
روس
چندین جنگ، بر ارتش قدرتمند عثمانی پیروز شد وسرزمین های اشغال شدۀ ایران را آزاد کرد
با مشاهدۀ قدرت نادر و جنگجویانش، پیش از برخورد نظامی،
نیروهای خود را از ایران بیرون بردند
- نادر پس از رسیدن به سلطنت تلا شهای وسیعی برای حل مشکلات سیاسی و مذهبی به ویژه رفع اختلافات مذهبی با عثمانی انجام داد.
- گاهی با جنگ و زمانی با زبان مصالحه و مذاکره در صدد حل مشکل برآمد.
- این تلا شها به دلیل کارشکنی های عثمانی و گرفتاری های داخلی و خارجی نادر به نتیجۀ مطلوب نرسید.
تثبیت
- نادرشاه افشار سرانجام هنگامی که مشغول سرکوب شورشی در خراسان بود، با توطئۀ نزدیکان و سردارانش کشته شد
● ویژگی
های شخصیتی وکشورداری نادرشاه
- او به عنوان سرداری بی باک و دارای نبوغ نظامی فوق العاده، در زمان های که آشوبهای داخلی و هجوم ارتشهای بیگانه، موجودیت کشور ما را به خطر انداخته بودند، وارد میدان شد و ایران را از خطرها و تهدیدهای جدی نجات داد.
- وی به عنوان پادشاه مملکت، توفیق نیافت که زمینه را برای ثبات و امنیت پایدار، انتقال آرام قدرت و تثبیت حکومت افشاریه پس از خود فراهم آورد.
● علل ناکامی
- اشتغال پیوستۀ نادرشاه به جنگ
- زیاده ستانیهایی از مردم برای تأمین هزینه های جنگ
- بدگمانی او نسبت به نزدیکان و بزرگان کشور و برخورد خشن با آنان در سالهای پایانی حکومتش.
● افشاریه بعد از نادر
- با مرگ نادر دورانی از رقابت و جنگ برای به دست گرفتن قدرت آغاز شد.
- افرادی از خاندان نادر و سرداران و سران برخی ایلها وطایفه ها با یکدیگر به ستیز برخاستند که خرابی و کشتار زیادی به بار آورد.
به علاوه افرادی با ادعای انتساب به خاندان صفوی نیز خواهان بازگرداندن حکومت به خاندان صفوی بودند.
● جانشینان نادر
برادرزاده های نادر:عادل شاه و ابراهیم شاه
یکی پس از دیگری به عنوان جانشین او شدند.
هرکدام برای مدت کوتاهی مدعی حکومت.
● شاهرخ
- نوۀ نادر
- وی از قلمرو وسیع نادر، به شهر مشهد بسنده کرد
- حکومت تا سال 1212 ق
- انقراض توسط آقا محمدخان قاجار
سقوط
حکومت زندیه
● مراحل
1. بعد از مرگ نادرشاه
2. اتحاد رئیس طایفة زند از طوایف لر با دو تن از سرداران ایل بختیاری (علی مراد خان و ابوالفتح خان)
3. شکست دادن مدعیان حکومت از جمله رئیس ایل قاجار(محمدحسن خان)
4. در اختیار گرفتن مناطق بسیاری از ایران
5. کنار زدن متحدان
6. تاسیس سلسله زند
تأسیس
● کریم خان زند
- پرهیز از سیاست جنگ و کشورگشایی که رونق و شکوفایی علمی و فرهنگی به همراه داشت به ویژه در فارس.
- کریم خان در آغاز، خود را وکیل الدوله خواند که به منزلة وکالت از طرف شاهزاده ای صفوی بود.
- انتخاب لقب وکیل الرعایا به معنای نمایندة مردم ایران به جای شاه.
● دلایل نام و نشان نیک کریم خان زند
1. مدارا با دشمنان 2. همدردی با مردم 3.ساده زیستی 4.رفتار مناسب با اقلیت های دینی و مذهبی
تثبیت
● دوران آشوب با مرگ کریم خان زند (1193 ق/ 1779 م)
- جنگ داخلی بین جانشینان کری مخان
- به قدرت رسیدن نزدیک 7 نفر در عرض 15 سال
- فروپاشی سیاسی، اقتصادی و نظامی
● لطفعلی خان
- لطفعلی خان آخرین فرمانروای زند با وجود شجاعت و لیاقت نتوانست سلسلۀ زند را حفظ کند.
- دلایل شکست لطفعلی خان از آقامحمدخان قاجار:
1. غرور 2. اشتباهات نظامی 3.رو یگردانی بزرگان دربارش به ویژه ابراهی مخان کلانتر
- با مرگ او سلسلۀ زندیه منقرض شد (1209 ق/ 1794 م)
سقوط
روابط خارجی
● دلایل کاهش روابط نسبت به صفویه:
1. درگیری های داخلی 2. بی ثباتی سیاسی
● مهم ترین مسائل:
1. برخوردهای سیاسی نظامی با همسایه غربی (عثمانی) 2. برخوردهای سیاسی نظامی با همسایه شمالی (روسیه)
◄ روابط خارجی با عثمانی
زندیه
افشاریه
صلح دوران افشاریه تا اواخر حکومت کریم خان که سپاه زندیه بصره را تصرف کرد، دوام آورد.
برقراری صلح به دنبال مخالفت زمامداران عثمانی با تلاش های نادرشاه برای حل اختلافات مذهبی میان دو کشور مسلمان
◄ روابط خارجی با اروپا
1. عدم رونق مناسبات سیاسی و اقتصادی و ارتباطات فرهنگی 2.آمدن نمایندگانی از سوی برخی کشورهای اروپایی
زندیه
افشاریه
عدم گشایش روابط ایران با فرانسه و انگلستان با وجود آمدن هیئت هایی از این دو کشور به دلیل عدم پذیرش خواسته های خان زند
برقراری معافیت گمرکی برای انگلیسی ها استخدام جان التون به دلیل استفاده از دانش انگیسی ها در زمینه نیروی دریایی مازندارن و خلیج فارس
عناصر تمدن در دوران افشاریه و زندیه
● از دست دادن اعتبار و قوت سابق به در این دو سلسله
دلایل:
1)حاکمیت عناصر ایلی 2)غلبۀ تفکر نظامیگری 3)بی ثباتی سیاسی 4)کوتاه بودن دوران استقرار سلسله های مذکور
نظام اداری و سیاسی
● اتکای حکومت نادر:
1)اقتدارگرایی 2)استبداد مطلق شاه 3) تمرکز بر امور نظامی و ارتش
● عدم رونق نهادهای اداری
● استفاده از مشاورانی که از دوستان و نزدیکانش بودند در امور اداری و اقتصادی به جای وزرا و دیوان سالاران
● بی توجهی به نظام اداری تا جایی بود که نادر شهری را به عنوان پایتخت خود انتخاب نکرد. اگرچه منابع از مشهد و
کلات به عنوان پایتخت او یاد کرده اند ولی این مراکز بیشتر محل گردآوری خزاین و غنایم نادر بود.
افشاریه
شیوۀ ادارۀ ایالات، ولایات، شهرها و روستاها در عصر افشاریه و زندیه همانند دورۀ صفویه بود و صاحب منصبانی با همان عناوین سابق این مراکز را اداره می کردند.
●دلایل رکود کشاورزی بعد از سقوط صفویه:
1)جنگ ها و آشوب
های داخلی 2)اشغال بخشه ایی از نواحی غربی و شمالی ایران توسط عثمانی و روسیه
اقتصاد
●دلایل نابسامانی اقتصادی:
1)کاهش نیروی انسانی درکشاورزی: الف)
تداوم جنگ های داخلی و خارجی
ب) نیاز تشکیلات نظامی به رزمنده
2) مالیات های سنگینی برای تأمین هزینه های نظامی
افشاریه
●دلایل رونق اقتصادی:
1)
انجام اقداماتی برای بهبود کشاورزی و بازرگانی
2)
تبدیل شدن شیراز و بندر بوشهر به مراکز تجارت داخلی و خارجی
عوامل موثر:
1)آرامش و ثبات سیاسی نسبی 2) کاهش مالیات ها
3)دربار کم تجمل 4)تلاش کریم خان برای تثبیت قیمت کالاها
زندیه
دلایل افول علم و آموزش:
1- آشفتگی های سیاسی و اجتماعی
2- تعطیلی مدارس و حوز ههای علمیه در پی سقوط صفویه
3- مهاجرت عده ای از علما و طلاب به عتبات عالیات بعد از هجوم افغان ها
علم
ادب آموزش
نهضت بازگشت ادبی:
- تحول چشمگیر در عرصه شعر و ادب به نام نهضت بازگشت ادبی یا سبک اصفهانی
- چهره های برجستۀ این سبک ادبی، در برابر سبک هندی که در دورۀ صفویه به وجود آمده بود به سرائیدن شعر به سبک خراسانی و شعرایی هم چون فرخی، عنصری، سعدی و حافظ پرداختند.
زندیه
با وجود دور از انتظار بودن ترقی در حوزة هنر و معماری ولی نادرشاه افشار و کریم خان زند گا مهایی در این عرصه برداشتند.
معماری و هنر
ورود هنرمندان و صنعتگران هندی پس از فتوحات نادر:
1.تلفیق هنر ایرانی و هندی 2. بازسازی اصفهان در این دوران 3.ساخته شدن کاخ خورشید در کلات
افشاریه
مدارا و احترام کری مخان نسبت به هنرمندان و علما موجب رونق هنر و معماری در زمان او شد.
در این دوران کریم خان زند علاقه زیادی به ساخت بناهای باشکوه داشت.
اقدامات عمرانی:
1.ساخت مجموعۀ مسجد، بازار و حمام وکیل
2.ارگ کریم خانی
3.بازسازی آرامگاه حافظ، سعدی و باغ دلگشا
کلاه فرنگی:
نوعی از بناها با کاربرد تفریحی در دوره زند گسترش یافت که به کلاه فرنگی معروف بود.
در این نوع معماری بنای کوچک و گاهی تزئینی در وسط باغ یا تفریحگاه ها ساخته می شد.
معماری
زندیه
آغاز تطبیق هنر نقاشان و نگارگران با هنر اروپایی:
مکتب نقاشی شیراز که از دورۀ مغولان شکل گرفته بود در زمان زندیه به اوج رونق و زیبایی رسید و نقاشان
برجسته ای مانند محمد صادق، اشرف و میرزا بابا آثار زیبایی آفریدند
نقاشی و نگارگری
نتیجه رونق فعالیت های علمی
دلایل رونق فعالیت های علمی
ساخت مدارس جدید
1. آرامش 2.ثبات نسبی
جهان اسلام در سد ههای هفدهم و نوزدهم میلادی در وضعیت دوگانة متضادی گرفتار بودند.
انقلاب صنعتی جهان را دگرگون می سازد؛
تا اواخر قرن 18 م عامل اصلی تولید، نیروی بازوی انسان بود.
1. صنعتگران برای تولید کالای بیشتر مهارت های فکری، جسمی و هنری خود را به کار می بستند و از دیگر نیروهای طبیعت مانند آب و باد کمتر استفاده میکردند.
2. در انقلاب صنعتی نیروی محرکۀ آب و سپس بخار جایگزین نیروی جسمی انسان شد.
3. این انقلاب با اختراع و تکمیل ماشین بخار در انگلستان آغاز گردید.
4. نخستین تحول صنعتی در نساجی و پارچه بافی اتفاق افتاد.
5. پس از آن این انقلاب در کشاورزی، حمل و نقل و دیگر تولیدات صنعتی رخ داد و در نتیجۀ آن تولیدات صنعتی افزایش قابل توجهی یافت.
6. انقلاب صنعتی موجب تغییر مناسبات انسانی، اجتماعی و اقتصادی در اروپا و جهان گردید؛ زیرا در نتیجۀ صنعتی شدن، کشورهای اروپایی به مواد اولیه، نیروی کار ارزان، بازار فروش محصولات، سرمایۀ مادی فراوان و حمایت دول تها نیاز پیدا کردند.
7.به همین دلیل دو پدیدۀ اقتصادی و اجتماعی مهم به وجود آمد:
1. توسعۀ استعمار و غارت کشورهای آسیایی و آفریقایی 2. افزایش استثمار و بهر ه کشی از کارگران (در داخل اروپا)
8. اگرچه انقلاب صنعتی موجب قدرت بیشتر اروپاییان شد اما مسائل و مشکلات بزرگی همچون : گسترش بی رویه شهرها ، رشد سریع جمعیت ، به وجود آمدن فاصلۀ طبقاتی ، نارضایتی های اجتماعی و اقتصادی و آلودگی های زیست محیطی به وجود آورد.
جهان در آستانه دوران معاصر
قدرت و شکوفایی
ضعف
فرانسه
روسیه
ا
نگلیس
عثمانی
ا
یران
گورکانی
حکومت عثمانی در قرن 18 م : بر بخش های وسیعی از شمال آفریقا و آسیای غربی تا اروپای شرقی
آغاز دوران ضعف هم زمان با روی کار آمدن افشاریه در ایران
دلایل ضعف:
1. گستردگی قلمرو 2. تنوع اقوام، ادیان و مذاهب
3. سیاست های خشن و نادرست عثمانی ها در برخورد با حقوق اقلیت های قومی و مذهبی
4. دخالت های زنان و حرم سرا در امور کشوری 5. فساد سران سپاه
تبدیل به مرد بیمار اروپا
کشورهای اروپایی به ویژه روسیه، انگلیس، فرانسه و اتریش هرکدام برای کسب منافع و به بهانه دفاع از حقوق اقلیت ها در امور داخلی عثمانی دخالت کرده
دولت عثمانی در برابر هر نوع اصلاحات و حتی دستاوردهای علمی مقاومت و از قبول پیشنهاد وحدت مذهبی نادر و حل اختلافات مذهبی درون جهان اسلام نیز خودداری کرد.
افول عثمانی که هم زمان با دگرگونی های سیاسی و شکوفایی تمدنی اروپاییان بود، تأثیر زیادی در پیشبرد
سیاست های استعماری غرب در مشرق زمین داشت.
عثمانی:
مرد بیمار اروپا
آسیا
نقش :گسترش اسلام و زبان فارسی در هندوستان
تاسیس : محمد بابر نوادۀ تیمور حاکمیت : بخش بزرگی از هندوستان
ضعف گورکانیان:
1.
همزمان با عثمانی در قرن 18 م
2.
دلایل ضعف: الف)
اختلاف و دشمنی میان هندوها و مسلمانان ب)
سوء مدیریت و ضعف شاهان
ج) دسته بندی و توطئه های درباریان
د) ورود استعمارگران به این سرزمین
3. ورود استعمار:
الف) نخستین: پرتغالی ها و اسپانیایی ها ب) اقدام آغاز کننده توسط گورکانی : اعطای امتیازات تجاری و گمرکی
تاسیس کمپانی هند شرقی
1.ورود فرانسه و انگلستان در سده 18 م 2.آغاز فعالیت های استعماری با تاسیس شرکت های تجاری با نام کمپانی هند شرقی
مراحل رشد استعمار
1.تصرف بخش هایی از هند با دامن زدن به اختلافات دینی و قومی 2. اتمام جنگ و رقابت شدید میان استعماگران که با پیروزی انگلستان
3. استفاده از ثروت غارت شدة هند توسط انگلیسی ها برای افزایش قدرت خود در جهان
4. دست اندازی به کشورهای همسایة هند برای حفظ سلطه بر هند همچون ایران
5. سرانجام در سال 1857 م. پس از سرکوب شورش سربازان هندی انگلستان رسماً هند را جزئی از قلمرو خویش اعلام و ملکه انگلستان به امپراتریس هند و بریتانیا ملقب گردید
.
گورکانیان هند:
اسیر استعمار
غربی