مبانی نظری و پیشینه پژوهش فناوری و سیستم شناسایی RFID (فصل دوم) (docx) 67 صفحه
دسته بندی : تحقیق
نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحات: 67 صفحه
قسمتی از متن Word (.docx) :
فصل دوم تاریخچه و ادبیات موضوعی پژوهش PAGEREF _Toc360800376 \h 10
2-1- مقدمه PAGEREF _Toc360800377 \h 11
2-2-شناسایی از طریق امواج رادیویی : بررسی ادبیات موضوع و تاریخچه PAGEREF _Toc360800378 \h 11
2-3- سیستمهای شناسایی PAGEREF _Toc360800379 \h 14
2-3-1- سیستمهای شناسایی مبتنی بر RFID PAGEREF _Toc360800380 \h 16
2-4-مقایسه سیستمهای شناسایی مبتنی بر بارکد و سیستمهای شناسایی مبتنی بر RFID PAGEREF _Toc360800381 \h 17
2-5-اجزای اصلی سیستمهای مبتنی بر RFID و نحوه عملکرد آن PAGEREF _Toc360800382 \h 19
2-5-1- تگ یا برچسب یا شناسه PAGEREF _Toc360800383 \h 19
2-5-1-1- فرکانسهای تگ PAGEREF _Toc360800384 \h 20
2-5-1-2- اشکال تگهای RFID PAGEREF _Toc360800385 \h 23
2-5-1-3- دستهبندی تگهای RFID PAGEREF _Toc360800386 \h 24
2-5-2- دادهخوان یا برچسب یا قرائتگر PAGEREF _Toc360800387 \h 26
2-5-3- نرمافزار مدیریت اطلاعات و بانک اطلاعاتی یا زیر سیستم پردازش داده یا میانافزار PAGEREF _Toc360800388 \h 27
2-5-4-آنتن PAGEREF _Toc360800389 \h 27
2-6- چگونگی عملکرد PAGEREF _Toc360800390 \h 28
2-7-کارایی RFID در بنادر PAGEREF _Toc360800391 \h 29
2-7-1-اطلاعات PAGEREF _Toc360800392 \h 29
2-7-2-بازرسی PAGEREF _Toc360800393 \h 31
2-7-3-حوزه میانراهها PAGEREF _Toc360800394 \h 32
2-7-4-حوزه برنامهریزی PAGEREF _Toc360800395 \h 34
2-7-5-حوزه امنیت PAGEREF _Toc360800396 \h 35
2-7-6-حوزه مدیریت محوطه و بارگیری PAGEREF _Toc360800397 \h 37
2-8-مزایای شناسایی از طریق امواج رادیویی PAGEREF _Toc360800398 \h 38
2-8-1-مزیتهای مستقیم: PAGEREF _Toc360800399 \h 38
2-8-2-مزیتهای غیرمستقیم: PAGEREF _Toc360800400 \h 38
2-9-مشکلات و چالشهای شناسایی از طریق امواج رادیویی PAGEREF _Toc360800401 \h 38
2-9-1-تطابق تکنولوژی PAGEREF _Toc360800402 \h 39
2-9-2-هزینههای سرمایهگذاری PAGEREF _Toc360800403 \h 39
2-9-3-چالشهای مرسوم و کلی PAGEREF _Toc360800404 \h 39
2-9-3-مسائل زیستمحیطی PAGEREF _Toc360800405 \h 40
2-9-4-اهمیت سهامداران PAGEREF _Toc360800406 \h 40
2-9-5-مسائل مشتری PAGEREF _Toc360800407 \h 40
2-9-6-قیمت بالا PAGEREF _Toc360800408 \h 41
2-9-7-تداخل PAGEREF _Toc360800409 \h 41
2-9-8-مسئله ایمنی PAGEREF _Toc360800410 \h 41
2-9-9-مشکلات اجتماعی PAGEREF _Toc360800411 \h 42
2-9-10-عدم وجود استانداردها PAGEREF _Toc360800412 \h 42
2-10-آینده شناسایی از طریق امواج رادیویی PAGEREF _Toc360800413 \h 42
2-11-رادیوشناسه در ایران PAGEREF _Toc360800414 \h 43
2-12-RFID در زنجیره تامین PAGEREF _Toc360800415 \h 48
2-13- امکانسنجی PAGEREF _Toc360800416 \h 51
2-13-1- بعد فنی PAGEREF _Toc360800417 \h 52
2-13-2- بعد مالی و اقتصادی PAGEREF _Toc360800418 \h 53
2-13-3- بعد نیروی انسانی PAGEREF _Toc360800419 \h 54
2-14- قاچاق کالا PAGEREF _Toc360800420 \h 54
2-14-1- انواع قاچاق کالا PAGEREF _Toc360800421 \h 55
2-15- پیشینه پژوهش PAGEREF _Toc360800422 \h 58
2-15-1- پژوهشهای داخلی PAGEREF _Toc360800423 \h 58
2-15-2- پژوهشهای خارجی
فصل دوم تاریخچه و ادبیات موضوعی پژوهش
2-1- مقدمه
به منظور آشنایی با فناوری RFID و همچنین امکانسنجی و قاچاق کالا، لازم است مروری تئوریک به مباحث مطرح در این مقوله صورت گیرد. در این فصل ابتدا اشارهای به فناوری RFID خواهد شد سپس این فناوری با بارکدهای دوبعدی مقایسه خواهد شد. در بخشهای بعدی به ترتیب به بررسی تاریخچه این فناوری، مزایای استفاده از این فناوری در بنادر به عنوان مهمترین مبادی ورودی کالاهای وارداتی به کشور، همچنین فرایند و ابعاد امکانسنجی و قاچاق کالا پرداخته میشود. در انتها نیز مروری بر پژوهشهای قبلی در این زمینه انجام میگیرد.
2-2-شناسایی از طریق امواج رادیویی : بررسی ادبیات موضوع و تاریخچه
پیشینه فناوری شناسایی از طریق امواج رادیویی به ارتش آلمان در سال 1340 و کشف فارادی محقق انگلیسی در سال 1864 مبنی بر اینکه نور و امواج رادیویی هر دو اشکالی از انرژی مغناطیس میباشند، باز میگردد (توفیقی،1385).
در همان سال یک فیزیکدان اسکاتلندی به نام ماکسول تئوری را پیرامون حرکت الکتریسیته و انرژی مغناطیسی در امواج متقاطع و با سرعت مساوی نور منتشر کرد.
در سال 1887 فیزیکدان آلمانی به نام هانریش رادولف هرتز ثابت کرد امواج متقاطع بلندی وجود دارند که میتوانند در سرعت نورحرکت نموده و منعکس میشوند، این انعکاس و قطبی شدن همچون نور است. در سال 1906 ایمست موفق به اثبات وجود امواج پیوسته و ارسال سیگنالهای رادیویی گردید، که این موفقیت شروع ارتباطات رادیویی مدرن بود. در اوایل قرن بیستم و خصوصا در کشاکش جنگ جهانی دوم تولد رادار در آزمایشگاههای علمی به خصوص توسط متفقین به عنوان تکنیکی برای تعیین اهداف،پیگیری و توسعه یافت.
در سال 1946 لئون ترمین ابزاری را برای دولت اتحادیه جماهیر شوروی اختراع کرد که قادر بود امواج رادیویی ایجاد شده ناشی از هرگونه وقایع و حوادث را در قالب صوت به محل مورد نظر انتقال دهد. این امواج صوتی با با به حرکت در آوردن دیافراگمی که به یک دستگاه مرتعشکننده متصل بود، بازتاب امواج رادیویی را به زبان قابل فهم ترجمه میکرد. این وسیله به عنوان نخستین دستگاه مبتنی بر ساختار رادیوشناسه شمرده میشود. ولی برخی منابع معتقد میباشند که این فناوری از سال 1920 در بین کارشناسان رواج داشته و در دهه 1960 تکمیل شده است که مقدمات شکوفایی RFID به وسیله همیلتون با تئوری الکترومغناطیس بوجود آمد (مدیری، شیرافکن، 1389).
سنسورها و نقاط کنترلی نیز بعد از سال 1960 پدید آمدند. دهه 90، دورانی با اهمیت در سیر پیشرفت و شکوفایی RFID به شمار میآید. در این دهه برای اولین بار قابلیت پروتکلی چندگانه برای دریافت عوارض پدید آمد. ابزار فوق برای اولین بار در جهان، در سال 1991 در ایالت اوکلاهامای آمریکا و برای کنترل سرعت و اخذ عوارض وسایل نقلیه در نقاط متعدد بزرگراههای آن ایالت نصب گردید. بعد از آن در سال 1992 در منطقه هاستون نیز قرائتگرهای مربوط جهت ایجاد یک سیستم یکپارچه با همسایه جنوبی (اوکلاهاما) نصب شد. در اروپا نیز کاربردهای متعددی از تکنولوژی RFID در صنعت و اقتصاد ایجاد گردید. در این دهه این سیستم جهت کنترل استارت تعداد زیادی از خودروها مورد استفاده قرار گرفت. این سیستم با کاربریهایی چون کارتهای بازی، توزیع سوخت، اطلاعات وسایل نقلیه و ... کاربری گسترده یافت. توسعه این فناوری در شرکت های بزرگی همچون بوش ، الکاتل ، سیجیای و ... ادامه یافت. در این دهه برخی از کاربردهای RFID از قبیل پرداخت عوارض و راههای ارتباطی، در کشورهای دیگری چون استرالیا، چین، برزیل، هنگ کنگ و ... گسترش یافت. در سالهای اخیر نیز این تکنولوژی در بسیاری از عرصههای اقتصادی و صنعتی حاضر بوده، پیشرفتهای شگرفی خصوصا در ساخت پردازشگرهای خودکار و وسایل ارتباطی پدید آمده است.
به این علت که فناوری RFID اخیرا گسترش و رواج قابل ملاحظهای یافته است. بسیاری از افراد تصور می کنند که این تکنولوژی جدید و نو است در حالی که RFID از حدود سال 1970 وجود داشته است اما به دلیل قیمت بالای این وسیله تا سالهای اخیر در مصارف تجاری کاربرد زیادی نداشته است. طبق بررسیهای انجام شده مفهوم RFID به دهه 1940 برمیگردد که در زمان جنگ جهانی دوم با کشف فناوری تقریبا مشابهی به نام دوست شناخته شده مطرح گردیده است. دوست شناخته شده روشی برای متمایزسازی هواپیماهای جنگی دشمن و نیروهای خودی بود که توسط نیروی هوایی بریتانیا کشف و استفاده شد. و دوست شناخته شده مکانیزمی شبیه به RFID دارد.
یک تکنولوژی مشابه دیگر در سال 1945 توسط لئون ترمین کشف شد که یک وسیله جاسوسی بود و اطلاعات صوتی را با استفاده از امواج رادیویی انتقال میداد . در سال 1950 اولین تجارب فناوری رادیوشناسه، تجارب آزمایشگاهی بود. در سال 1960 پژوهشهای بنیادی پیرامون بکارگیری فرستندهگیرندههای یک بیتی برای کنترل کالا از طریق رادیویی آغاز شد . در سال 1970 نظارت بر حیوانات از طریق سامانههای RFID عملی شد.در سال 1973 تعداد 3713148 مجوز کالا صادر شد که از فناوری RFID استفاده می کردند و جد RFID لقب گرفتند که دارای حافظه 16 بیتی بودند. این مجوزها برای گمرک نیویورک صادر شده بودند. در سال 1976 در فرودگاه نیویورک مورد استفاده قرار گرفت و طی سالهای 1970 تا 1980 ساخت سیستم رادیوشناسه برای برچسبهای غیرفعال آغاز شد. در سال 1978 در آزمایشگاه لوسآلاموس طراحی و مورد استفاده قرار گرفت. در سال 1980 ورود RFID در کنترل ایاب و ذهاب خودروها و کارکنان شرکتها در نروژ آغاز شد. طی سالهای 1980 تا 1990 کاربرد رادیوشناسه برای جمعآوری عوارض خودروها شروع شد. در سال 1990 ورود RFID برای امنیت اسکیبازان و همچنین در پرداختهای الکترونیکی نیز به کارگرفته شد. در سال 1998 یک پرفسور بریتانیایی آن را بر روی انسان آزمایش کرد که موفقیتآمیز بود.
در سال 2002 ورود RFID به عنوان راهبرد توسعه ملی فناوری اطلاعات در کشور کره جنوبی و چند کشور دیگر شد. در سال 2003 از RFID در درون کارتهای شناسایی افراد استفاده شد. در سال 2004 شرکت مکزیکی آتورنی بر روی 18 نفر از اعضای خود برای کنترل دسترسی به اتاق اطلاعات محرمانه تگهای RFID نصب کرد. در همان سال استفاده از سیستم RFID به منظور شناسایی بیماران در بیمارستان و یا دسترسی بعضی از کارکنان، به پرونده بیماران مورد بررسی قرار گرفت. از آن پس بعضی بیمارستان های آمریکا شروع به کاشت سیستمهای RFID در بیماران به منظور مدیریت بهتر کردند. در سال 2005 از RFID و با تزریق تراشه آن زیر پوست انسان، برای شناسایی افراد استفاده شد. در سال 2006 کتابهای کتابخانه مرکزی شهر مونیخ مجهز به برچسب RFID شد و از کتابخانه هوشمند بهرهبرداری شد.
طی سالهای 2000 تا 2010 استفاده از رادیوشناسه در فروشگاهها به جای بارکد، برای شناسایی کانتینرها، سیستم زنجیرهتامین محصولات تجاری قبل از تولید تا تحویل به مشتری، در زندانها، بیمارستانها، مدیریت اموال اداری( به جای برچسب کالا)، در درون افزارههای همراه مانند تلفن همراه و کامپیوتر همراه و ...(وانت آر ، 2004 ، ص 56-66).
به این ترتیب ملاحظه میشود که رادیوشناسه به گونهای پرشتاب تمامی زندگی روی کره خاکی را یا فتح کرده و یا خواهد کرد و به قول "وینت سرف" پدر پروتکل IP، میرود تا بخشی از نشانی اینترنت دوم شود.آن وقت دیگر هر شی یا هر کسی را که مجهز به رادیوشناسه است را میتوان در گوگل جستجو کرد و یافت و با رادیوشناسه به آن متصل شد(ذوالفقاری ،87).
2-3- سیستمهای شناسایی
با همگانی شدن سیستمهای کامپیوتری و بکارگیری آنها در عرصه حاضر ، پردازش اطلاعات و استخراج نتایج مورد نیاز با سرعت بسیار بالا انجام میشود. گردآوری و وارد کردن دادهها به کامپیوتر، پردازش و نمایش نتایج با سرعت و دقت زیاد و توسط ماشین انجام میشوند. در حالی که مراحل گردآوری اطلاعات و وارد کردن دادهها به کامپیوتر که اصلیترین مراحل هستند، هنوز هم به نیروی انسانی متکی بوده و دقت و سرعت کاربر، عاملی تعیینکننده است. در واقع از دیدگاه بهرهوری کل سیستم، مراحل گردآوری اطلاعات و وارد کردن دادهها به کامپیوتر، گلوگاه سیستم خواهند بود، چرا که کاربر هیچگاه نخواهد توانست همگام با سرعت کامپیوتر، دادهها را گردآوری و وارد سیستم نماید و درصد بالای خطای در این مرحله عملا درصد خطای موجود در خروجی مجموعه را افزایش میدهد.
جدول 2-1 - عیوب گردآوری اطلاعات به صورت دستی(امینی ، 1389)
عیوب گردآوری اطلاعات به صورت دستیامنیت کم در نگهداری اطلاعاتنیاز به فضا برای ایجاد بایگانیدقت کم و عدم اعتماد به اطلاعات جمع شدهامنیت کم در جلوگیری از مخدوش شدن اطلاعاتنیاز به نیروی انسانی متعددزمان بر بودن دسترسی به اطلاعاتناتوانی در استفاده موازی از اطلاعاتهزینههای فراوان جهت ثبت و نگهداریکندی در پردازش اطلاعاتتکراری شدن اطلاعات بسیاری از پرسشنامههاهزینههای فراوان جهت کوچکترین تغییرات در فرمها و پرسشنامههاناتوانی در جمعبندی و نتیجهگیریحذف روشهای دستی گردآوری اطلاعات
بنابراین ضرورت جایگزینی ماشین به جای انسان در این مراحل نیز اجتنابناپذیر است. وظیفه این جایگزینی را تکنولوژی شناسایی خودکار بر عهده دارند. شناسایی خودکار با جایگزین کردن تکنولوژی پیشرفته ماشین به جای انسان، عمل تشخیص دادهها، گردآوری آنها و ورود به کامپیوتر را از اختیار کاربر خارج ساخته و خود عهده دار این وظیفه خطیر میشود. این جایگزینی سبب رفع گلوگاههای سیستم و افزایش شدید بهرهوری کل مجموعه خواهد شد.
در واقع سیستم شناساییبه سیستمی اطلاق میشود که قادر به خواندن و تشخیص اطلاعات افراد یا کالاها و امثال آن باشد و به مجموعهای از فناوریها که از آنان برای شناسایی اشیا، انسان و حیوانات توسط ماشین استفاده میگردد شناسایی خودکار گفته میشود.(,2005 Charlie& et al).
به طور کلی شناسایی خودکار و گردآوری دادهها، روشی است که طی آن تجهیزات، خواه سختافزاری ویا نرمافزاری قادر به خواندن و تشخیص دادهها بدون کمک گرفتن از یک فرد هستند. هدف اکثر سیستمهای شناسایی خودکار، افزایش کارایی، کاهش خطای ورود اطلاعات و مانند اینها است که تاکنون نیز فناوریهای مختلفی مانند سامانههای بارکد، سیستم اثر انگشت، سیستم شناسایی با استفاده از قرنیه چشم، صدا، تشخیص کاراکترهای نوری، خواننده نشانگر نوری، سیستم تشخیص با استفاده از فرکانس رادیویی و مانند اینها به منظور شناسایی خودکار طراحی و پیادهسازی شده است که همگی نمونههایی از سیستمهای شناسایی هستند(روهینا ، 1378).
2-3-1- سیستمهای شناسایی مبتنی بر RFID
بهرهگیری از امواج رادیویی بعد دیگری از شناسایی خودکار است. اساس این ایده بر ارسال سیگنال به شی و دریافت بازتاب توسط گیرنده استوار است. در این روش، امواج رادیویی در مسیر عبور شی ارسال میگردد. گیرنده بسیار کوچکی متشکل از یک میکروچیپ و ارسالکننده علائم که به شی متصل شده (تگ)، این علائم را دریافت و سپس کد موجود در حافظه خود را به فرستنده اصلی (دادهخوان) ارسال میدارد. با دریافت توسط فرستنده اصلی، عمل شناسایی صورت میگیرد.
برخلاف تصور اکثریت مردم که تصور میکنند فناوری RFID یک فناوری جدید و نو است، باید اذعان داشت که سابقه RFID از دهه 1930 قابل پیگیری است. به عبارتی، RFID یا فناوری شناسایی از طریق امواج رادیویی یکی از قدیمیترین و پرکاربردترین تکنولوژیها بوده و با استفاده از پیشرفتهای نوین ایجاد شده خود را تبدیل به سیستمی بیرقیب نموده است. RFID دادهها را توسط ابزارهای ویژه خود، به صورت خودکار استخراج و با استفاده از ابزار مناسب انتقال داده، در زمان و مکان مورد انتظار در اختیار ما قرار میدهد. اکنون فناوری RFID با کاربردهای متنوعی که به دنیای کنونی ارائه نموده است، در زمینههای مختلف به کار گرفته میشود(Gao,2009).
2-4-مقایسه سیستمهای شناسایی مبتنی بر بارکد و سیستمهای شناسایی مبتنی بر RFID
بارکد یکی از سریعترین و دقیقترین روشهای ورود اطلاعات به سیستم است . آمار نشان داده است که در ورود اطلاعات با استفاده از صفحه کلید توسط انسان در بهترین حالت با ورود 300 کاراکتر تقریبا یک کاراکتر نادرست وارد سیستم میگردد. تمامی این خصوصیات باعث میگردد که کارایی بارکد در زمینههای مختلف افزایش یابد (,2009 Karygiannis&et al).
یکی از مهمترین ویژگیهای سیستمهای مبتنی بر بارکد این است که دستگاههای خواننده بارکدها در صورتی عمل میکنند که برچسب در مسیر خط مستقیم دید آنها قرار گیرد، در حالی که در سیستمهای شناسایی مبتنی بر فناوری RFID، برای خواندهشدن تگ نیازی به قرار گرفتن در مسیر دید قرائتگر وجود ندارد. به دلیل ماهیت امواج الکترومغناطیسی، تگها حتی در فواصل چندین متری از قرائتگر نیز شناسایی میشوند. تگهای RFIDمیتوانند از فاصله بسیار دورتری نسبت به بارکد خوانده شوند.
در مقابل بارکدها، برچسب های RFIDمیتوانند محاسبات تراشهای را ارئه نمایند بنابراین از پروتکلهای نهایی برای تثبیت و تصدیق پشتیبانی میکنند و برای حریم خصوصی مناسب است ( Langheinrich, 2009). یکی دیگر از مزیتهای سیستمهای RFID نسبت به بارکد آن است که امکان شناسایی چندین تگ به طور هم زمان وجود دارد در صورتی که دستگاههای بارکد خوان این مزیت را ندارند. خواندن اطلاعات از طریق امواج رادیویی، با سرعت بسیار بالاتری نسبت به سیستمهای شناسایی میتنی بر بارکد صورت میگیرد . به عبارتی خواندن اطلاعات از بارکد بسیار زمانبرتر است.
از طرف دیگر، از آن جایی که بایستی بارکد برای خوانده شدن در مسیر دید مستقیم دستگاه بارکدخوان قرار گیرد، باید حتما برچسبهای بارکد بر روی سطح خارجی کالا نصب شود. در نتیجه خیلی سریع آسیبدیده و غیر قابل استفاده میشود. در حالی که می توان برچسبهای RFID، را در داخل پوشش پلاستیکی قرار داد و حتی میتوان آنها را در داخل محصول فرو کرده که این خود، دوام آنها و امکان استفاده مجدد از آنها را فراهم سازد. تگهایی که بر روی بدنه خودرو نصب میشوند نیز میتوانند توسط پوشش پلاستیکی محافظت شوند. بنابراین تگها کمتر در معرض دید و آسیبدیدگی قرار دارند.
بارکدها قابل پاک شدن واز بین رفتن هستند. درحالی که از تگهای RFID ، میتوان درمحیطهای خشن و مکانهایی که شرایط آب وهوایی نامساعد دارند، استفاده نمود وکارآیی آن بسیار بیشتر از بارکد است. یکی دیگر از مهمترین تفاوتهای سیستمهای شناسایی مبتنی بربارکد نسبت به سیستمهای شناسایی از طریق امواج رادیویی، دینامیک بودن اطلاعات در سیستم های شناسایی از طریق امواج رادیویی است. بارکدها برچسبهایی فقط خواندنی هستند و اطلاعات آنها قابل تغییر است. درحالی که RFID، توانایی خوانده شدن ونوشته شدن مجدد را دارند. قرائتگرهای RFID، قادرند با تگها ارتباط برقرار کنند وتا جایی که طراحی برچسب اجازه میدهد، اطلاعات آن را تغییر دهند. بنابراین توسط بارکد تنها میتوان یک کالا را ردگیری نمود. اما بااستفاده از شناسایی از طریق امواج رادیویی، میتوان عملیاتی چون ثبت وقایع، پارامترها واندازه گیریها را نیز اجرا کرد.
همچنین تعداد بایتهای موجود برای ذخیرهسازی اطلاعات در تگهای RFID، بسیار بیشتر از بارکد است. بنابراین به طور مثال میتوان در یک تگ RFID خودرو، اطلاعات فراوانی از جمله: شماره شناسایی خودرو، نام راننده، شماره پلاک، تاریخ و زمان ورود/خروج وبسیاری اطلاعات دیگر را ذخیره نمود.
شایان ذکر است تگهای RFID، گرانتر از بارکد هستند و طبیعتأ پیادهسازی سیستمهای شناسایی مبتنی بر فناوری شناسایی از امواج رادیویی، پرهزینه از سایر سیستمهای شناسایی است. همچنین امنیت اطلاعات موجود در روی RFID، کمتر از بارکد است. زیرا دستگاههای قرائتگر مختلف از فواصل اطلاعات را از تگها دریافت یا به آنها ارسال کنند و در صورتی که از مکانیسمهای امنیتی و رمزگذاری استفاده نشود، امکان دسترسی به اطلاعات وجود خواهد داشت(امینی،1389).
2-5-اجزای اصلی سیستمهای مبتنی بر RFID و نحوه عملکرد آن:
اجزای تشکیلدهنده سیستمهای مبتنی بر RFID شامل برچسب یا شناسه ، داده خوان ، زیرسیستم پردازش داده است.
2-5-1- تگ یا برچسب یا شناسه
برچسبها وسیله شناسایی متصل شده به کالا، شی یا فرد هستند که ما میخواهیم آن را ردیابی کنیم. هر برچسب شامل دو قسمت اصلی تراشه جهت حفظ و تامین حافظه و آنتن جهت ارسال اطلاعات است. برای شناسایی هر شی یا شخص در سیگنالهای رادیوشناسه، نیازمند به نصب یک برچسب بر روی آن میباشیم. در مرحله نخست زیرلایه از جنس PVC، یا کاغذ و یا موادی نظیر آن در نظر گرفته میشود و سپس آنتن از جنس رسانا ( جهت برقراری ارتباط رادیویی با دستگاههای خواننده) بر روی آن قرار میگیرد. در مرحله بعد تراشه از جنس نیمههادی به آنتن جوش داده میشوند و دست آخر به وسیله یک لایه محافظتی پوشیده میشود که معمولا برای گریز از گزند رطوبت و آسیبهای متداول از لفاف پلاستیکی در ساخت آن استفاده شده است (مدیری، شیرافکن ، 1389).
2-5-1-1- فرکانسهای تگ
چهار باند فرکانسی اصلی برای برچسبهای RFID وجود دارد:
فرکانس پایین: 120 تا 140 کیلو هرتز
فرکانس بالا:56/13 مگا هرتز
فرکانس بسیار بالا: 860 تا 960 مگا هرتز
فرکانس فوق بالا یا میکروویو: 45/2 گیگا هرتز
*فرکانس پایین: این نوع تگها در فرکانس 120 تا 140 کیلو هرتز عمل میکنند و عموما غیرفعال بوده ، از میدان نزدیک القا مغناطیسی استفاده میکنند( مقدسی ، سبحان منش ، 1388). در این بازه سرعت خواندن اطلاعات قرائتگر پایین بوده، دارای برد کمی بوده ( در حدود 3/. متر) و بیشتر برای کاربردهایی مانند ردیابی حیوانات، کنترل دستی و .... استفاده میشود ( مدیری ، شیرافکن ، 1389).
تگهای فرکانس پایین در مواردی مثل آب، چوب، آلومینیوم قابل نفوذ بوده و در کاربردهای عمومی مانند شناسایی حیوانات ، امنیت خودروها ، سیستم اعلام متجاوز (هشداردهنده) و امور بازرگانی استفاده میشوند ( مقدسی ، سبحان منش ، 1388).
*فرکانس بالا : بازه فرکانسی بین 553/13 تا 567/13مگا هرتز است. در این بازه سرعت خواندن اطلاعات برچسب توسط برچسب خوان متوسط بوده و عموما غیرفعال بوده، از القا مغناطیسی برای انتقال اطلاعات استفاده میکنند (مدیری ، شیرافکن، 1389). تگهای فرکانس بالا در مواردی مثل آب، چوب، آلومینیوم به خوبی عمل کرده، نرخ انتقال داده آنها در مقایسه با تگ فرکانس پایین بیشتر و ارزانتر است. دامنه خواندن این تگها بین 1 تا 36 اینچ (1 متر) است. تگهای فرکانس بالا معمولا در راهکارهایی مثل قفسههای هوشمند، کارتهای هوشمند، مدیریت کتابخانهها، بار مسافران و مانند اینها کاربری دارند و همچنین گستردهترین کاربری را در جهان هم اکنون دارا هستند (مقدسی ، سبحان منش ، 1388).
*فرکانس بسیار بالا: بازه فرکانسی آن بسته به استانداردهای موجود در هر کشور متفاوت است(مدیری، شیرافکن، 1389) به طور مثال در آمریکا نوع فعال آن معمولا در فرکانسهای 433 مگا هرتز و نوع غیرفعال آن در فرکانسهای 860 تا 960 مگا هرتز عمل میکنند. به طور کلی تگهای غیرفعال فرکانسهای بسیار بالا در موادی مثل فلزات و آب کارایی ندارند. این تگها در فواصل بیشتر از 36 اینچ (1 متر) به خوبی عمل کرده و تا فاصله حدود 10 متر این کارایی را حفظ میکنند(مقدسی، سبحان منش، 1388).
*فرکانس فوق بالا یا میکروویو: از نظر مشخصات، بسیار شبیه به تگهای فرکانس بسیار بالا بوده، اما دارای نرخ خواندن بالا و نیز قابلیت نفوذپذیری در آب و فلزات هستند. این تگها در مقایسه با سایر تگها از نظر اندازه بسیار کوچکند و در مواردی مثل ردیابی کانتینرهای باری، قطارها، وسایل نقلیه تجاری و راه کارهایی مثل عوارض جاده ای و مانند این ها کاربرد دارند( شریف زاده ، اعتمادی، 1387).
جدول 2-2-برخی مشخصات و ویژگیهای فرکانسهای مختلف تگ (شریف زاده ، اعتمادی ، 1387)
محدوده فرکانسیفرکانس پایینفرکانس بالافرکانس بسیار بالافرکانس فوقبالا یا میکروویوفرکانس134-125 کیلوهرتز13.56 مگاهرتز865-956 مگاهرتز یا 433 مگا هرتز(USA)2.45 گیگاهرتزمحدوده خواندنکمتر از 50 سانتیمترتا 150 سانتیمتر433 مگاهرتز تا 10 متر 865-965 مگا هرتز تا 5 مترتا 10 مترمیزان انتقال دادههاکمتر از یک کیلو بیت در ثانیهتقریبا 25 کیلو بیت در ثانیه30 کیلو بیت در ثانیهتا 100 کیلو بیت در ثانیهویژگیهادارای برد کوتاه میزان انتقال دادهها پاییندارای برد کوتاه و متوسط میزان انتقال دادهها خوب و مناسبدارای برد بالا ،سرعت بالا در خواندن همزمان کمتر از 100 آیتمدارای برد بالا ، سرعت بالا در خواندن همزمانکاربردهای معمولیکنترل دسترسیردیابی حیواناتمحافظ سرقت خودروشناسایی محصولاتکاربرد در مراکز فروشکارت هوشمندقفسه هوشمند برای شناسایی آنتنهاکتابخانهچمدان مسافرانردیابی کارتنردیابی پالتپرداخت عوارضچمدان مسافران هواییپرداخت عوارض
2-5-1-2- اشکال تگهای RFID
*برچسب هوشمند: بسیار نازک، مسطح و قابل انعطاف است و معمولا از کاغذ و یا پلاستیک بسیار نازک ساخته شده و توسط چاپگرهای مخصوص RFID ایجاد میشوند (شریف زاده ، اعتمادی ، 1387).
*بلیط: این نوع تگ بسیار نازک، مسطح و قابلانعطاف است و معمولا بر روی کاغذ بدون قابلیت چسبندگی چاپ میشود.
*کارت: نوعی تگ مسطح و نازک است که روی یک نوع پلاستیک محکم به منظور افزایش طول عمر بیشتر آن ایجاد میشود.
*مهره شیشه: تگ بسیار کوچکی است که درون کپسول شیشهای به شکل مهره قرار دارد و اغلب به منظور شناسایی حیوانات (تزریق در زیر پوست) مورد استفاده قرار میگیرد.
*یکپارچه: به تگی گفته میشود که در درون کالا و یا یک شی تعبیه میگردد. برای مثال به شکل قالب خود کالا درمیآید.
*مچ بند: این نوع تگ در یک پلاستیک به شکل مچ بند قرار میگیرد.
*دکمه ای: تگهای کوچکی هستند که در یک پلاستیک بسیار سخت و محکم و ضد ضربه تزریق میشوند و معمولا شبیه به دکمه لباس هستند.
*جعبه ای: این گونه تگها معمولا درون یک جعبه پلاستیکی قرار میگیرند و اغلب برای تگهای فعال که نیاز به باطری و تعبیه انواع حسگرها دارند، کاربرد دارند.(مقدسی، سبحان منش، 1388)
*عریان: برچسبی عریان است که فقط دارای تراشه آنتن و بستر است.
*نهفتنی: برچسب عریانی است که با استفاده از چسبی که در پشت آن است می تواند به طور دائم در جایی مانند دیواره درونی یک حلقه تایر خودرو قرار گیرد.
*فشاری: در محیط های مجهز به شناساگر استفاده میشود و همانند برچسب هوشمند است.
*ورقهای: در پوششی از کاغذ یا پلاستیک قرار داده میشود و مستقیما روی شی الصاق میشود. کاغذ یا پلاستیک به کار رفته در این برچسبها باید در برابر تابش ماورا بنفش مقاوم باشد.
*آویزی: نوعی از برچسبهای ورقهای هستند که با یک آویز به اشیا متصل میشوند. از این برچسبها معمولا برای برچسبهای ساکن استفاده میشود (مدیری، شیرافکن، 1389).
2-5-1-3- دستهبندی تگهای RFID
تگها براساس نحوه تامین برق مصرفی به سه دسته اصلی تقسیم میشوند:
*تگهای فعال: اینگونه برچسبها دارای باطری بوده و خود دارای توانایی ایجاد فرکانس رادیویی است و به طور مداوم فعال است (در مواردی امکان زمانبندی فعالیت برچسب نیز وجود دارد و یا برچسب خود در هنگام نیاز عمل میکند که نوع نیمهفعال است) و در حال ارسال اطلاعات به قرائتگر است و حافظه بیشتری نسبت به نوع غیرفعال دارند(مدیری ، شیرافکن ، 1389).
* تگهای نیمهفعال: این برچسبها دارای باطری هستند و با دریافت نیروی فعالکننده از قرائتگر، باطری را به کار میاندازند و اطلاعات درون تراشه را ارسال میکنند(مدیری، شیرافکن، 1389). این نوع تگها با توجه به دارا بودن منبع تغذیه انرژی، معمولا دارای حافظه زیاد و توانایی پردازش اطلاعات پیچیدهتر هستند. تگهای فعال و نیمهفعال برای ردیابی در مسافتهای طولانی، بسیار مناسب میباشند. با توجه به گران بودن این گونه تگها، معمولا استفاده از آنها برای کالاهای ارزان قیمت مقرون به صرفه نیست(مقدسی، سبحان منش ، 1388)
*تگهای غیرفعال: این برچسب که کاربرد گستردهای دارد، نیروی لازم برای فعال کردن مدار تراشه را توسط آنتن خود از امواج الکترومغناطیسی تولید شده توسط قرائتگر، دریافت میکند ( با زیاد شدن فاصله این انرژی به شدت کاهش مییابد) سپس تراشه امواجی را که باید برگشت داده شود، توسط آنتن خودش برای آنتن قرائتگر ارسال میدارد و قرائتگر هم آنها را به پایگاه داده انتقال می دهد، جهت فروشگاهها از این برچسب استفاده میشود ( مدیری، شیرافکن، 1389). با توجه به اینکه این تگها برای برقراری ارتباط و تامین انرژی مورد نیاز، کاملا به انرژی الکترومغناطیسی دستگاه دادهخوان وابسته هستند، مسافت خوانده شدن و نوشتن اطلاعات برای آنها کاملا محدود شده است(مقدسی ، سبحان نژاد ، 1388).
جدول 2-2- معایب و مزایای برخی از انواع تگهای RFID ( مدیری، شیرافکن،1389)
نوع برچسبمعایبمزایاغیرفعالفواصل کوتاه (حدود 4 متر) ، عملکرد ضعیف در مجاورت مایعات و فلزات ، اغلب حافظه تنها خواندنی استعمر طولانی ، هزینه پایین ، محدوده کاربرد وسیع ، انعطاف بالا ، ابعاد کوچکنیمه غیرفعالگران قیمت به دلیل استفاده از باطری (مواد شیمیایی)، کاربردی همگانی ندارند، عمر کوتاه تر، ابعاد بزرگترامکان ایجاد ارتباط در فواصل متوسط (حدود 4 تا 50 متر)، قابلیت اتصال به حسگرها و انتقال اطلاعات آنها رادارد، حافظه بزرگتر، مناسب برای شناسایی اشیا بزرگنیمهفعالامکان ارتباط در فواصل دور ( بیش از 1000 متر) ، قابلیت اتصال به حسگرها و انتقال اطلاعات آنها را دارد ، حافظه بزرگترفعال
2-5-2- دادهخوان یا برچسب یا قرائتگر
پل ارتباطی بین سیگنالهای فرستاده شده از آنتنها و سیستم نرمافزاری کامپیوتری، دستگاهی است به نام قرائتگر یا دادهخوان. وظیفه این دستگاه پردازش سیگنالهای خروجی از آنتن و تبدیل آنها به کد قابل تحلیل برای کامپیوتر است. این دستگاهها بین آنتن و کامپیوتر نصب میشوند و برای سیستمهای مختلف فرکانسی متفاوت است. معمولا هر قرائتگر یک پورت ورودی سیگنال دارد و یک پورت خروجی به کامپیوتر دارد. همانطور که از نام آن مشخص است، این دستگاه امکان خواندن اطلاعات و نوشتن (ثبت اطلاعات) را دارد. این بدین معنی است که در صورت استفاده از برچسبهای فعال که دارای حافظه برای ذخیرهسازی اطلاعات باشند، این امر توسط دستگاه قرائتگر انجام میشود( مدیری ، شیرافکن، 1389).
این دستگاههای داده خوان که به صورت های ثابت دستی وکارتی عرضه میشوند، وظیفه خواندن، ثبت، نگهداری و ارسال اطلاعات از برچسبها به سرور اطلاعاتی را دارند.
دادهخوان از دو قسمت اصلی گیرنده و فرستنده تشکیل شده است که در بخش گیرنده، تقویتکننده، سیگنال دریافتی تگ را از طریق آنتن دستگاه دادهخوان دریافت کرده، برای پردازش آماده میکند و تفکیکگر سیگنال دریافتی را به داده تبدیل میکند. در واحد کنترلر پردازنده عملیات پردازش داده انجام شده و مدیریت ارتباط به وسیله شبکه خارجی موجود اجرا میشود.
در قسمت فرستنده، نوسانساز سیگنال موج حاصل را برای تلفیقگر و سیگنال مرجع را برای مدار تفکیکگر تهیه میکند. تلفیقگر اطلاعاتی را به سیگنال ارسالی تگ، اضافه میکند. در این مرحله تقویتکننده برق با تقویت سیگنال ارسالی، آن را به آنتن دستگاه میفرستد و نهایتا آنتن سیگنال مورد نظر را به سوی تگ انتشار میدهد( مقدسی ، سبحان نژاد ، 1388).
2-5-3- نرمافزار مدیریت اطلاعات و بانک اطلاعاتی یا زیر سیستم پردازش داده یا میانافزار
از دیگر اجزای سیستمهای RFID، پایگاه داده و نرمافزار آن است. این قسمت از سیستم که اغلب به صورت یک رایانه نمایش داده میشود، یک کامپیوتر شخصی و یا ایستگاه کاری است که بر روی آن بانک اطلاعاتی و نرمافزاری کنترلی اجرا شده است. جهت پشتیبانی اطلاعاتی از برچسبهای RFID، نیاز به محلی برای ذخیره و بازیابی اطلاعات است. این محل توسط نرمافزارها و پردازشگرها و برقراری ارتباط با دستگاههای برچسب خوان به استخراج و تبدیل اطلاعات گیرندهها میپردازد.
بدین ترتیب پس از خواندن کد الکترونیکی محصول توسط قرائتگر و ارتباط با پایگاه داده، امکان به دستآوردن حجم عظیمی از اطلاعات مربوط به آن محصول فراهم میآید( مقدسی، سبحان نژاد، 1388). این نرمافزار دارای قابلیت ارتباط بین دادههای خوانده شده از روی برچسبها و بانک اطلاعاتی سیستم ردیابی است. نرمافزار فوق برای هرسیستم کاری به طور مجزا نوشته خواهد شد و به صورت بسته نرمافزاری و در حالت کلی قابل ارائه نیست. بنابراین با توجه به نیازهای سیستم و اطلاعات تحت ردیابی و نیز بانک اطلاعاتی موجود، نرمافزار مورد نیاز برای هر شرکت طراحی خواهد شد.
2-5-4-آنتن
وظیفه آنتن دریافت و ارسال امواج در سامانه ردیابی RFID است. بر اساس نوع کاربرد ، انواع آنتنها می توانند مورد استفاده قرار گیرند. در چنین سامانههایی، آنتن بر اساس مشخصاتی از قبیل زاویه دید (یا زاویه راس) و بهره طبقهبندی میشوند. از آن جایی که آنتن از اجزای غیرفعال سامانههای RFID هستند، هیچ گونه تنظیمی نیاز ندارند و تعمیر و نگهداری آنها نیز به راحتی قابل انجام است (رستمی، عیسایی،پور رضا، 1386).
2-6- چگونگی عملکرد
شناسه کالا بر روی برچسب ذخیرهشده به هنگام نیاز قرائتگر با ارسال امواجی که از طریق آنتن ساطع میشوند، برچسب را شناسایی کرده و اطلاعات مربوطه به نرمافزار کاربردی انتقال مییابد و در آنجا بسته به نیاز، گزارشات لازم از سیستم استخراج میگردد.
1-قرائتگر با ارسال سیگنال برچسب را فعال میکند.
2-آنتن موجود در برچسب ، سیگنال را دریافت میکند.
3-برچسب اطلاعات موجود در تراشه را به قرائتگر ارسال میکند.
4-قرائتگر اطلاعات دریافتی را به نرمافزار ارسال میکند.
برچسب و یا دستگاه فرستنده خودکار، شامل یک مدار الکترونیکی است که به شی مورد نظر که لازم است دارای یک کد شناسایی باشد متصل میگردد. زمانی که برچسب نزدیک و یا در محدوده قرائتگر قرار میگیرد، میدان مغناطیسی تولیدشده توسط قرائتگر، باعث فعال شدن برچسب میگردد. در ادامه برچسب به طور پیوسته اقدام به ارسال داده از طریق پالسهای رادیویی مینماید. در نهایت داده توسط قرائتگر دریافت و توسط نرمافزارهای مربوطه نظیر برنامههای ERP یا SCMS پردازش میگردد (مدیری، شیرافکن، 1389)
هدف اصلی از راهاندازی یک سیستم RFID دریافت اطلاعات موردنظر از یک شی در حال حرکت است که به وسیلهی دستگاههای دادهخوان خوانده میشود. این اطلاعات میتواند در مورد هویت یک شخص، کالا و یا شی خاص ، محل استقرار آن و یا بسیاری اطلاعات دیگر از جمله قیمت، رنگ، تاریخ تولید، تاریخ انقضا و مانند اینها باشد ( شریف زاده، اعتمادی، 1387)(شکل 2-1).
شکل 2-1 - اجزای اصلی سیستم RFID و چگونگی عملکرد
2-7-کارایی RFID در بنادر
با توجه به اینکه بنادر از مهمترین راههای ورود کالا به کشور هستند و درصد قاچاق کالا از بنادر نسبت به سایر مبادی ورودی بیشتر است در اینجا به تحلیل کارایی RFID در بنادر میپردازیم. یکی از شاخصهایی که امروزه مورد توجه سازمان بنادر و کشتیرانی است موضوع کارایی و بهرهوری است (کسایی، نظر، کهندل، 1386) با مطالعه متون دریافتیم که کارایی در بنادر مشتمل بر شش شاخص عمده است که در زیر به توضیح آنها پرداخته شده است (رنجبر شیرازی و دیگران، 1391).
2-7-1-اطلاعات
یکی از عمده فواید بهرهگیری از RFID در بنادر رویکرد ایجاد یک سیستم آماری است که باعث یکپارچگی در گردآوری دادهها و اطلاعات مورد نیاز همواره بنادر کشور برای ارائه آمار ، تحلیل و بهرهگیری از این تحلیلها در جهت رفع مشکلات و کمبودها میشود. برخی اطلاعات معتبر نظیر تعرفههای بندری و یا خدمات و یا برنامه زمانبندی تخلیه و بارگیری یک کشتی کانتینربر، مستقیما قابل استفاده است. ولی برخی اطلاعات مانند دادههای هواشناسی تنها زمانی مفید و معتبر است که در ابتدا توسط کارشناسان متخصص استفاده و پس از بررسی و آنالیز دادههای اولیه، نتایج استخراج و در اختیار عموم علاقهمندان جهت استفاده قرار گیرند. در بطن دانش همواره آنالیز و نتیجهگیری نهفته است در حالی که اطلاعات در بهترین وضعیت استنتاج استقرایی را به دنبال خواهند داشت. بنابراین حداقل از لحاظ فلسفی، شایسته و منطقی است که ظهور جوامع متنی بر دانش را در مقابل جوامع اطلاعاتی، ترویج نمود( شیر اوژن، 1386).
ثبت خودکار اطلاعات
مزیت ابتدایی شناسایی با کمک امواج رادیویی در کاربرد ترمینال بندر این است که یک تکنولوژی گردآوری داده خودکار است. یعنی، مداخله متدی یا کارمندی مورد نیاز نیست. علاوه بر این، دقت شناسایی آن، بالا است و تطبیقپذیری محیطی قوی دارد. بنابراین میتواند کار شناسایی را در وضعیتهای مختلف انجام دهد (Yufang & et al,2011).
گردآوری اطلاعات دقیق
RFID معمولا به فروشندگان، دادههای لازم درباره موجودی فروشگاه را میدهد تا بتوانند از این مدل پیروی کنند. این مسئله را میتوان بدون مرتبکردن برای تگبندی سطح اقلام انجام داد. برای فرایندهایی که به شمارش دارایی ها و اقلام نیاز دارند، RFID، ویژگیهایی را ارائه میکند که بارکدگذاری نمیتواند هماهنگ و تنظیم نماید. مثلا شمارش بارها و محمولههای پلاستیکی قابل برگشت در مرکز توزیع، یک کاربرد مناسب از تگهای شناسایی با کمک فرکانس رادیویی است. هیچ کسی پشت مرکز توزیع برای شمارش یا اسکن بارهای پلاستیکی قابل برگشت نمیایستد. مشخص کردن هزینه شمارش آنها یک به یک، گران است. به هر حال، تگهای شناسایی با کمک امواج رادیویی میتوانندکل داراییها را یکبار شمارش کنند و از هزینههای کارگر جلوگیری نمایند و این باعث افزایش کارایی میشود(Woods,2005).
2-7-2-بازرسی
امروزه بیش از 20 میلیون کانتینر بار در دنیا هر روزه حرکت میکند. کانتینرهای بار، 90% از مبادلات جهانی را انتقال میدهند و بیش از 10 میلیون کانتینر بار، هر ساله وارد بندرهای آمریکا میشوند. به هر حال، برخی از گزارشات بیان کردهاند که تنها 5 درصد را میتوان با قابلیتهای امروزی بازرسی کرد ، از وقایع 11 سپتامبر مقررات دولتی مختلف، اقدامات و حکمهایی برای بارهای کانتینرها پدیدار شدند که عبارتند از: سیستمهای هدفمندی خودکار، مشارکت بازرگانی گمرکی علیه تروریسم، اقدامات امنیت کانتینر، و خطوط مبادله هوشمند و ایمن. که هر یک از این اقدامات به نوعی بر کارایی بنادر اثر خواهد گذاشت(Kim & et al,2008).
کنترل ورود و خروج
ورود و خروج کامیونها و قفسهها به محوطه بارگیری میتواند تنگنایی برای بهرهوری و بازده خروج باشد. تگهای RFID در واحدای برق و تریلرها، باعث تسریع این فاین میشوند و این تکنولوژی به طور گسترده، پذیرفته میشود که قراردادهای مناسب کار را بتوان با استفاده از این تکنولوژی انجام داد (Woods,2005).
شناسایی
یکی از چالشهای ثابت در زنجیره عرضه امروزی، حفظ دقت و صحت بارنامه و مشخص کردن وسیله نقلیه است. اغلب بارنامه شامل مقادیر اشتباه محصول یا حتی نوع اشتباه است. همان طور ردیابی کانتینر دارای RFID، دادههای بارنامه را در یک تگ فعال کدگشایی میکند، این فناوری شبکهبندی شده میتواند به طور خودکار بارنامه الکترونیکی و شناسه وسیله نقلیه را به ممیز از طریق اینترنت در پس فایروال شناسایی، رمزگذاری و سایر معیارهای امنیتی ارسال نماید(,2008 &Yuan Huang).
بهبود رویتپذیری
تکنولوژی RFID را میتوان برای ایجاد رویتپذیری اطلاعات زنجیره عرضه نقطه به نقطه با فعال کردن عرضهکننده، تولیدکنندگان، ارائهکنندگان تدارکات و خردهفروشان برای ردیابی و پیگیری اطلاعات سطح اقلامی از طریق زنجیره عرضه در هر زمان و مکانی استفاده کرد. رویتپذیری اطلاعات برای واکنش سریع به سیستمها و واکنش بدون پاسخ سریع به سیستمها و واکنش و پاسخ سریع به تغییرات بازار و قطع زمانهای اجرا ، ضروری است(Zhu & et al,2011).
کاهش هزینه بازرسی
استفاده از این فناوری به دلیل داشتن سنسورهای مخصوص باعث کاهش هزینهها اعم از نیاز به ایستادن فردی برای بازرسی و کاهش هزینههای ناشی از آن و ... خواهد شد.
2-7-3-حوزه میانراهها
مکانیابی
اکثر مردم درباره سیستمهای شناسایی با کمک فرکانس رادیویی به صورت تگهای شناسایی با کمک فرکانس رادیویی متصل به اشیای متحرک فکر میکنند که اطلاعاتی را درباره یک شی به یک قرائتگر ارائه میکنند که یک موقعیت مشخص دارد. به هر حال، شما میتوانید درباره مشکل شناسایی مکان به طور معکوس فکر کنید. اگر تگهای RFID، مکان مشخص و ثابتی داشته باشند، موقعیت قرائتگر را می توان از تگهایی که آن را میبیند تعیین نمود. این مسئله در برخی از شرایط، مفید است. مثلا شرکت International Paperاز یک آرایه تگ شناسایی با کمک فرکانس رادیویی استفاده میکندکه در کف انبار در ارتباط با قرائتگرهای RFID در جرثقیل میباشند بنابراین این سیستم میتواند تعیین کند که یک جرثقیل در انباری مبتنی بر تگ RFIDاست. این مسئله به سیستمهای خود مکانیابی و ترکیببندی بسط مییابد که می تواند از ارائه تگ برای تعیین این مسئله استفاده کند که یک آنتن در کجا راه اندازی شود و با استفاده از آنتن هوشمند، میدان تنظیم شود. این تکنولوژی را میتوان در کاربردهای مکانیابی استفاده کرد. مثلا یک موزه میتواند از تگهای ثابت فناوری مذکور، در ارتباط با یک کارتخوان آن فناوری استفاده کند که بدین معنی است که مشتری و اربابرجوع، یک دستگاه گردش رادیویی برای تعیین این که کدام برنامه صوتی موزه اجرا شود با خود حمل میکند (Woods,2005).
ردیابی
1-سرعت ردیابی
2-کاهش هزینه ردیابی
توجیهی برای RFID با توجه به فراخوانی محصول در سطح تولید کالاهای مصرفی این است که این تگها میتوانند به دقت در سطح کالاها از طریق مراکز توزیع، در جایگاهها و در جابجاییهایی از طریق فروشگاهها ردیابی شوند. این ردیابی قوی، مدیریت ساده مشخصه کالاها را در بخش فراخوانی فعال میسازد.
اولین توضیح این است که با ردیابی بهتر کالاها در طول زنجیره عرضه، تنگناها، قابل رویت میشوند بنابراین آنها میتوانند نشان داده شوند و ضایعات را میتوان کاهش داد. این مسئله، قابل ستایش است. برخی از شرکتهای کالاهای مصرفی به مدیریت ردیابی کالاها نگاهی انداختهاند. بسیاری از این پروژهها با مقررات ردیابی در آمریکا هدایت میشوند. مشکل این نمونه در آمریکا این است که مشکلات قابلیت ردیابی کالاها برای اکثر تولیدکنندگان، سیستمهای مجتمع ضعیفی را به همراه دارد که نمیتوانند اطلاعات کالاها را در چندین سیستم تلفیق نمایند ولی RFID به حل این مشکل کمک میکند(Woods,2005).
2-7-4-حوزه برنامهریزی
در جایگاهی که کشور ما به لحاظ موقعیت ژئوپلیتیکی از آن برخوردار است و با توجه به برخورداری شمال و جنوب کشور از سواحل در خور توجه و در نتیجه وجود بنادر مهم و فعال در این مناطق میطلبد که با یک برنامهریزی اصولی و یکپارچه هر چه بیشتر فعالیتهای بنادر را مبتنی بر فناوری اطلاعات نموده تا بتوان از مزایای حاصل از آن بیشترین سود را برده و هزینههای فرصت از دست رفته را نیز هر چه بیشتر کاهش داد.
طراحی مسیر بهینه برای جابجاییها
تسهیلات جایگاهی به عنوان تسهیلاتی برای ورود و خروج پالتها عمل میکنند. آن چه که آنها را متفاوت میکند، سرعت و سادگی نسبی جابجاییها در تسهیلات است. جرثقیلها خیلی سریع حرکت میکنند و معمولا تنها یک یا دو جابجایی و حرکت برای یک پالت دارند. این کار، آنها را متفاوت از انبارداری سنتی میکند که معمولا چندینبار ، یک پالت را اندازه و کنترل میکنندو پالتها را تقسیم میکنند یا آنها را ترکیب مینمایند. لذا طراحی مسیر بهینه برای جابجاییها دارای اهمیت زیادی است(Woods,2005).
ساماندهی روند پروژه
امروزه از جمله فاکتورهای مهم در جذب سرمایهگذاری و موقعیت در بازاریابی، کاهش ریسک، ایمنی و سرعت گردش فعالیتها است که با بهرهگیری از فنآوری اطلاعات می توان به این اهداف نائل شده و گام مهمی در نوعی از بازار و نوعی به خصوص از آن که به بازار ویروسی معروف است و حاکی از دهان به دهان گشتن امتیازات بین مشتریان است نائل گردید. در بین برخورداری از تجربه سایر بنادر پیشرو میتواند راهگشا باشد.
2-7-5-حوزه امنیت
کاربردهای امنیتی وجود دارند که تگهای RFID را می توان برای مشخص کردن پرسنل و انجام کنترل های دستیابی استفاده نمود ولی در بسیاری از موارد ،کارتهای هوشمند ، برتری دارند. بازرسیهای امنیتی، بخشی از برنامه امنیتی در فرودگاهها می باشند. مثلا، در یک فرودگاه، گروههای حراست مسئول اسکن بارکدها در مکانهای خاص پیرامون ورودی فرودگاه میباشند. به هر حال، مشخص میشود که پاسداریهای امنیتی، بارکدها را تکرار میکنند و از مکان مرکزی اسکن را انجام میدهند و سیستم تایید و شناسایی را از بین میبرند. تگهای RFID که تکثیر آنها مشکلتر از بارکدها میباشند، جایگزینی با ارزش برای بارکدها در این وضعیت می باشند(Woods,2005).
توانایی جلوگیری از جعل و خطا
همانطور که کانتینرها در کشور و دنیا حرکت میکنند، دزدی کانتینر، یک مشکل جدی و در حال رشد است. مثلا در آمریکا، تخمین زده میشود که هزینه سالانه دزدی بار و دیگر دزدیها از 3 دلار تا 10 میلیارد دلار در سال است.
تکنولوژی موجود از مهر و موم های الکترونیکی برای امنیت بار استفاده می کند. مهر و موم الکترونیکی مرکب از یک تگ فعال و مکانیسمی است که می تواند شناسایی کند که آیا در کانتینر بدون مجوز تضمین درستی بار باز شده است یا نه. همانطور که این تگها را می توان به بخش رمزی بار حتی در داخل بار چسباند، این فناوری شبکهبندی شده می تواند مشخص کند که بار در محدوده قرائتگر حرکت میکند یا نه. حتی اگر دزد، بار را از طریق سوراخ کردن در یک کانتینر بدزدد. علاوه بر این، وقتی هزاران محصول دارای برچسب شدند، پارهشدن تمام برچسبها و دزدی بار، غیر قابل قبول است (Yuan، Huang، 2008). وقتی کالاهای جعلی وارد زنجیره عرضه میشوند، تولیدکنندگان میتوانند آنها را بررسی و نظارت کنند. به هر حال، روشهای تولیدکنندگان برای ردیابی کالاهای دزدی و جعلی، مجرمین را شناسایی میکند و کارهایی انجام میشوند تا قابلیتهای این فناوری را برای اثرگذاری بر این مشکلات تعیین کنند.
حفظ امنیت جانی افراد
یکی از متداولترین آسیبهای امنیتی استناد شده با این فناوری این است که بعضی از افراد میتوانند خارج از یک ساختمان بنشینند و قرائتگرهای آن را با آنتن حساس برای درک توابع داخلی در آن تسهیلات نظارت کنند، به جای اینکه در محیطی که تریلر و ماشینهای سنگین مشغول به کارند کار کنند.
کاهش ریسک کانتینرها
مدیریت ریسک، یک مدیریت مهم و ضروری محسوب میشود که تصمیمگیری دقیقی را بر اساس میزان ریسک و خطر میسر میسازد و در اکثر نفاط دنیا توسط پرسنل اجرایی فناوری اطلاعات مورد بهرهبرداری قرار میگیرد. در بنادر خطراتی همچون دستبرد، خرابی، صدمات جانی و ... وجود دارد، بنابراین با داشتن چنین فناوری میتوان از بسیاری از خطرات جلوگیری کرد که فوایدی همچون : افزایش کارایی، موثر بودن، تسهیلات و روانسازی، کاهش هزینه، سرعت عمل و کاهش زمان انجام عملیات خواهد داشت (شیراوژن ،1386).
افزایش امنیت اتوماسیون
تجهیزات ادارهکننده مواد و تجهیزات اتوماسیون برای سالهای زیادی از این فناوری استفاده کردند زیرا میتوانند دادههایی را بدون تجمع سیستمهای مورد نیاز در برگیرند. نصب یک قرائتگر این فناوری در برخی شرایط میتواند سادهتر از تجهیزات پیچیده بارکد باشد که می تواند در ارائه نصبها در فضای اداره و کنترل مواد، مفید باشد و سیستم امنیتی را در اتوماسیون به ارمغان بیاورد.
2-7-6-حوزه مدیریت محوطه و بارگیری
به هر حال، وقتی چندین مجرا و کشتی به طور همزمان به بندر میرسند، کامیونهای زیادی برای رسیدن به آنجا در نظر گرفته شدهاند. این مسئله فشار زیادی را به کار بنادر وارد میکند و نه تنها باعث ازدحام ترافیک میشود بلکه باعث تصادفات زیادی میشود در حالی که این فناوری در محوطههای کامیون ها در ورود و خروج وسایل نقلیه استفاده میشود و این کاربردها، RFID. را با سیگنالهای الکترونیکی برای هدایت رانندگان در کل محوطه ترکیب میکنند. در برخی از محوطهها تریلرها میتوانند عوض شوند با ردیابی دقیق تر تریلرها سودمندتر است. برخی از آزمایشها از تگهای فعال این تکنولوژی در تریلرها استفاده کردهاند تا موقعیت آنها را در محوطه ردیابی کنند.
کاهش متوسط زمان پاسخگویی به مشتری
نمونه دیگری از مسئله اطمینان در دریافت محصولات در انبار است. امروزه، متصدیان انبار، اضافه کاری میکنند زیرا آنها بایدکالاهایی را که از کامیونها در 24 ساعت دریافت کردهاند را شمارش و مشخص نمایند. این مسئله باعث اوج های زمانبندی میشود که با مدیریت زمانبندی رسیدن کامیونها با استفاده از این سیستم هم زمان تخلیه کشتی کوتاه میشود و هم زمان پاسخگویی به مشتری.
2-8-مزایای شناسایی از طریق امواج رادیویی
2-8-1-مزیتهای مستقیم:
مجموعه دادههای دقیق و کامل و استفاده بهتر از زمان کارمندان، علاوه بر این، معیارهای امنیتی را میتوان از طریق استفاده از طریق امواج رادیویی تقویت کرد( Mullen, n.d).
2-8-2-مزیتهای غیرمستقیم:
احتمال و امکان شناسایی خودکار و ردیابی اقلام ، کاهش زیاد هزینهها و زمان مورد نیاز برای مدیریت موجودی را ایجاد میکنند. به طور خلاصه کاربردهای ساخته شده پیرامون این تکنولوژی میتوانند مزایای استراتژیکی و عملیاتی را برای سازمانهای استفادهکننده ارائه کنند(,2009 charupa) کنترل فرایندهای غیرقابل رویت و امنیت و یکپارچگی نیز از مزایای جانبی این تکنولوژی به شمار میآید( مدیری، شیرافکن، 1389).
افزایش دقت در پیشبینی
مدیریت و کاهش موجودی
قابلیت ردیابی
همکاری
انبارداری و توزیع
مدیریت دارایی
مدیریت رابطه با مشتری (,2009 Charupa)
2-9-مشکلات و چالشهای شناسایی از طریق امواج رادیویی
ممکن است چالشهای موجود، مبارزهای در برابر رواج عمومی و کاربرد قابلقبول و جهانی بارکد باشد. شرکتهای زیادی از این تکنولوژی راضی هستند و تغییرات در سازمان برای راهاندازی سیستمهای RFID سخت و مشکل است مثلا راهاندازی RFID در فروشگاهها. هزینههای سرمایهگذاری بالا هستند و فوتو فنها به تخصص در مسائل تکنیکی نیاز دارند. این سنجش به رویارویی با وفاداری و صداقت، همکاری و بازخورد از سوی عرضهکنندگان، شخص ثالث و مشتریان نیاز دارد.
2-9-1-تطابق تکنولوژی
یک مانع اصلی تنظیم یا تجمع تکنولوژی جدید برای تعویض سیستم قدیمی برحسب سیستمهای تجاری انبار دادهها است. تنطیمات معینی در تطابق فناوری اطلاعات باید سازماندهی شوند تا تمام بازیگران را در زنجیره عرضه متناسب سازد و به موجودی واقعی نزدیک شود.
2-9-2-هزینههای سرمایهگذاری
مانع دیگر ، نیاز برای ثبت یا اعمال برای کدهای شناسایی است . در ایالات متحده ، یک دفتر ثبت برای ثبت کد محصول الکترونیکی مورد نیاز است این هزینه برابر با 200000 دلار است. هزینههای RFID ، مسئله اصلی است و هزینههای پیادهسازی به سرعت بالا میرود.
2-9-3-چالشهای مرسوم و کلی
برای کاربران ابتدایی اروپایی، مشکلات زنجیره عرضه با قابلیت دسترسی درون قفسهای در فروشگاهها، گزارشات خدمات ضعیف به مشتریان از شرکتهای تولیدی و تدارکاتی و میزان بالای موجودی در انبارها وجود داشت. با افزایش کلیسازی در فرایندها، استخدام افراد خارجی و تدارکات، نیاز برای ایجاد رقابت در یک زنجیره عرضه، عامل تعیینکننده برای استفاده از تکنولوژی RFIDاست.
2-9-3-مسائل زیستمحیطی
عامل دیگر کندکننده آمادگی این است که تگهایی با هزینه پایین در سطح مطلوبی کارا نیستند و بیان میکنند که خطاهایی در خواندنهای اشتباه و یا عدمخواندن وجود دارد. مسائل زیستمحیطی نظیر تداخلهای رادیویی مسئله دیگری است. برخی از تراشهها را نمیتوان در محصولات استفاده نمود خصوصا برای مواد غذایی به علت مشخصههای زیست محیطی نظیر محیط سرد. تداخل امواج رادیویی نظیر فلز یا سیالات، یک مشکل است و شرکتهای زیادی از این مواد در مرحله تولید خود استفاده میکنند.
2-9-4-اهمیت سهامداران
موانع مربوط به این تکنولوژی در حالتهای تجاری و مقیاسهای کلی وجود دارند. چون RFID نوعی سرمایهگذاری است. ارزیابیهایی برای اطمینان از این مسئله مورد نیاز است که سهامداران و مشتریان به خوبی مطلع شوند و با تکنولوژی آشنا شوند. آشکاری و شفافیت در کارهای تجاری برای کمک به اهداف، اساسی است.
2-9-5-مسائل مشتری
چالشهای موجود در RFID شامل مسائل مشتری میباشند چون تگها را میتوان به محض دزدی در فروشگاه ، نظارت و بررسی نمود. علی رغم استانداردهای قانونی و اخلاقی ایجاد شده در آمریکا و اروپا ، این مسئله هنوز دارای اهمیت است چون خطوط به طور دقیق نشانداده نشدهاند. عرضهکنندگان خواهان پیادهسازی تگ در بستهبندیها میباشند در حالی که مشتریان نگران ریسکهای نظارت با مصرف محصول میباشند.
اثر اجتماعی واکنشهای مشتریان باعث شده است تا سهامداران پیادهسازی این تکنولوژی را به علت نظرات مشتریان کنسل کنند. بهترین روش برای مبارزه با این مسئله، کوشش و تلاش برای آموزش مشتریان است. بنابراین تگها میتوانند تنها برای چندین فوت دورتر قابل خواندن باشند و آنها نمیتوانند در همه جا قابل ردیابی باشند(Charupa,2009).
2-9-6-قیمت بالا
با وجود پیشرفتهای علمی و فنی صورت گرفته، قیمت برچسبهای غیرفعال در تعداد بالا درحدود 35 تا 45 سنت و در تعداد پایین حدود 80 سنت و در مورد برچسبهای فعال حدود 85 سنت است. متاسفانه این قیمتها حدود 5 تا 10 سنت بالاتر از آستانه مقرون به صرفه بودن این برچسبها برای کاربردهای مختلف هستند.
2-9-7-تداخل
تداخل به دو صورت اتفاق میافتد:
تداخل قرائتگرها : زمانی اتفاق میافتد که سیگنالهای ارسال شده از چند دستگاه قرائتگر تداخل پیدا میکنند.
تداخل برچسبها: زمانی اتفاق میافتد که تعداد برچسب های بسیار زیادی در فضای کوچکی وجود داشته باشند.
2-9-8-مسئله ایمنی
اکثر برچسهای رادیوشناسه حتی پس از خرید و خروج از فروشگاه فعال هستند. در نتیجه اطلاعات آنها میتواند توسط دستگاههای قرائتگر خوانده شود. بنابراین احتمال سرقت کالاها افزایش مییابد. علاوه بر این بسیاری از سازمانها به هنگام خرید مشتری اطلاعاتی را درباره مشتری ( از جمله شماره کارت اعتباری ، آدرس، نام و...) به برچسب رادیوشناسه کالاها منتقل میکنند تا لیستی از مشخصات مشتریان خود داشته باشند، که این امر اطلاعات محرمانه مشتریان را به خطر میاندازد. موضوع امنیت زمانی بیشتر به چشم میخورد که به کاربردهای رادیوشناسه در پزشکی توجه کنید.
2-9-9-مشکلات اجتماعی
بر اثر پیشرفتهای اخیر تکنولوژی در بسیاری از مناطق دنیا از جمله فرانسه، هلند، نروژ و ... فناوری رادیوشناسه برای تشخیص هویت افراد استفاده میشود. این امر به عقیده بسیاری از افراد نامطلوب است زیرا شخصیت اجتماعی و انسانی آنها را زیر سوال میبرد و سبب میشود که به انسانها به چشم یک ربات نگریسته شود.
2-9-10-عدم وجود استانداردها
شرکتهای متعددی وجود دارند که دستگاههای رادیوشناسه را تولید میکنند. اما قوانین و استانداردهای جهانی خاصی برای تولید این محصول وجود ندارد. این مسئله سبب شده میشود که فناوری رادیوشناسه طراحی شده برای یک شرکت تنها در همان شرکت قابل استفاده باشد و برچسبهای موجود در روی محصولات یک شرکت (مثلا تامینکننده) ممکن است توسط شرکت دیگر (مثلا تولیدکننده) خوانده نشود که این امر مشکلات فراوانی را ایجاد میکند. استانداردهای موجود برای تعیین فرکانس رادیوشناسه نیز در کشورهای مختلف تفاوت دارد( مدیری، شیرافکن، 1389).
2-10-آینده شناسایی از طریق امواج رادیویی
تا سال 2014، کارمندان با ابزارهایی مجهز میشوند که وظایف را تعیین میکنند و به مدیریت فرایندهای کاری مبتنی بر تخصیص بهینه کار ارسال میشوند که باید انجام شوند و موقعیت واقعی فروشگاه را در نظر بگیرند. امروزه نیروی کار و ابزارهای مدیریت کار استفاده میشوند ولی آنها فاقد کنترلهای عملیاتی میباشند که RFID ارائه میکند (Woods,2005 ). اطلاعات ایجاد شده با RFID زیادی وجود دارند که بدون کمک ترکیب برنامهریزی منبع کاری و سیستم مدیریت انبار بلااستفاده است. انتظار میرود که بارکد و RFID در آینده قبل از منسوخشدن تکنولوژی بارکد با هم وجود داشته باشند.
موج جدیدی از کارتخوانها شامل کارتخوانهای چند فرکانسی و یا کارتخوانهای سریع الانتقال میباشند که میتوانند با مشخصههای تولیدکنندگان بسیاری، سازگار باشند. شرکتهای زیادی تمایل به سرمایهگذاری در منابع مهم به علت مزایای این تکنولوژی دارند. در آینده زنجیرههای عرضه، در اتوماسیون تولید، کنترل منطقی و تدارکات، کاربردهای تجارت الکترونیکی، تولید انبوه، تقابل بیسیم، ردیابی کالاهای مشتری و پخش و انتشار تگها پیرامون دنیا تقویت میشوند(Charupa,2009). به نظر می رسد رادیوشناسه یکی از بازیگران اصلی در آینده جهان باشد و وضعیت جهان را تا حد بسیار زیادی دچار تحول کند.
2-11-رادیوشناسه در ایران
رادیوشناسه ابتدا همراه با سیستمهای کنترل ورودی و خروجی کارکنان به بازار ایران راهیافت و در حال حاضر شرکتهای خودروسازی به این تکنولوژی روی آوردهاند. ایرانخودرو هماکنون برای مدیریت پارکینگ خودروهای خود از این سیستم استفاده میکند.
تعداد بالای ماشین و ابعاد وسیع محل پارکینگ، شناسایی و یافتن یک ماشین را با مشکل مواجه میسازد. ولی این سیستم جدید کمک میکند که با استفاده از دستگاه، محل دقیق ماشین شناسایی شود. از دیگر نقاط شروع تکنولوژی رادیوشناسه در ایران حملو نقل دریایی است که توسط وزارت بازرگانی انجام شد. در چارچوب این پروژه تگهای 4/2 گیگا هرتزی روی تمام کانتینرها نصب میشود.
صدا و سیما نیز برای مدیریت انبارهای خود و کنترل ورودی و خروجی تجهیزات سازمان، تمرکز ویژهای روی این پروژه دارد. به طور طبیعی همانطور که در کشورهای دیگر دیده میشود. پروژههای دیگری از جمله اتوبوسرانی و مترو نیز ظاهرا توجه ویژهای به رادیوشناسه پیدا کردهاند. ولی صنعت بستهبندی در ایران هنوز به این تکنولوژی روی خوش نشان نداده است. گو این که در جهان نیز هنوز این تکنولوژی برای صنعت بستهبندی در ابتدای راه است. به گفته کارشناسان همه انتظار دارند پس از این که شرکت وال مارت که بزرگترین مجموعه فروشگاههای زنجیرهای در آمریکا را در اختیار دارد، تمام تولیدات خود را به این تگها مجهز کند، قیمت تگها کاهش پیدا کرده و دیگران از جمله ایران نیز به آن رو بیاورند. کشور ما از نظر کاربرد تگهای رادیوشناسه در آغاز راه است، ولی شرکتهای نرمافزاری و فناوری اطلاعات با هوشیاری این روند را زیر نظر دارند و خود را برای ابفای نقش در این زمینه آماده میکنند. از آنجا که کاربردهای غیربستهبندی شانس بیشتری دارند، توجه به این شرکتها بیشتر متوجه امور لجستیکی سازمانهای بزرگ است و صنعت بستهبندی به دنبال آنها حرکت میکند. بنابراین چاپخانهداران با تاخیر به این حرکت میپیوندند، هرچند که در برخی کشورها چاپخانهها درگیر مراحل تولید تگهای رادیوشناسه شدهاند، کشور ما آمادگی به کارگیری این تکنولوژی را دارد و پس از استانداردسازی و ایجاد برخی زیرساختهای ضروری و نیز ارزان شدن نسبی سیستمهای رادیوشناسه انتظار میرود طی دو، سه سال آینده با شتاب چشمگیری به تولید و کاربرد تگهای رادیوشناسه روی بیاورند. چاپکاران نیز چه مستقیم در پروژههای رادیوشناسه دخالت کنند و چه برکنار بمانند. همچنان بازار تگهای معمولی را در اختیار خواهد داشت. زیرا به هر حال تگهای قابل دیدن که برای تزیین و اطلاعرسانی روی بستهبندیها و محصولات مختلف نصب میشوند ، کاربرد خود را کموبیش حفظ خواهند کرد( مدیری ، شیرافکن ، 1389).
کاربردها
صنعت خردهفروشی – کالاهای بستهبندی شده مشتری
عملیات قفسه هوشمند
صنعت خردهفروشی- لباس
استفاده شده در اتاق پرو
صنعت غذا و رستوران
در صنعت مراقبت از سلامت
صنعت گردش و گردشگری
کاربردهای کتابخانهای
دانشگاه نوادا لاس وگاس
لگولند
ردیابی دام
مدیریت برگرداندن و جعل در تولید دارو
سیستمهای پرداخت بدون تماس مبتنی بر RFID
تگبندی پول
در شرکتهای حملو نقل و تدارکات شخص ثالث
در فضای حملونقل نیز از فعالیت و بررسی RFID استفاده میشود. با این وجود بسیاری از کاربردها ناتمام باقی مانده است.
مدیریت اسکلهها و جایگاهها
مدیریت محوطه محفظهها و صندوقها
بازرسی ورود و خروج به محوطه بارگیری
قابلیت دید در حین حمل پیوسته و پشت سرهم
امنیت محفظه
مدیریت سوخت
ردیابی ماشینهای ریلی
16-کاربردهای نظامی و ارتشی
عملیات توزیع و انبارداری سازمان یافته
عملیات توزیع و انبارداری سازمان نیافته
ردیابی محفظه و قفسه
17-در خودرو
صنعت خودرو سالهاست که با RFID کار میکند و استفاده از RFID را در بخشهای مختلف و کاربردهای وسایل نقلیه ارزیابی کرده است از جمله:
قطعات یدکی
ردیابی لاستیک
ردیابی لاستیک در بخشها
شناسایی وسایل نقلیه در قسمت فروش و خدمات
استفاده به عنوان یک ویژگی وسیله نقلیه
مدیریت ماشینهای اولیه
مدیریت وسایل نقلیه نمایشگاه
مدیریت خط وسایل نقلیه و مدیریت قفسهها
ردیابی موتور
مدیریت ماشین توسط فرد
18- اثر RFID در خدمات عمومی
کاربردهای RFID را میتوان در سایر آژانسهای دولتی و دولتهای محلی و ایالتی پیدا کرد. به هر حال، تلاشهای هماهنگی از سازمانهای دولتی پیرامون این پروژهها انجام نشده است و برخی متوقف شدهاند.
جمع آوری کرایه در حمل و نقل عمومی
ردیابی زندانیان
مدیریت مکان پرسنل آتش نشانی
مدیریت بلایا
مدیریت کتابهای کتابخانه
گردشهای صوتی موزه
مدیریت دارایی موزه
کاربردهای مکانیابی کمکی
ردیابی دانشآموزان در مدارس
19-در بنادر
ثبت خودکار دادههای ورود و خروج کانتینرها، تجهیزات،کامیونها و به صورت کلی هر شی به اسکله
مشخص نمودن خودکار محل قرار گرفتن کانتینر، تجهیزات و اشیا در اسکله
قابلیت ردیابی کانتینر در هر زمان به کمک سیستمهای ماهواره ای
کنترل دسترسی افراد مجاز به تجهیزات و کانتینرها
کنترل دستیابی
امنیت کانتینر
شناسایی کانتینر و مکانیابی آن
ردیابی فعالیت
تطابق قانونی
2-12-RFID در زنجیرهتامین
مدیریت زنجیرهتامین به صورت همه فعالیتهای مدیریتی مرتبط با جریان مواد از تامینکنندگان یک سازمان به مشتریان آن سازمان توصیف میشود که هدف اصلی آن بیشینهسازی رضایت مشتری در پایینترین هزینه ممکن است (Bose & Pal, 2005)، فناوری شناسایی خودکار همانند RFID بر تمام جنبههای مدیریت زنجیرهتامین اثر میگذارد، به ارتقای مدیری تقاضا، سفارشیسازی و تهیه مجدد کالای کاهش یافته در موجودی کمک کرده در حالی که هزینههای توزیع و موجودی را کاهش میدهد و همچنین مدلهای جعلی و تقلبی از کالاهای با نام نشان تجاری را کاهش میدهد. برچسب زدن بر هر کالا در یک زنجیرهتامین در ارسال محصول صحیح به مقصد صحیح و در زمان صحیح، کاهش هزینه عملیات و حملونقل و به حداقل رساندن زمانهای تحویل در توزیع کمک میکند. با وجود اینکه موانع زیادی وجود دارد طرح RFIDبزرگ است و این فناوری کشش قابل توجهی را در طول 3 تا 5 سال آینده به دست خواهد آورد و در طول 5 تا 10 سال آینده از آن به صورت گسترده استفاده خواهد شد. بکارگیری فناوری RFID منجر به کارایی بیشتر در عملیات و مدیریت زنجیرهتامین خواهد شد. در عوض استدلال میشود که RFID به دلیل ارتباط و پاسخگویی بهتر به مشتریان و کارایی در عملکرد مالی از طریق سرمایهگذاری کاهش یافته، بایستی منجر به بازدهی بیشتر که به معنای ایجاد ارزش در بازاریابی است، شود (Bose & Pal, 2005).
تولیدکنندگان، خردهفروشان، تامینکنندگان لجستیک و موسسات دولتی در حال استفاده بیسابقه از فناوری RFID برای ردیابی، مصون ساختن و ادارهکردن کالاها از زمانی که آنها مواد خام هستند تا انتهای چرخه محصول میباشند. تولیدکنندگان به صورت بخصوصی میتوانند از RFID بهرهمند شوند چرا که این فناوری میتواند فرایندهای داخلی را کاراتر کند و پاسخگویی زنجیرهتامین را ارتقا دهد – به عنوان مثال، بر اساس نتایج مطالعهای که توسط موسسه تحقیقاتی AMR صورت گرفت، مشخص شد که پذیرندگان اولیه RFID در صنعت محصولات مصرفی هزینههای زنجیرهتامین را بین 3 تا 5 درصد کاهش دادهاند و درآمدشان بین 4 تا 7 درصد به دلیل قابلیت دید مضاعفی که RFID فراهم میکند رشد کرد( گزارشات تحقیقاتی AMR، 2004).
در حالی که آنجلز (2005) بیان می کند که RFID متعهد به بستن شکافهای اطلاعاتی در زنجیرهتامین است کی، کین و مکینتاش پا را فراتر نهاده و معتقدند که فناوری RFID آزادیهای فرایند را ارائه میکند، که آن قابلیتی برای افزودن ارزش در طول کل زنجیرهتامین و روابط کسب وکار با ایجاد قابلیت تحرک اطلاعات، افراد و فعالیتهای کسب و کار است. به صورت خلاصه اطلاعات اجازه شفافیت کامل در طول زنجیرهتامین را میدهد، مسیر حیاتی که که از بازاریابی به مشتری سوق داده میشود. این نکته را باید متذکر شد که در کنار الزامات مالی که RFID ایجاد میکند، سازمان با سرازیر شدن حجم عظیمی از دادهها مواجه میشود که برای موفقیت، این دادهها باید به اطلاعات و در نهایت دانش تبدیل شوند. در واقع فناوری RFID میرود که در داخل مدیریت زنجیرهتامین کوهی از دادهها درباره موقعیت پالتها، جعبهها و کارتنها ایجاد کند. این فناوری میرود که اقیانوسی از اطلاعات درباره اینکه یک کالا در چه زمان و مکانی تولید، انتخاب و حمل میشود، تولید کند. این فناوری میرود که رودخانهای از اعداد را ایجاد کند، که مجبور خواهند بود ذخیره شوند، به صورت بلادرنگ انتقال داده شوند و در مدیریت انبار و موارد دیگر تقسیم شوند.
لازم به ذکر است که مهمترین نکته از دیدگاه استراتژی کسبوکار، کاربرد RFID و قدرت آن برای شکلدهی مجدد استراتژی کسبوکار از آنجایی که در مقابل بهبود ساده استراتژی وظیفهای قرار میگیرد، است. به عبارت دیگر این به معنای آن است که نه تنها کارها را بهتر انجام میدهد بلکه همچنین به صورت متفاوت انجام میدهد.
شکل 2-2 RFID در زنجیره تامین
از زمانی که وال مارت این فناوری را به کار گرفت و استفاده از برچسبهای RFID را برای تامینکنندگان خود الزامی کرد ( گزارشهای ژورنال RFID، 2003)، تمایل رو به رشدی در استفاده از RFID در زنجیرهتامین به وجود آمده است. RFID به دلیل ارتقای کارایی زنجیرهتامین و افزایش قابلیت سودآوری توجه مشتریان را به خود جلب کرد (Clarke & et al, 2006 ) و به صورت گستردهای از سوی تولیدکنندگان، توزیعکنندگان، خردهفروشان و شرکتهای لجستیک مورد استقبال قرار گرفته است. گارتنر(2005) پیش بینی کرد که بازار RFID از 504 میلیون دلار در سال 2005 به 3 میلیارد دلار در سال 2010 خواهد رسید. محرکین این رشد قابل توجه، غولهای خردهفروش همانند وال مارت و جیلت هستند که خبرهای خوشبینانهای را در مورد صرفهجوییهای واقعی و پیشبینی شده به دلیل پیشگام بودن در استفاده از RFID گزارش دادهاند(Faber, 2005 ).
اما همه چیز در دنیای RFID خوب نیست . گفتههای متناقضی در مورد ارزش حاصل از RFID وجود دارد. مجله Industry Week گزارش داد که تولیدکنندگان به سختی در پی یافتن توجیه مالی برای بکارگیری RFID بودهاند و آنها توانستند دلیل کسبوکار قانعکنندهای پیداکنند. در عوض، تولیدکنندگان و تامینکنندگان احتمالا RFID را فقط به خاطر تبعیت از تقاضای مشتریان کلیدی خود مانند وال مارت یا موسسات دولتی / دفاعی همانند وزارت دفاع (DOD) آمریکا پذیرفتهاند. به نظر میرسد بسیاری از این شرکتها پروژههای خود را محدود به برآوردهشدن این تقاضاها مینمایند. این حقایق بیانکننده مفاهیمی است از قبیل اینکه آیا RFID یک نوشداروی کاهشدهنده هزینه برای زنجیرههای تامین خواهد بود یا در عوض یک ماشین تولیدکننده هزینه خواهد داشت.
2-13- امکانسنجی
امکانسنجی، به طور کلی به معنای بررسی و تجزیه و تحلیل شانس موفقیت یک پروژه یا کسبوکار است. به عبارت دیگر، هدف از مطالعات امکانسنجی تعیین میزان امکانپذیری و اجرایی بودن یک پروژه و ثمربخشی آن است این مطالعات معمولا توسط شخص ثالثی خارج از مجموعه سرمایهگذاران و شرکای پروژه یا کسبوکار صورت میگیرد، زیرا در مواجهه با فرصتهای سرمایهگذاری، بسیاری از سرمایهداران یا علاقهمندان به سرمایهگذاری ممکن است به شکلی خوشبینانه ، فقط روی مزیتها یا نقاط مثبت متمرکز شوند. انجام مطالعات امکانسنجی، به ویژه با بهرهگیری از مشاور خارج از سازمان یا سیستم سرمایهگذار(شخص ثالث) این امکان را فراهم میآورد که تمام جوانب مثبت و منفی پروژه یا موقعیت سرمایهگذاری سنجیده شود. به عبارت دیگر، تمامی عوامل موثر بر پروژه به دقت مورد بررسی و کالبد شکافی قرار گرفته، نقاط قوت و ضعف مترتب بر آن بازنگریسته و در نهایت توجیهپذیری سرمایهگذاری، برآورد میگردد. با عنایت به نکات مذکور، میتوان گفت که مطالعات امکانسنجی، فرآیندی کنترل شده برای مشخص نمودن همزمان مشکلات و مزایای اجرای یک پروژه یا ورود به یک موقعیت سرمایهگذاری است و همراه با توصیف کامل شرایط و برآورد عواید و هزینههای انجام آن صورت ميگيرد. اين مطالعات در حکم گام نخست در فرآیند تصمیمگیری سرمایهگذاران یا مدیران به حساب میآید. این بدان معنا است که این مطالعات باید در بدو امر با صورت مسالهای به نام پیشنهاد سرمایهگذاری یا اجرای پروژه انجام شود. از همین منظر، مطالعات امکانسنجی باید به نحوی انجام شود که به منزله ابزار تحلیلی، در برگیرنده محدودیتها، توصیههایی برای بهبود و پیشنهادهای عملی در راستای پیشبرد امور باشد. در فرآیند امکانسنجی عوامل متعددی وجود دارد و دستهبندیهای مختلفی از این عوامل صورت گرفته است از قبیل: عاملهای اقتصادی ، فنی، نیروی انسانی، عملیاتی، زمانی، قانونی، قراردادی و سیاسی. اما ویژگیهای هر پروژه تعیین میکند که کدام عاملها مهمتر هستند.
قبل از اینکه اقدام به ایجاد و پیادهسازی سیستم RFID شود باید امکانپذیر بودن آن بررسی شود. یعنی اطمینان داشته باشیم که پروژه در محیطهای فنی، اقتصادی و مالی و نیروی انسانی میتواند فعالیت کند. امکانپذیری فنی در رابطه با در دسترس بودن سختافزارها، نرمافزارها و آگاهی از چگونگی توسعه سیستم برای جوابگویی به نیاز کاربران را شامل میشود. به عنوان مثال اگر از تجهیزات فنی کاری بخواهیم که تجهیزات قابلیت انجام آن را نداشته باشند و یا اگر افراد نتوانند برای تجهیزات خود نرمافزار مورد نیاز بخرند یا اجاره کنند با شرایط عدم امکانپذیری فنی مواجه هستیم. امکانپذیری اقتصادی و مالی اشاره دارد به قابل قبول بودن هزینه توسعه سیستم، از نظر قوانین عمومی هزینه توسعه سیستم و بکارگیری آن باید از سودی که می توان از طریق توسعه سیستم به دست آورد بیشتر نباشد. امکانپذیری نیروی انسانی در رابطه با تاثیر افراد بر روی سیستم و بالعکس و تاثیر شیوههای نوین فناوری بر روی افرادی که قرار است با سیستم کار کنند، بحث میکند.
2-13-1- بعد فنی
امکانسنجی فنی بر پایه طراحی کلی نیازهای سیستم در شرایط نهاده، فرآیند، محصول، حوزهها، برنامهها و شیوههای عملکرد صورت میگیرد. این امر میتواند در غالب اصطلاحاتی مانند حجم دادهها، منحنیها، فراوانی به روزرسانی و غیره کیفیتسنجی شود و به منظور ارزیابی اینکه آیا سیستم جدید میتواند به اندازه کافی اهداف مورد نظر را فراهم آورد یا خیر کیفیتسنجی شود. علاوه بر این امکانسنجی فنی بدین منظور انجام میگیرد تا مشخص شود که شرکت مورد نظر آیا از نظر سختافزاری، نرمافزاری، تخصص، توانایی مسئولیت رسیدگی و اتمام پروژه را دارا است یا خیر. استفاده از فناوری RFID در یک کشور به طرز قابل توجهی به سطح آمادگی فنی شامل عواملی نظیر زیرساختهای سختافزاری و نرمافزاری بستگی دارد. همچنین امکانسنجی فنی بیانکننده سنجش این موضوع است که یک سیستم پیشنهاد شده تا چه حدی به خوبی میتواند مشکلات را طی کند و از فرصتهای تعریف شده و شناسایی شده هنگام تعریف هدف بهره میبرد و چگونه نیازهای شناسایی شده در مرحله بررسی نیازهای توسعه سیستم را جبران میکند.
2-13-2- بعد مالی و اقتصادی
سرمایهگذاری در فناوری اطلاعات هزینه زیادی دارد و مدیران موسسات در خصوص بازگشت این سرمایه نگران هستند. کاهش هزینهها در دنیای اقتصاد وسیله مهم و موثری برای ضمانت حیات و دوام سیستم به خصوص سیستمهای دولتی است. برای حل مسائل و مشکلات اقتصادی یا باید هزینهها را کاهش داد یا درآمدها را افزایش. تحلیل اقتصادی بیشترین روش به کار رفته جهت ارزیابی تأثیر سیستم جدید است. معمولترین آنالیز شناختهشده به روش تجزیه و تحلیل هزینه/فایده معروف است و روش کار بدین صورت است که در آن سود و صرفهجوییهایی که از یک سیستم معین انتظار میرود را مشخص میکنند و آن را با هزینهها مقایسه میکنند. اگر سود بر هزینهها چیرگی داشت آن وقت تصمیم به طراحی و پیادهسازی سیستم گرفته میشود. یک مؤسس پیش از اقدام به هر عملی باید به درستی هزینه را در مقابل سود بسنجد. مشخص کردن فاکتورهای سود و هزینه بسیار مهم هستند که میتوانند بدین صورت طبقهبندی شوند: 1- هزینههای توسعه و ایجاد 2- هزینههای عملیاتی. این تجزیه و تحلیل هزینهها در سیستم ایجاد میشود و مزایا خارج از سیستم قابل اشتقاق است. مطالعه بر پایه زمان: این روش بر مبنای زمان مورد نیاز برای رسیدن به بازگشت سرمایه گذاشته شدهاست. ارزش آتی یک پروژه نیز یکی از عوامل بررسی است.
2-13-3- بعد نیروی انسانی
متغیر نیروی انسانی از ارزش فوقالعاده ای در راهاندازی سیستم برخوردار است. متغیر نیروی انسانی قادر به ایجاد تغییر در سرمایه مادی و همچنین سایر سرمایهها است به همین دلیل است که گردآوری نیروی انسانی بر اساس اصل لیاقت و شایستگی از مهمترین اصول جذب نیروی انسانی مورد نیاز سیستم است. نظام بهسازی در واقع مدیر را وا میدارد تا ضمن ارزیابی کارکنان نیازهای آموزشی را با توجه به اهداف سیستم شناسایی نموده و در راستای آموزش کارکنان و پرورش مدیران، نیروی انسانی را مهیا سازد که دارای بینش و بصیرت عمیقتر ، دانش و معرفت بالاتر و توان و مهارت بیشتری باشند. بدیهی است که اگر سه ابزار مهم رهبری و سرپرستی، ایجاد انگیزش و ارتباطات مناسب بین کارکنان سیستم و برقراری نظم در درون سیستم به شیوه ای صحیح بکار گرفته شود، می تواند شوق به انجام وظای در کارکنان ، کاهش تعارضات ، حسن تفاهم ، اعتماد متقابل ، نظم و هماهنگی و کار بهتر را در پیداشته باشد( عباسی ، 1380 ) در مورد پیادهسازی فناوری RFID باید مقاومت افرادی را که به طور مستقیم با این فناوری کار میکنند را در نظر داشت. ابتدا کارکنان مبادی ورودی که مسئول کنترل کالاهای وارداتی هستند. همچنین شرکتهای واردکننده که به دلیل هزینههای بالاتر و ... در برابر این فناوری مقاومت میکنند. استراتژیها و سیاستهای دولت به تنهایی برای تشویق استفاده از فناوری RFID در کشور کافی نیست . اگر مردم و سازمانها به سطحی از آگاهی و اعتماد و درک مزایای این فناوری دست یابند، این فناوری در نهایت به یک واقعیت تبدیل خواهد شد.
2-14- قاچاق کالا
قاچاق پدیدهای است که کم و بیش تمام کشورهای دنیا با آن مواجه هستند ، ولی وسعت و عمق آن در کشورهای در حال توسعه بیشتر از کشورهای توسعه یافته است به طوری که در برخ از کشورهای در حال توسعه، قاچاق بخش مهمی از فعالیتهای اقتصادی جامعه را دربرمیگیرد( حاجی نژاد , 1379) وجود و گسترش قاچاق ، عملکرد اقتصادی کشور را تحت تاثیر قرار خواهد داد . اولین اثر قاچاق ، تاثیر منفی آن بر درآمدهای دولت است و این پدیده بخشی از درآمدهای دولت را تحتتاثیر قرار داده و موجب کاهش آن میشود . کاهش درآمدهای دولت نیز کمیت و کیفیت عرضه کالاها و خدمات عمومی را در جامعه پایین میآورد . این کارکرد میتواند سیاستهای تولیدی و توزیعی دولت را در عمل با مشکلات جدی مواجه سازد(پژویان ،مداح ، 1385).
این پدیده علاوه بر مشکلاتی که براي نظام تولید داخلی ایجاد مینماید، بنابه ماهیت پنهانی که دارد در سیستم اطلاعات اقتصادي کشور نیز ایجاد اختلال میکند.این امر از طریق ایجاد تورش در اطلاعات اقتصادي، سیاستگذاري اقتصادي را از مسیر صحیح خود منحرف مینماید که خود به نوعی مزید بر سایر معضلات قاچاق خواهد بود.همچنین، قاچاق به عنوان یک فعالیت اقتصادي غیرقانونی مخل نظم حقوقی جامعه است که رشد اینگونه فعالیتها میتواند به فروپاشی نظم اجتماعی منجر گردد. اثرات قاچاق قابل توجه و از منظر اقتصادي معنادار است. براي نمونه، قاچاق موجب از دسترفتن درآمدهاي عمومی دولت با گریز واردکنندگان از پرداخت حقوق گمرکی و عوارض مربوطه میشود و با ایجاد نهادهاي غیرقانونی قدرتمند ساختار درونی جامعه را تغییر میدهد (Dominguez, 1975)
2-14-1- انواع قاچاق کالا
از دید صاحبنظران تقسیمبندی های فراوانی از قاچاق وجود دارد که قاچاق کالا در کنار قاچاق مواد مخدر، خدمات، اشخاص و... از مهمترین و گستردهترین انواع قاچاق به شمار میرود. برخی حقوقدانان قاچاق را در سه دسته تقسیم کردهاند: ابتدا قاچاق محض ، بدین معنا که قانونگذار فعل مجرمانهای را صریحا قاچاق دانسته و برای آن مجازات تعیین کردهاست مانند: اسلحه و مهمات. دوم اعمال در حکم قاچاق که غیرمستقیم قاچاق تلقی شدهاند مانند واردکردن لباسهایی که استفاده از آنها در ملاعام خلافشرع است و سوم قاچاق ناشی از تخلفات گمرکی، به مفهوم تخطی از ضوابط گمرک ، نظیر اظهار خلاف واقع درباره مشخصات کالای وارداتی از سوی صاحب کالا(ولیدی ،1382، ص 15-17) بعضی از محققان دیگر قاچاق را به سه نوع کلی اقتصادی نظیر کالاهای صنعتی ، فرهنگی مانند آثار باستانی و انسانی مانند کودکان تقسیم کردهاند.( جعفرزاده ، 1381) تعداد دیگری از آنها قاچاق را بر اساس ورود به کشور یا خروج از آن به دو نوع وارداتی و صادراتی تقسیم میکنند. در قاچاق کالای وارداتی اجناس بدون رعایت مقررات اقتصادی وارد کشور میشوند مثل لوازم لوکس و در مقابل کالاهایی که عمدتا از یارانه دولتی برخوردارند به علت تفاوت قیمت داخلی و خارجی یا فرار از پرداخت حقوق گمرکی به آن سوی مرزها قاچاق میشوند، مانند فراوردههای نفتی(ماهنامه بررسی های بازرگانی ، 77)
انواع کالای قاچاق بر اساس پروتکل 1909 لندن شامل دو گروه است. گروه اول کالاهایی که در هر جا و همیشه قاچاق محسوب میشوند مانند موادمخدر و گروه دوم اجناسی که بنا به اوضاع و احوال خاص زمانی و مکانی قاچاق هستند، مانند مانند برنج در جنگ فرانسه و چین در سال 1885 م. اصلی ترین تقسیمبندیها که ریشه در قوانین (ماده 2 ق صادرات و واردات مصوب 4/7/1372) دارد شامل کالای گمرکی و کالای ممنوع است.
کالای گمرکی
کالای گمرکی ، کالایی است که صدور و ورود آن با کسب مجوز از مقامات ذیصلاح امکانپذیر است. اگر این کالا بدون مجوز قانونی صادر یا وارد شود قاچاق گمرکی محسوب میشود. ماده 29 قانون امور گمرکی مصوب 30/3/1350 این کالاها را اجمالا آورده است(باقرزاده ، 1382 ، 93-94). گمرک کشور به عنوان مسئول اصلی تشخیص قاچاق ، هرگاه کالایی با این ماده قانونی یا مواد دیگر مانند 38 و 39 همین قانون ظاهرا مطابقت داشته باشد آن را قاچاق فرض میکند. البته قابل ضبط بودن کالا پس از کشف عامل مهمی برای تلقی قاچاق از آن است.
واردکردن کالا به کشور یا خارج کردن کالا به شکل غیر مجاز ، مگر آنکه کالای مزبور در موقع ورود یا صدور ممنوع ، غیرمجاز یا مشروط نبوده و از حقوق گمرکی ، سود بازرگانی و عوارض بخشوده باشد.
خارج نکردن وسایط نقلیه یا کالایی که به عنوان ورود موقت یا ترانزیت خارجی وارد کشور شده ، به استناد اسناد خلاف واقع مبنی بر خروج وسائط نقلیه و کالا
بیرونبردن کالای تجاری از گمرک بدون تسلیم اظهارنامه و پرداخت حقوق گمرکی ، سود بازرگانی و عوارض ، خواه عمل هنگام خروج از گمرک یا بعد از آن کشف شود . هرگاه خارج کننده غیر از صاحب مال یا نماینده قانونی او باشد گمرک عین کالا و در صورت نبودن کالا بهای آن را که از مرتکب گرفته میشود.
2) کالای ممنوع
کالای ممنوع کالایی است که صدور یا ورود آن به موجب شرع مقدس اسلام و یا قانون ممنوع شود.
مطالعه قاچاق کالا در ایران از اهمیت بالایی برخوردار است و پژوهش آن بنا به دلایل زیر ضروری است:
1-حجم زیاد قاچاق در کشور: بنا بر گزارش رسمی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در سال 1388 ، بیش از 20 میلیارد دلار قاچاق کالا در کشور انجام گرفته است (سخنرانی دبیر ستاد در سال 1388، سایت رسمی ستاد) به گزارش همین ستاد ، حجم قاچاق کالا در سال 1386 حدود 12 میلیارد دلار بوده که طی دو سال گذشته نزدیک به دو برابر شده است.
2- گسترده وسیع قلمرو جغرافیایی قاچاق کالا در کشور: مطالعات انجام شده نشان میدهد ، اگر چه برخی از استانها بیش از بقیه درگیر قاچاق کالا هستند، ولی تقریبا تمام پهنه جغرافیایی کشور کما بیش به بستر قاچاق کالا تبدیل شدهاست( بیابانی ، 1386 ،135)
3-آثار زیان بار قاچاق کالا: قاچاق کالا به خارج شدن بخش قابل توجهی از ثروت کشور از گردونه واقعی تجارت و سرمایه منجر میشود و پیامدهای سوء اجتماعی و فرهنگی به همراه دارد. همچنین به تشکیل طبقات و گروههای اجتماعی ثروتمند بر پایه اشتغال ناسالم منجر میشود که این امر بر ساختارهای اجتماعی جامعه نتایج نامطلوبی بر جای میگذارد.
علاوه بر این ها، قاچاق اثرات منفی بر روي شاخصهایی نظیر رشد و توزیع درآمد دارد. به طورکلی میتوان استدلال نمود هرگاه که دخالت دولت موجب شکاف بالا بین قیمتهاي ناخالص و خالص شود (ازطریق اخذ تعرفه ،حقوق گمرکی و...) انگیزهي فعالیتهاي زیر زمینی شدت مییابد .
2-15- پیشینه پژوهش
2-15-1- پژوهش های داخلی
مرادی، جابری، بحرینی نژاد(1386) در مقاله خود تحت عنوان "چارچوبی جدید جهت سنجش ارزش فناوری های RFID و BPM در زنجیره تحویل خودرو، مطالعه موردی در شرکت ایران خودرو" بهبود فرایند لجستیک و مدیریت زنجیره تحویل خودرو را از کاربردهای اصلی فناوری RFID و سیستم BPM میدانند. در فرایند مدیریت زنجیره تحویل خودرو ارزش اصلی ایجاد شده توسط فناوری RFID، فراهم آوردن امکان شناسایی و ردیابی خودکار خودرو هنگام عبور آن از ایستگاههای کاری و ارزش اصلی ایجاد شده توسط BPM، مدیریت کنترل گردش خودروها بین این ایستگاههای کاری است. آنها با بررسی سناریوهای مختلف انفرادی و ترکیبی فناوری RFID و سیستم BPM در بهبود مدیریت زنجیره تحویل خودرو و ارزیابی نقاط ضعف و قوت آنها به این نتیجه رسیدهاند که اگرچه هریک از آنها در ظاهر ارزش متفاوتی برای سازمان ایجاد میکند ، اما در صورتی که سازمان با توجه به نوع بهبود مورد نظر خود ، ترکیب درستی از این فناوریها را انتخاب نکند، سیستم نهایی احتمالا با مشکل همپوشانی و ظیفه ای و یا پوشش نیافتن بعضی از نیازهای سازمان مواجه خواهد بود.
سبحان منش و هوشداران ( 1388) در مقالهای تحت عنوان "بهم پیوستن فناوری RFID با راهحل سیستم اطلاعات بیمارستان در سیستمهای مدیریت بیمارستان " مدلی مبتنی بر فناوری RFID را به منظور کاهش مشکلات بیمارستان دنا در شیراز ارائه کردهاند. مدل ارائه شده آنها در شناسایی بیماران و دارو و معالجاتشان ، ردیابی موقعیت بیماران ، پزشکان ، بعضی از کارمندان مهم و بعضی از دارایی های با ارزش در بیمارستان است. آنها به منظور کاهش هزینه بکارگیری مدل ، پیشنهاد کردهاند که از سیستم اطلاعات بیمارستان دنا نیز همراه با سیستم RFID استفاده شود. هدف ارائهدهندگان این مدل، کاهش نرخ اشتباهات پزشکی و بهبود امنیت بیماران بودهاست.
در سال 87 پایاننامهای با عنوان عوامل موثر بر توسعه فناوری شناسایی از طریق فرکانسهای رادیویی در مدیریت زنجیره تامین (مطالعه موردی ، شرکت ایران خودرو) توسط آقایان صنایعی ، قاضیفرد و سبحانمنش انجام شده که در آن از مدل لین استفاده شده که شرکت ایران خودرو را از 5 بعد بررسی کردهاند و برای تحلیلها از روش دلفی فازی و فرایند تحلیل سلسله مراتبی استفاده کردهاند.
در سال 91 پایاننامهای با عنوان تاثیرات استفاده از فناوری RFID در سیستمهای ردیابمحور در ارتقای کارایی بنگاههای اقتصادی(مطالعه موردی : کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران)توسط خانم رنجبر شیرازی و آقایان طالبپور و رضائیان انجام شده است. در این پژوهش بکارگیری فناوری RFID از شش حوزه اطلاعات ، بازرسی ، میانراهها ، برنامهریزی امنیت و مدیریت محوطه و بارگیری بررسی شده است و در پایان هم با توجه به یافتههای پژوهش نتایج پژوهش عبارتند از اینکه بکارگیری تکنولوژی RFID به ترتیب بر حوزههای اطلاعات، میانراهها، بازرسی، مدیریت محوطه و بارگیری، امنیت دارای تاثیر بسیار بوده و در نتیجه میزان تاثیر بکارگیری تکنولوژی RFID در کشتیرانی و بنادر زیاد است.
2-15-2- پژوهشهای خارجی
تاجیما (2007) در مقاله خود تحت عنوان "ارزش استراتژیک RFID در مدیریت زنجیرهتامین" به وجود شکافی میان ارزشهای بالقوه و واقعی فناوری RFID در صنعت اشاره میکند. وی در پژوهش خود، بینشی را درباره ارزش استراتژیک RFID با ساختن یک تئوری درباره چگونگی استفاده از RFID در مدیریت زنجیره تامین که ممکن است یک مزیت رقابتی را ایجاد و حفظ کند ، فراهم مینماید. وی چهار پیشنهاد را بر اساس تئوری یادگیری سازمانی و تئوری مزیتهای پیشرو را در پژوهش خود بسط دادهاست. این چهار پیشنهاد عبارتند از :
استفاده از RFID برای بهرهبرداری ، مزیت رقابتی شرکت را از طری افزایش بازده زنجیره تامین بهبود میدهد.
استفاده از RFID برای مطالعه، مزیت رقابتی شرکت را از طریق قابلیت نوآوری افزایش یافته بهبود میدهد.
استفاده بلندمدت از RFID یرای بهرهبرداری ، مزیت رقابتی کوتاهمدت شرکت را از طریق یادگیری برای تنظیم شدن بهبود میدهد.
استفاده بلندمدت از RFID برای مطالعه ، مزیت رقابتی بلندمدت شرکت را از طریق یادگیری برای تغییر دادن بهبود میدهد.
ترانگ (2007) در مقاله خود تحت عنوان "چارچوبی تئوریک برای سیستم شناسایی از طریق فرکانسهای رادیویی و مدیریت زنجیره تامین" یک چارچوب تئوریک را ارائه کرده است که میتواند برای مشخصکردن شرایط و مقتضیات بکارگیری RFID و تحلیل تاثیرات حیاتی RFID بر روی مدیریت زنجیرهتامین، مورد استفاده قرار گیرد. در این چارچوب به منظور موفقیت بکارگیری RFID بایستی چهار پیش نیاز حیاتی تامین شده باشند که شامل: زیرساخت IT، قابلیت IT، شبکههای ارتباطی و استانداردهای واحد RFID میباشند. وی در پژوهش خود به تاثیر RFID بر روی مدیریت زنجیره اشاره میکندکه شامل : فرایند ارتقایافته سفارش و جایگزینکردن مجدد، مدیریت کارآمد موجودی و انبار ، فرایند تدارکات موثر و نظامیافته ، خدمات مشتری و تبلیغ بهبودیافته ، و همکاری بهتر در زنجیرهتامین است.
سون و گوتینرز (2008) در مقاله خود با عنوان "اثرات الزامیکردن RFID بر روی مدیریت زنجیره تامین" به این موضوع اشاره کردهاند که خردهفروشان بزرگ در قارههای مختلف ، تامینکنندگان خود را به منظور ادامه کار با آنها مجبور به پذیرش و بکارگیری تکنولوژی RFID کردهاند که در نتیجه به نظر میرسد تغییری در وابستگی قدرت در زنجیرهتامین به وجود آمده است. این امر بر روی چگونگی پذیرش RFID از سوی تامینکنندگان برای پذیرفتن الزامات تاثیر داشته است که این تاثیر ، اثر بلندمدتی بر روی مدلهای کسب و کار جاری دارد. آنها اثرات این اجبارها را به سه سطح تقسیم کردهاند. سطح اول مربوط به عجلهکردن برای پیروی از الزامات است که در نتیجه ممکن است منجر به بکارگیری شتابزده RFID شود . سطح دوم ادغام RFID در سیستم موجود بعد از پیرویکردن از الزامات است و سطح سوم ، ایجاد و شکل گیری فرآیندهای عملیاتی جدید که در نتیجه ادغام است.
بوستانداگ و تانیاس(2008) ، در مقاله خود تحت عنوان " آثار فناوری شناسایی از طریق فرکانس های رادیویی بر روی هزینههای زنجیرهتامین" چگونگی تاثیر سه عامل ارزش محصول ، زمان تحویل و عدم اطمینان در تقاضا را بر عملکرد زنجیرهتامین نظامیافته با RFID بر اساس عوامل هزینه در سطح پلکانی بررسی کردهاند. آنها با بکارگیری یک مدل شبیهسازی ، فواید مورد انتظار حاصل از یک زنجیرهتامین نظامیافته با RFID را محاسبه کردند که در آن عوامل فروش از دست رفته ، دزدی ، موجودی ، سفارش و هزینههای نیروی کار در نظر گرفته شده است. پژوهش آنها نشان داد که عوامل ارزش محصول و عدماطمینان در تقاضا تاثیر قابل ملاحظه ای بر روی فواید مورد انتظار سیستمهای نظام یافته با RFID دارد. افزایش عرضه محصول ، صرفهجویی در هزینههای کل زنجیرهتامین را افزایش میدهدو افزایش در عدماطمینان در تقاضا ، صرفهجویی در هزینههای زنجیرهتامین را کاهش میدهد. نتایج پژوهشهای آنها همچنین نشان داد که هر یک از اعضای زنجیرهتامین به صورت یکسان از یکپارچگی RFID منتفع نمیشوند. خردهفروش بالاترین صرفهجویی در هزینهها را دارد و عامل هزینه روش از دسترفته اثر بالایی بر روی زنجیرهتامین نظامیافته با RFID دارد. افزایش صرفهجویی در هزینهها برای توزیعکننده و تولیدکننده تقریبا به طور یکسان ارزش محصول را افزایش میدهد. افزایش زمان تحویل باعث کاهش صرفهجویی در هزینههای کل زنجیرهتامین برای خردهفروش میشود . کاهش صرفهجویی در هزینهها برای خردهفروش ، توزیعکننده و تولیدکننده تقریبا به طور یکسان عدماطمینان در تقاضا را افزایش میدهد.
لین(2009) در مقاله خود تحت عنوان" چارچوبی نظاممند برای توسعه فناوری شناسایی از طریق فرکانسهای رادیویی RFID در لجستیک و مدیریت زنجیرهتامین" یک چارچوب سه مرحلهای برای توسعه RFID در تایوان ارائه کرد که در مرحله اول سلسله مراتبی از عوامل کلیدی موثر بر پذیرش این فناوری مشخص شد که البته این مرحله نیز خود شامل دو قسمت است. در قسمت اول این مرحله از یک پرسشنامه اولیه همراه با کاربرد روش دلفی فازی به منظور غربال نمودن عوامل نامناسب استفاده شد. در قسمت دوم این مرحله از یک پرسشنامه ثانویه همراه با کاربرد روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی به منظور محاسبه وزن عوامل استفاده شد. سپس در مرحله دوم یک رویه ساختاری برای صنعت لجستیک به منظور پذیرش این فناوری ارائه شد. در قسمت سوم هم ، سلسلهای از شرکتهای موجود در زنجیرهتامین جهت بکارگیری این فناوری ارائه شد. لین این چارچوب را برای پژوهش در مورد 21 شرکت در کشور تایوان که از این فناوری استفاده کرده بودند ، بکار برد. او برای پژوهش خود از نظرات 8 کارشناس که نماینده اعضای متعدد زنجیرهتامین این شرکتها بودند و همچنین از این فناوری در بعضی از قسمتهای سیستم خود بکار گرفته بودند ، استفاده کرد. همچنین 4 کارشناس دیگر از آژانس دولتی ، انجمن صنعت لجستیک و سازمان پژوهش و توسعه تایوان برای این نظرسنجی انتخاب شدند.
فهرست منابع
احمدی، عبداله. (1382). جرم قاچاق یا آناتومی اقتصادی. تهران، میزان.
امینی، ناهید. (1389). امکانسنجی بکارگیری فناوری RFID در سیستم پارکینگ هوشمند با در نظر گرفتن یک پارکینگ نمونه در شهر شیراز. دانشگاه شیراز.
باقرزاده، احد. (1382). مجموعه قوانین و مقررات مربوط به جرائم قاچاق کالا و ارز. تهران، نشر میزان.
بیابانی، غلامحسین و سلطاني، نادعلي. (1386). قاچاق کالا شامل پرسش و پاسخ، شگردها و اصطلاحات. تهران، کارآگاه.
پژویان، جمشید و مداح، مجيد. (1385). بررسی اقتصادی قاچاق در ایران. تهران، پژوهشنامه اقتصادی، سال ششم، شماره 43.
پیشداد، آزاده و کریم پور، رضا. (1387). کاربرد سامانههای اطلاعاتی وRFID در مدیریت موثر زنجیره تامین مواد غذایی, ردیابی وایمنی آن. پنجمین کنفرانس بینالمللی مدیریت فناوری اطلاعات و ارتباطات.
جعفرزاده، فروزنده. (1381). نقش زنان در قاچاق کالا در استان هرمزگان. تهران، مرکز پژوهشهای ناجا.
حاجینژاد، علی. (1379). همایش ملی بررسی پدیده قاچاق کالا و راههای پیشگیری از آن. تهران، سومین همایش قاچاق کالا، دانشگاه تربیت مدرس.
خاکی، غلامرضا. (1384). روش تحقیق با رویکردی به پایاننامه نویسی. تهران، بازتاب.
ذوالفقاری، ثمینه. (1387). بررسی تاثیر تکنولوژی RFID برکارایی SCM با رویکرد شرکتهای صنایع غذایی. تهران، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزادواحد تهران مرکز.
رستمی، حبیب و عیسایی، محمدتقی و پوررضا، محمد. (1386). مدیریت ناوگان ریلی راهآهن با استفاده از فناوری شناسایی به کمک امواج رادیویی. چهارمین همایش ملی تجارت الکترونیکی.
روهینا، م. (1387). انواع سیستمهای شناسایی اتوماتیک. دومین همایش ملی RFID.
سرمد، زهره و بازرگان، عباس و حجازی، الهه. (1383). روش تحقیق در علوم رفتاری. تهران، آگاه.
شریف زاده، ا و اعتمادی، ا. (1387). طراحی سامانه جامع شناسایی و کنترل سرعت وسایط نقلیه با استفاده از تکنولوژی شناسایی از طریق امواج رادیویی. دومین همایش ملی RFID.
صنایعی، علی و قاضی فرد، امیر مهدی و سبحان منش، فریبرز. (1390). عوامل موثر بر توسعه فناوری شناسایی از طریق فرکانسهای رادیویی RFID در مدیریت زنجیره تامین، مطالعه موردی شرکت ایران خودرو. مجله علمی پژوهشی تحقیقات بازاریابی نوین، سال اول، شماره اول.
رنجبر شیرازی، فاطمه و طالب پور و رضائیان، علی. (1391). تاثیرات استفاده از فناوری RFID در سیستمهای ردیاب محور در ارتقای کارایی بنگاههای اقتصادی (مطالعه موردی: کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران). تهران، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
عباسی، محمدرضا. (1380). نقش و توسعه منابع انسانی در سلامت نظام اداری. تهران، فصلنامه تحول اداری، دوره هفتم، شماره 35.
قلیزاده، سید ابراهیم و علی پور، عباس و ذوقی بارانی، کاظم. (1390). علل و پیامدهای قاچاق کالا در ایران پس از انقلاب اسلامی. تهران، فصلنامه دانش انتظامی، سال دوازدهم، شماره چهارم.
مدیری، ناصر و شیرافکن، محمد. (1389). مهندسی فنآوری سیستم های رادیوشناسه. تهران، مهرگان قلم.
مقدسی، سعيدو سبحان منش، فريبرز. (1388). اصول سیستمهای شناسایی از طریق فرکانسهای رادیویی وکاربردهای آن. شيراز، رستار.
نظر، مریم و کسایی، مسعود و کهندل، رحمت. (1386). RFID و مدیریت انبار و مرکز توزیع کالاها. دومین کنفرانس بینالمللی RFID.
ولیدی، محمدصالح. (1382). نگاهی به موقعیت کیفری اقتصادی در ایران. تهران، نشریه دادرسی، شماره 40، مهر و آبان.
هومن، حیدرعلی. (1373). شناخت روش علمی درعلوم رفتاری (پایههای پژوهش). تهران. پارسا.
Asif, Z.& Mandviwalla, M..(2005) Integrating the supply chain with RFID: a technical and business analysis", Communications of the AIS, vol. 15, p.393-427
Bose, P, pal, R. (2005). Auto-ID managing anything, anywhere, anytime in the supply chain. communication of the ACM , vol. 48, 8, 2005, p.100-106
Chopra, S., Meindl, P. (2007). Supply chain management 3rded. Upper saddle river, New Jersey: Prentice Hall.
Charlie, Q., Prabhu, B. S., Xiaoyong, S., Harish, R., Peter, C., Rajit, G. (2005). rfid- middleware for distributed RFID infrastructure.
Clark, R, Tazelaare, J, Tweed, D, Boyer, k. (2006). Four steps to manage RFID work for your harvard business review supply chain strategy.
Coyle, J. J. Langley, Jr., Gibson, B. J., Novack, R. A., &bardi, E. J. (2009).Supply Chain management: A logistics perspective 8thed. Florence, Kentucky: South-western Cen gage learning. India Edition
Dalkey, N., & Helmer, O. (1963). An experimental application of the Delphi method to the use of experts. Management science, 9, 458-467.
Dominguez, Jorge. (1975). Smuggling foreign policy, 20: 87-96.
Faber, P. (2005).RFID strategy- Mixed signals from retail. http://www.Industry Week.com
Government accountability office. (2005). Information security, Radio frequency indentification technology in the federal government (GAO-05-551 radio freguency identification technology). Washington, DC: US government printing office.
Kefalakis, N., Prasad, N. R., Soldatos, J., & Mertikas, E. (2011). Generating Business Events in an RFID network. In 2011 IEEE International Conference on RFID-Technologies and Applications, RFID-TA 2011. (pp. 223-229). IEEE Press. doi: 10.1109/RFID-TA.2011.6068642
Karygiannis, T., Eydt, B., Barber, G., Bunn, L., Phillips, T. (2009). Guidance for securing radio frequency identification (RFID) systems (draft), National institute of standards and technology Gaithersburg. (Karygiannis, Eydt, Barber, Bunn, Phillip, 2009).
L, Yushan., L, Yufang., S, Lin., G, Jing., X, Chongzhen. C. (2011). Research on the integrated management of container terminal based on radio frequency identification technology. 2011 third international conference on measuring technology and mechatronics automation.
Li, L. (2007). Supply chain management: Concepts, Techniques and practices, enhancing value through collaboration.Hackensack, NJ , London World scientific publishing company.
Lin, L. C. (2009). An integrated framework for the development of radio frequency indentification technology in the logistics and supply chain management. Computers&industrial engineering, 57, 832-842
Miles, S. B., Sarma, S. E., &Williams, J. R. (2008). Rfid technology and applications.Cambridge, Cambridge university press. . doi:10.1017/CBO9780511541155
Moeeni, F. (2006). From light freguency identification (LFID) to radio frequency identification (RFID) in the supply chain. Decisionline, Preduction/operations management, 8-13.
Moorman, R. (2005). RFID in the supply chain. Air transport word. 42: P.52-60.-Mullen. D. [n.d]. The application of RFID technology in a part; Available at: URL:http://www.porttechnology.org.
Narsoo, J., Muslun, W., Andsunhaloo, M.S. (2009). A radio frequency identification (RFID) container traking system for port Louis harbor: The case of Mauritius. Issues in informing science and information technology volume x.
Sanayei, A. (2010). E-Commerce in developing countries. New Delhi: Elpis press.
Simchi-Levi, D., Kaminsky, P., Simchi-Levi, E. (2003). Designing &manageing the supply chain: Concepts, Strategies, &Case studies, Second edition, McGraw-Hill Irwin.
Su Jin Kim, Guofengdeng, SandeepK. S, Gupta., Mary murphy-hoye. (2008). Intelligent networked containers for enhancing global supply chain security and enabling new commercial value. Comware, 662-669.
U .S. Department of commerce. (2009). Industry trade data and analysis.
Vaidya, O. S., &Kumar, S. (2006). Analytic hierarchy process: An overview of applications. European journal of operational research,169,1-29.
Woods, j. (2005). RFID enables sensory network strategies to transform industries, Master thesis.
Wu, C. H. (2005). The new tools of logistics and circulation- application benefit of RFID. Taiwan economic research monthly, 28(6), 35-40.
Yuan, Z. Huang, D. (2008). A novel RFID based shipping containers location and identification solution in multimodal transport.
Zhu, X., Et al. (2011). A review of RFID technology and its managerial applications in different industries. J, Eng. Technol. manage.