ادبیات نظری تحقیق پلیس، کارکرد پلیس، پلیس و امنیت، نظریه های امنی (docx) 31 صفحه

دسته بندی : تحقیق

نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحات: 31 صفحه

قسمتی از متن Word (.docx) :

- تعاریف لغوی پلیس دربررسی فرهنگ لغات بویژه فرهنگ های معتبر فارسی واژه پلیس مترادف با کلماتی نظیر نظم ، پاسبان ،شهربانی، آجان، کلانتر ،ژاندارم و ...آمده است که اکثر این واژه ها در گذر زمان ودرطول تاریخ اهمیت خود را از دست داده اند . در مهم ترین موارد واژه پلیس اینگونه تعریف شده است: - سازمانی درداخل کشور که متصدی حفظ نظم ومال افراد است (معین ،1375ص120). - حفظ نظم وآرامش کشور را نمودن. (آریانپور، 1370ص576) . - سپاهی که نگهبان شهری است (داعی الاسلام،فرهنگ نظام فارسی ،112) - اداره شهربانی (دهخدا، 1330ص445). - تعاریف مفهومی پلیس پژوهشگران هر کدام از منظری خاص ،به تعریف مفهومی پلیس پرداخته اند . برخی از این تعاریف مختلف پلیس در جوامع امروز نشان میدهند. برای مثال«ماکس وبر» بر مفهوم قدرت در معنای مشروعیت تمرکز کرده است. تعریف مشهور وبر از دولت به سان دستگاههای که حق انحصاری استفاده از کاربرد زور مشروع را دارد ،بیش از هر جایی در سازمان پلیس وحوزه اجرایی دولت محقق و جلوه گر می شود. با این تعریف پلیس با استفاده از حق مشروع کار برد وسایل اجبار،به اسقرار نظم وامنیت در جامعه نایل میشود ( فروند، 1370). جرم شناسان به مفهوم دیگر از پلیس می پردازند که بازرسی،کشف ونظارت درعرصه جامعه و زندگی را در بر میگیرد. دستگیری متخلفان و قانون شکنان، ارائه خدمات اجتماعی امنیتی مثل برقراری نظم در رفت وآمد شهری ،حضور به هنگام در مواقع برخورد خطرات در سطح شهر و برخورد قاطع با قانون شکنان اجزای تعریف جرم شناسان از پلیس می باشد (جونز، 1998ص3). دکتر ولی ا...انصاری واژه پلیس را بر گرفته از واژه یونانی پولیتیا دانسته وآن را باکلمه پولیتیک به معنای سیاست، حکومت، مدنیت، شهرنشینی ونظارت نزدیک واحتمالاُ هم ریشه میداند . به اعتقاد وی پلیس در مفهوم امروزی آن در درجه اول یک سازمان دولتی یا محلی است که مسئول حفظ نظم، امنیت آسایش و آرامش عمومی و متصدی حراست از جان، مال،حیثیت اشخاص می باشد و در درجه دوم، بازرسی وکشف جرایم، جمع آوری دلایل، دستگیری متهمان و مجرمان وسرانجام اجرای احکام کیفری را برعهده دارد (انصاری، 1380ص30). به اعتقاد دکترکی نیا پلیس عبارت است از یک سازمان دولتی که ماموریتش حمایت از قانون اساسی جلوگیری از تخطی،تامین نظم عمومی وحفظ جان و ناموس اشخاص است(میرشفیعیان،1309ص14). فرهنگ آریانپور پلیس را اینگونه تعریف کرده است : « پلیس یک سازمان اجتماعی است که عهده دار اجرای مقررات امنیت داخلی یک کشور و اعمال قدرت قانونی برای حفظ امنیت وآرامش آن است » (آریانپور 1379ص1666). بر اساس تعریفی که فرهنگ علوم سیاسی ارائه کرده است، سازمان پلیس را می توان یک سازمان دولتی دانست که وظیفه اش برقراری و حفظ امنیت عمومی، اجرای مقررات و نظارت اجتماعی پیشگیری از وقوع جرائم، تعقیب و کشف جرم ، مبارزه با بزهکار وحمایت از بزه دیده و بطور کلی حفاظت از جان و مال و ناموس و شرافت مردم بر طبق قانون است براین اساس پلیس یک سازمان عصر مدرن است(ایان 1381ص617). -تعاریف قانونی پلیس (تعریف پلیس براساس قانون) پلیس در کشور های گوناگون وابسته به سازمان ها و وزارتخانه هایی مانند شهرداری ,دادگستری و وزارت کشور است،پلیس ایران تحت عنوان نیروی انتظامی سازمانی است مسلح تحت تابعیت فرماندهی کل قوا و از طرفی وابسته به وزارت کشور که طبق قانونی استخدامی کشور در زمره نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به شمار می رود.(فرازی، 1385ص117). مفهوم پلیس و تعریف آن در آیین دادرسی کیفری و قوانین مربوط به تشکیل نیروی انتظامی و ژاندارمری و اداره وظیفه به شرح ذیل است: ماده 19 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1290در تعریف ضابطین بیان می دارد که: ضابطین عدلیه عبارتند از مامورینی که مکلفند به تفتیش و کشف جرائم (خلاف، جنحه، جنایت...)و به اقداماتی که برای جلوگیری مرتکب یا متهم از افراد یا مخفی شدن موافق مقررات قانون باید به عمل آید.ماده یک نظام نامه اداره وظیفه مصوب1333، نظمیه را چنین تعریف می نماید: هیئتی کشوری که در شهرها برای مراقبت امنیت عمومی و استقرار نظم و اجرای احکام و نظام نامه ها و قوانین و قواعد اداری و قضایی تشکیل شده است.(نظام نامه اداره نظمیه ،هیات وزیران ، 1333). - ماده3 قانون تشکیل نیروی انتظامی مصوب27/4/69مهم ترین وظیفه پلیس استقرار نظم و امنیت و تامین آسایش عمومی دانسته شده است. -در ماده 15 قانون آیین دادرسی کیفری دادگاه های عمومی و انقلاب اسلامی مصوب 1378در خصوص تعریف ضابطین ،اساسی ترین وظایف پلیس را وظایف ضابطین بر شمرده است. - تعریف کارکردی پلیس تغییرات ماهوی دولت وجامعه در جهان جدید در سایه تحولات اجتماعی رابطه دولت وجامعه را هم دگرگون ساخته است. در دولتهای مدرن، این رابطه براساس مفهوم شهروندی تعریف شده است. شهروند از یکسو ،دارای حقوق و امتیازات و از سوی دیگر واجد وظایف و تعهدات است یکی از سازمان هایی که در دولت مدرن واسط بین دولت و مردم می باشد سازمان پلیس است پلیس در دولت مدرن ،نقش مضاعفی بر عهد دارد از یک سوی نیروی دولتی اجبار کننده و دارای قدرت مشروع قانونی است و از سوی دیگر یک نیروی مدنی است که هیچ فاصله ای میان او ومردم وجود ندارد . اقتدار پلیس در تامین نظم و استقرار و نگهداری امنیت تجلی میشود.همانطور که دولت نماد قدرت و قانون و نظم است پلیس هم نماد تجسم ویژگی های نظام سیاسی بوده و حقیقت و محتوای یک نظام سیاسی در عمل پلیس جلوه و نمود می یابد. حکومت فراگیر ترین سازمان جامعه از حیث قدرت واعمال اقتدار می باشد. قانون گرایی و سازمان گرایی حکومت باعث میشود که گاه این اقتدار فراگیر، دولتمردان و سیاستمداران را هم در گیر فعالیت و عمل پلیسی می کند. هویت مدنی واجتماعی پلیس عمدتا درحیطه عمل و رفتارپلیس ظاهر میشود.بدین معنا که پلیس با حفظ هویت سازمانی با توجه به نوع فعالیت وارد حوزه عمومی شده وبا شهروندان در فعالیت های مدنی و اجتماعی مشارکت کرده و پاسخگوی درخواست مردم برای استفاده از خدمات پلیس می شود امروزه در کشورهای پیشرفته پلیس با بهرمندی از تحقیقات روانشناسی، مردم شناختی و جامعه شناختی و در راستای اعمال اقتدار به میزان زیادی توانسته است قدرت اقناعی خود را افزایش دهد (سیمای تحولی ناجا،1383). - تعدد وتنوع وظایف پلیسی پلیس در تمام دنیا همزمان با تغییر و تحولات اجتماعی, سازمان خود را متناسب با این تغییرات ساماندهی کرده است. بنابراین با نگاهی تاریخی به وظایف پلیس معلوم می گرددکه در طول زمان, وظایف پلیس ابعاد گوناگون و متعددی به خود گرفته است. بطور کلی پلیس از یک منظر مسئولیت مهار وکنترل جرم را بر عهده دارد و عامل اجرای قانون به شمار میرود و ازسوی دیگرتامین کننده بسیاری از خدمات اجتماعی نیز می باشد ضمن اینکه در مواردی نیز با کمک سایر دستگاه ها در نقش نمادهای فرهنگی ظاهر میشود. بنابراین اکثر کشورها در قوانین مربوط به تشکیلات و سازمان پلیس به همه ابعاد مورد نظرتوجه کرده اند. در نظام ج1010نیز بر اساس ماده 3 قانون نیروی انتظامی هدف از تشکیل این نیرو استقرار نظم و امنیت و تامین آرامش عمومی و فردی ونگهبانی و پاسداری از دستاوردهای انقلاب اسلامی در چهارچوب این قانون در قلمرو کشورایران است.. - پلیس و امنیت از گذشته تا کنون امنیت به عنوان اولین نیاز حیاتی انسانی مطرح بوده است. امنیت یکی از اساسی ترین نیازهای اجتماعی است که افرادجامعه باید ازآن برخوردارباشند. ونیز مهم تر از امنیت، موضوع احساس امنیت است وجود امنیت در یک جامعه به همان اندازه مهم است که احساس امنیت روانی در آن جامعه. همچنین وجود نقاط ضعف و تزلزل در هر جامعه ای،احساس امنیت خاطررا از سوی مردم خدشه دار می کند.دراین میان گروهی از افراد ناسالم جامعه رفتاری خلاف روال عادی و درتعارض با ارزشهای اجتماعی دارند و به فراخور اندیشه و نیات خود، موجبات ضعف وتزلزل و بی ثباتی در بخش های از جامعه را فراهم میاورند.به همین علت به منظورجلوگیری از ناامنی و دستیابی مجرمین به اهداف سوء خود و افزایش ضریب امنیت اجتماعی، دولتها و نهادهای مسئول درصدد کنترل وکاهش جرایم از طریق اجرای برنامه های پیشگیری از جرایم برامدند. پلیس ودستگاه انتظامی نیز یکی از متولیان در راستای امنیت عمومی است که عمده وظیفه ان پیشگیری انتظامی می باشد. مردم، نیروهای امنیتی و انتظامی را حافظ جان و مال و ناموس خود می پندارند و او را مجری قانون در زمینه افزایش امنیت می دانند ،اگرچه ممکن است اجرای قانون توسط پلیس بر خلاف میل بعضی افراد جامعه باشد، اما به این اعتبار که جامعه از طریق نمایندگان مردم به تصویب قوانین که منابع عمومی را لحاظ می کند می پردازد. اکثریت غریب به اتفاق مردم، پلیس و نیروی انتظامی را به عنوان نمایندگان خود در اجرای قانون حاکم بر کل جامعه می شناسد وپذیرای اوامر و نواحی قانونی او هستند(جی1376). - پلیس ونفوذ اجتماعی هر تعاملی مستلزم اعمال قدری نفوذ اجتماعی است، حتی سطحی ترین برخورد ها نیز اثر خود را هر چند جزیی، به شرکت کنندگان به جای می گذارند ،به بیان دقیق تر، هر عقیده ای که اظهار می داریم ، هر خواهشی که می کنیم و هر رفتاری که در قبال دیگری انجام می دهیم به نحوی بر آن فرد تاثیر می نهد، البته اشکال بسیار نیرومند نفوذ اجتماعی وجود دارد که عمدتا در گروههای بزرگتر روی می دهند، تعامل با یک نفر در مقایسه با تعامل در گروهی کامل چند تفاوت مهم دارد، گروهی در مقایسه با طرف مقابل واحد ،حداقل به خاطر تعداد اعضای خود می توانند بر افراد بسیار بیشتری اعمال دارند(بیگی، 1379). - پلیس وانواع رویکردها تحولات اقتصادی وسیاسی بر سازمانهای امنیت و شیوهای پیشگیری از بزهکاری و وقوع جرم و مبارزه باعوامل بر هم زننده نظم، تاثیرات شایان توجهی گذارده است. از عمده ترین رویکردها و رهیافتهای پلیسی می توان به سه نوع تقسیم بندی مبتنی بر روشهای انجام ماموریتهای امنیتی اشاره نمود: 1)-رویکرد سیاسی:که با ماهیت اقتدار گرایانه بر محور حمایت از امنیت طبقه حاکم و مراقبت از حکومت قرار دارد.دوران وجودی این نوع پلیس،قبل از انقلاب صنعتی بوده و در ردیف نیروهای مسلح و نظامی به شمار می امده است. 2)-رویکرد حرفه ای: "سر رابرت پیل" مجری سازماندهی پلیس مرکزی برای اولین بار در سال 1829 میلادی در شهر لندن،پلیس حرفه ای با توجه به زمینهای تکوین و پیدایش جرایم و بزه های جدیدی را شکل داد. 3)-رویکرد جامعه محور: که با ماهیت مشارکت گرا بر محور استفاده از مردم وارتباط دو سویه با مردم استوار است.(عبدا...خانی، 1380ص163). - پلیس و رویکرد جامعه محوری درطول سالهای 1960تا 1980، در شرایطی که روند صعودی نرخ جرائم در جامعه، وخامت اوضاع اجتماعی و افزایش درگیر خیابانی و شهری، امنیت عمومی شهروندان را تهدید می کرد، توسط کارشناسان تمام جنبه های مربوط به فرآیند اجرای قانون وتامین امنیت به منظور کشف علت مورد بازبینی وموشکافی دقیق قرار گرفت و برای کلیه مسئولان این سوال جدی مطرح شد که چرا حکومت در سطوح مختلف برای ایفای مسئولیت اولیه خود یعنی حفاظت از جان ومال شهروندان با شکست مواجه شده است و بعد از تحقیقات ومطالعات در طول دو دهه به این نتیجه ختم گردید که شیوه سنتی ارائه خدمت پلیسی که از سال1950 تا آن زمان ادامه داشته و در آن مامورین پلیس سوار بر خودرو گشت زنی نموده و با مردم ارتباط مستمر نداشته و وظیفه خود را فقط در پاسخ دادن به تلفن و بیسیم و رساندن خود به صحنه جنایت بعد از وقوع آن فرض کرده بودند، برای تامین امنیت عمومی محل کار وسکونت مردم جوابگو نیست و اگر چه شیوه واحد و نمونه پذیرفته شده جهانی در ارائه خدمت پلیسی وجود ندارد با این وجود، روند خدمت پلیسی با گرایش جامعه محوری از استقبال بیشتری برخوردار است. - ارتباط پلیس با جامعه روابط موثر پلیس و جامعه به درک فرد از خودش و از دیگران دارد. نکته اساسی در درک خویشتن، تشخیص دادن ارجعیت ها پیش داوری ها و کلیشه هاست. پیش داوری، یک نگرش و تبعیض یک رفتار است. همدلی به معنای درک دیگران است. همدلی تا حدی به شناختن شبکه های طرف مقابل، مسیرهای پیچیده تعامل انسانی که راهنما وجهت دهنده ادراک، انگیزه و رفتارهای فرد هستند بستگی دارد . کیفیت روابط پلیس با جامعه عمدتا به فرایند ارتباط بستگی دارد . این فرایند شامل یک فرستنده، یک پیام، یک کانال، یک گیرنده و گه گاه بازخورد است ویژگیهای فردی دارای اهمیت در برقراری ارتباط عبارتند از : سن،تحصیلات، جنس، ارزش ها، درگیری عاطفی ، اعتماد به نفس و مهارت های زبانی است تقویت کنندهای رفتاری ارتباطی عبارتنداز: توصیف کردن ،برابر بینی،پذیرا بودن،مسئله محوری توجه به مشکلات، حسن نیت و همدلی، موانع رایج ارتباط عبارتنداز:قضاوت کردن،برتری،یقین،تسلط داشتن، بازی دادن مخاطب و بی تفاوتی مامورین پلیس ممکن است به دلیل تصویرشان در ذهن مردم و نیز اقتدار وماهیت کارشان برای ارتباط با دیگران با موانع بیشتر مواجه باشند. ماموران در هنگام تلاش برای بهبود تعامل های انسانی ،باید به تمایل طبیعی به شکل دادن به دیدگاه های درمورد افراد طرف صحبت، یعنی همان تاثیر اولیه، توجه داشته باشند. مانع چهار دقیقه، نکته ای در اولین ملاقات بین دو فرد است که در آن اغلب افراد، یک دیدگاه مثبت یا منفی در مورد طرف مقابل پیدا کرده اند دستگاه اجرایی قانون ممکن است از کاربرد دو شیوه دارای عملکرد موفق در دنیای تجارت یعنی ایجاد شبکه و جلب رضایت مشتری بهره مند شود. ایجاد شبکه به معنای ساختن و حفظ کردن روابط حرفه ای میان طرفین، وبه نفع هر دو است . - پلیس و اخلاق حرفه ای اخلاق به ملکات نفسانی اطلاق می شود که دارای منشا ذاتی و اکتسابی است. انسان اخلاقی از دیدگاه اسلام ارتکاب معاصی عبارت است از انسانی که ضمن توجه به عدم و محرمات و اقدام به تحقق فرایض و واجبات، می کوشد در انجام مستحبات نیز ساعی است و مکروهات را هم انجام ندهد. بنابراین وجه غالب دین اخلاق است . پیامبر(ص)می فرماید«الاسلام حسن خلق »اسلام یعنی اخلاق نیکو . روایات(الناس علی دین ملوکهم)بیانگر این معنا است که مردم چشم به اخلاق و دین مشرب پادشاهان، امرا، بزرگان، حکومتیان وکارگزاران حکومت دارند. آنان با عمل خویش مبلغ صفات خاصی هستند. حکومت اهل نماز، جامعه را اهل نماز می کند و حکومت فاسد و اهل فسق و فجور،جامعه را به این سوی می کشاند. در میان کارگزاران حکومت ها درهر اجتماعی اخلاق وصفات اخلاقی پلیس به عنوان ناظم اجتماع و مسئول امر به معروف و نهی از منکر جایگاه مسئولانه ای دارد. به هر کشوری که برویم اخلاق پلیس در اولین برخورد حکایت از اخلاق اجتماع مربوط دارد . پلیس متخلق به اخلاق یعنی پلیس که حلال و حرام خدا را درعمل ومنش خویش نشان می دهد. چنین پلیسی مامن مطمئن جامعه برای اقبال در هنگام خطرات و ناامنی ها است . و سوق جامعه به پلیس در گرو سابقه اخلاقی پلیس است و لذا میزان همکاری مردم با پلیس نیز تابع این سابقه است. خلاصه اینکه هدف پلیس اسلامی،حاکمیت ارزشها وحدود الهی و استقرار حاکمیت احکام الهی وتامین امنیت اخلاقی در جامعه است (شاکری، 1383ص 13-7). -دیدگاهها ونظریه های امنیت نظریه مالر "مالر"بحث خود را با شرح اشکال متفاوت امنیت آغاز می نماید . او معتقد است که امنیت در سه شکل ملی ،اجتماعی و انسانی وجود دارد که پاسخ به سوالات اساسی امنیت برای چه کسی یا به بیان دیگرمرجع امنیت در هریک از این اشکال متفاوت است و به تناسب اجتماعی ،گروههای اجتماعی و امنیت انسانی تک تک افراد است (نویدنیا، 138). معنای امنیت ملی حفظ مردم یک کشور و یک سرزمین در مقابل حمله فیزیکی است و به مفهوم «دفاع» به کار رفته و در معنای وسیع تر بر حفظ منابع حیاتی، سیاسی و اقتصادی و فقدان تهدیدات نسبت به اساس حیات یک دولت اطلاق می شود (همان ، 138). نظریه بوزان مفهوم امنیت انسانی در ادبیات امنیت، این دیده را مورد تاکید قرار می دهد که در مطالعات امنیتی ،انسانها باید مقدم بر دولتها باشند و در کنار تهدیدات نظامی ،تهدیدات غیر نظامی مورد نظر قرار گیرد امنیت انسانی در پی تامین و اطمینان خاطر برای بشر در برابر گرسنگی و بیماری ،همچنین تمام اشکال خشونت وکنشهای منافی حرمت انسانی که باعث اختلال یا نابودی حیات وبقای او می گردند(همان، 1382ص6). نظریات بوزان در خصوص امنیت را می توان به دو دوره زمانی متفاوت تقسیم کرد اواخر دهه 80واوایل دهه 90،بوزان ابتدا دیدگاهی دولت محور داشت و بر مرجعیت دولت در مطالعات امنیت تاکید می کرد .این دیدگاه از سوی دو موج مورد انتقاد قرار گرفت .موج اول توسط منتقدان مانند اندرسون و اسمیت رهبری شده و موج دوم که با طرح بحث«امنیت جهانی»همراه بوده ،"بوث"بنیانگذار مطالعات انتقادی امنیت، در اثر انتقاداتی که توسط متفکران این دوموج بر دیدگاه دولت محور بوزان وارد آمد، بوزان از موضع افراطی خود (دولت محور)کناره گرفت و در اواخر دهه 90 دولت و جامعه را با هم به عنوان مرجع امنیت مطرح کرد. به نظر بوزان امنیت اجتماعات بشری به پنج مقوله تقسیم می شود: نظامی ،سیاسی ،اجتماعی،اقتصادی و زیست محیطی تمام ابعاد امنیت از جمله امنیت اجتماعی، همگی بخشهایی از امنیت دولتی هستند. به عنوان مثال جامعه تنها یکی از بخشهایی از دولت می باشد که ممکن است مورد تهدید قرار بگیرد. امنیت اجتماعی از نظر بوزان به حفظ مجموع ویژگی های ارجاع دارد که بر مبنای آن افراد خودشان را به عنوان عضو یک گروه اجتماعی قلمداد می کنند یا به بیان دیگر معطوف به جنبه هایی از زندگی فرد می گردد که هویت گروهی او را سامان می بخشد (نوید نیا ،1382)از دیدگاه بوزان امنیت اجتماعی اولا موضوعی است فرع بر امنیت ملی چون به هر حال در داخل یک محدوده سرزمینی طرح می شود ثانیا امنیت اجتماعی چون یک مسئله داخلی است و در اندازه و قواره امنیت ملی اهمیت ندارد در بسیاری از موارد موفقیت دولتی در یکسان سازی هویت ها شبه ملی (هویت های دینی و قومی و زبانی )باعث تقویت قدرت ملی واحدهای سیاسی شده است بوزان از این فرآیند به تنا قضات نا مطلوب امنیت ملی یاد می کند تناقض از آن روکه دولت ملی به جای پرداختن به مطالعات اجتماعی خاص به سرکوب آنها اقدام می کند مانند عملکرد چینی ها در تبت، پس به طور کلی از دید بوزان تهدید اجتماعی یک کشور هر چند مهم است ولی در نهایت تعیین کننده نیست مگر اینکه در ارتباط با کشوری دیگر بوده وامنیت ملی را متاثر سازد (نصری ، 1378ص125). نظریه ویور «ال ویور»در کتاب «هویت»مهاجرت و منشور جدید امنیت در اروپا (1993)دست به مفهوم سازی مجدد از رهیافت پنج بعدی (نظامی ،سیاسی، اقتصادی، اجتماعی وزیست محیطی ) بوزان درباره ی امنیت زده است وی معتقد است که برداشت بوزان از امنیت اجتماعی ناقص وسست بنیاد بوده است و امنیت اجتماعی را در مقابل امنیت ملی فدا کرده است. به عقیده ویور امنیت اجتماعی در کنار امنیت اقتصادی ،سیاسی ون ظامی و زیست محیطی قابل طرح نیست بلکه هم طراز امنیت اجتماعی امنیت ملی است .چرا که امنیت اجتماعی در شرایط کنونی مرجع امنیت ملی می باشد از نگاه ویور در حالی که امنیت ملی به تهدیدات علیه حاکمیت می پردازد. امنیت اجتماعی معطوف به هویت است که فی نفس مقوله ای است بسیار مهم ،چون هویت اجتماعی به هر حال وجود دارد چه دولت باشد چه نباشد نکته ای دیگر امنیت هویت امنیت اجتماعی معنای سیاسی یافته است و عکس العمل یک اقلیت در دفاع از هویت خود، خود به خود عملی سیاسی است، از این رو امنیت اجتماعی به اندازه امنیت ملی واجد اعتبار است .(نصری، 1378ص136). براین اساس ویور حوزه ای امنیت را بر حسب یک دوگانگی امنیت دولت وامنیت اجتماعی در نظر میگیرد .امنیت اجتماعی در ایجاد بخشی از امنیت دولتی به شمار میرود . اما به عنوان یک بخش مستقل هم (که بوزان از آن غفلت ورزیده )به آن ارجاع داده است با در نظر گرفتن امنیت اجتماعی در کنار امنیت ملی ،جامعه به عنوان امنیت مطرح شده است . بر اساس نظریات مکتب کپنهاگ مهمترین اصل رویکرد امنیت اجتماعی دلالت بر ان دارد که بقاء و دوام هر جامعه ای به حفظ هویت آن بستگی دارد . این ویژگی به خصوص در مورد اجتماعاتی که فاقد دولت هستند نمود بارزتری دارد و واکنش آنها به تهدیدات هویتی خود اهمیت افزون تری پیدا می کند. ایکات واستون «امنیت اجتماعی را در مورد جوامع بی دولت یعنی کردهای ترکیه و فلسطینی ها »(2004)«کاربرد امنیت اجتماعی برای فرآیند ساخت هویت کردی»(2005)مثالهایی برای چهار نوع تهدید مطرح شده توسط متفکران مکتب کپنهاگ که جوامع با آن روبرواند ،میاورد.واتسون نشان می دهد که چگونه امنیت اجتماعی کردهای ترکیه به وسیله عوامل مختلف به خطر می افتد (کهیایی ، 1387ص95). نظریه مازلو آبراهام اچ مازلو نیازهای ایمنی (امنیت ،ثبات ،وابستگی ،حمایت ،رهایی از ترس و نگرانی، نیاز به سازمان، نظم وقانون و...)را نخستین نیاز روانی بعد از نیازهای فیزیولوژیک می داند که تامین ،ارضاء بقیه نیازها یعنی نیازهای مر بوط به عشق ،محبت ،عزت نفس ،خود شکوفایی،بر آورده شدن این نیازها در انسانها بستگی دارد ،ارضاء نیازهای ایمنی مستلزم پایداری ،امنیت و رهایی از ترس و نگرانی است. جایگاه امنیت در سلسله مراتب نیازها و انگیزه های آدمیان، جایگاه خطیری است. به اعتقاد مازلو،تامین و ارضای سالم این نیازها ونیازهای بعدی یعنی نیازهای اجتماعی و احترامی، زمینه را برای سر برآوردن نیاز های متعالی تر وخود شکوفایی انسان فراهم می کند (مازلو،1373ص94-73). سلسله مراتب نیازهای مازلو: آبراهام مازلو نیازهای انسان را به صورت یک هرم ترسیم نموده و به ترتیب اولویت چنین بیان می کند (مازلو،ص91) 808355196850002619375316230نیازهای اساسی یا جسمانی00نیازهای اساسی یا جسمانی 232092539941500 199072510160نیازهای ایمنی و دور از خطر00نیازهای ایمنی و دور از خطر1984375373380002000250410210نیازهای وابستگی و دلبستگی و قبول00نیازهای وابستگی و دلبستگی و قبول 1592580393065001714500436245نیاز به احترام و تکریم00نیاز به احترام و تکریم 1949450452120نیاز به خودجویی00نیاز به خودجویی121602538862000 شکل 1: هرم نیاز های مازلو نظریه چلبی یکی از مفهوم سازی های دیگری که در حوزه امنیت صورت گرفته ،تقسیم بندی چهار بعدی چلبی از امنیت است .او معتقد است چهار علقه افضل و عام برای انسان وجود دارد که می توان آن را از هم تفکیک کرد :علقه شناختی،علقه مادر،علقه اجتماعی،و علقه امنیتی(چلبی، 1375ص63). در این حد انسان به عنوان موجودی هدفمند و بالقوه مضطرب ،جهت حفظ آرامش وصیانت خود در ارتباط با محیط های اثباتی واجتماعی ،در صدد تحقق اهداف خود است . برای علقه امنیتی ممکن است چهار بعد اساسی قائل شد. 1-امنیت مالی2-امنیت جانی بهداشتی 3-امنیت جمعی گروهی4-امنیت فکری(همان، 1375ص32). چلبی ناامنی را ناشی از تضعیف اعتماد اجتماعی فرض کرده که خود ریشه در سیاسی شدن نظم اجتماعی دارد .به نظروی ،در صورتی که نظم اجتماعی در جامعه ای بیشتر صبغه سیاسی به خود بگیرد و ابعاد اجتماعی،فرهنگی آن ضعیف شوند ،یعنی ضعف در اجتماع عام و وفاق اجتماعی عام ،به همان نسبت نیز روابط بین کنشگران در تمام سطوح بر اساس سوگیری های عاطفی و خاص گرا به صورت دوست و دشمن تعریف می شود و به همان نسبت میزان اعتماد اجتماعی متقابل تعمیم یافته، تضعیف گشته و علقه امنیتی آنها برجسته می گردد. در چنین وضعیتی در غیاب طراوت فرهنگی واجتماعی، انسانها جهت پاسخگوی به نیازهای خود، اجبارا به صورت حیوانات سیاسی با یکدیگر رابطه برقرار می نمایند. رابطه ای که به بیان هگل ارباب ونوکری است و ملاک حق نیز، زور است (همان، 1375ص76). - برخی از نظریه های روانشناسی مربوط به احساس امنیت نظریه گوردن الپورت گوردن الپورت(1967-1897)برخورداری از «امنیت عاطفی »را جزء مهمترین ویژگی شخصیت سالم می داند .کسی امنیت عاطفی دارد می تواند با حداقل کشمکش در درون خود یا جامعه مجمه جنبه های هستی خود ،از جمله نقاط ضعف خودرا بپذیرد وبا آنها زندگی کند .علاوه بر این،افراد سالم دارای خصوصیت «مدارا با ناکامی »هستند .یعنی در برابر ناکامی ها،شکیبا،خود پذیرا و بر هیجان ها و عواطف خود مسلط و توانایند. آنها آموخته اند که با ترس های زندگانی وتهدید ها متوجه "من"به طور نسبی دست وپنجه نرم کنند، دریافته اند که چنین فشارهایی همواره به طور مصیبت نمی انجامد. اشخاص سالم از احساس ترس و ناامنی آزاد نیستند ،ولی کمتر حس می کنند که در معرض تهدیدند وبهتر از روان نژندها می شود با مشکلات کنار بیایند. نظریه کارن هورنای کارن هورنای(1952-1885)معتقد بود که مشخصه دوران کودکی دو نیاز است. نیاز به ایمنی و نیاز به ارضاء .این نیازها همگانی بوده و هر دو دارای اهمیت فوق العاده ای هستند.وی در نظریه اش برای نیاز به ایمنی،بیش از نیاز به ارضاء که شامل برخی نیازهای فیزیولوژیکی اساسی هستند ،اهمیت قائل شده است.به اعتقاد وی ،آدمی برای ادامه بقاءخود به میزان معینی آب ،خواب ،فعالیت جسمی ،و غیره نیاز دارد. با این حال این نیازها و ارضای آنها نقش مهمی در شکل گیری شخصیت ایفا نمی کند. آنچه به نظر هورنای مهم است ،یعنی آنچه در تعیین شخصیت نقش اساسی دارد،نیاز به ایمنی است که به منظور امر از آن ،داشتن امنیت و رهایی از ترس است.از این رو رشد به هنجار شخصیت، درگرو احساس امنیت و فقدان ترس می باشد.احساس ایمنی کودک کاملا بستگی به نحوه برخورد و دیدش دارد .از نظر هورنای به طور کلی از نظر عدم صمیمیت ،محبت و عاطفه والدین نسبت به فرزندان می تواند احساس ایمنی در کودکان را ضعیف کندیا به طور کلی از بین ببرد .اضطراب ،اساس مفهوم بنیادی نظریه شخصیت هورنای محسوب می شود .این احساس به صورت احساس فراگیر ،مخفیانه و فزاینده تنهایی و درماندگی در یک جهان متخاصم تعریف شده است.این اضطراب حاصل احساس تنفر و ریشه انواع روان رنجوری هاست ،افراد مبتلا به اضطراب اساسی در دنیایی که آن را خشن ،پراز ظلم و سراسر تقلب و خیانت می دانند ،احساس بی کسی،در ماندگی، بی ارزشی و حقارت می کنند. هورنای مانند دیگر نظریه پردازان مکتب روان تحلیل گری از مکانیسم های دفاعی یعنی راههای اغلب ناخود آگاه، برابر مقابله کوتاه مدت در برابر اضطراب و احساس امنیت از دست رفته یاد می کند و سرانجام نسخ های شخصیتی یا روند های روان رنجور را بر همین مبنا معرفی می کند . نظریه اریک فرروم اریک فروم (1980-1900)روانشناسی که به عنوان یک نظریه پرداز اجتماعی –روانی مشهور است ،در کتاب بسیار معروف خود«گریز از آزادی»بررسی و تحلیل جامعه و دقیقی از امنیت کرده است به عقیده او در طول تاریخ هروقت مردم آزادی بیشتری به دست آوردند ،بیشتر احساس تنهایی،بی اهمیتی و بیگانگی از دیگران را پیدا کرده اند برعکس هر قدر آزادی کمتری داشته اند ،احساس تعلق و امنیت آنها بیشتر بوده است ! بدین ترتیب به نظر می رسد که آزادی با نیاز ما برای امنیت و هویت یابی تناقض دارد!به عقیده فروم ،به همین خاطر است که مردم قرن بیستم با وجود برخورداری از آزادی ،بیش از هر عصر دیگر ،بیشتر احساس تنهایی ،بیگانگی و بی اهمیتی می کنند فروم آزادی فزاینده مردمان غربی را (آزادی از)ونه (آزادی به )توصیف می کند. - تئوریهای امنیت تئوری پنجره های شکسته از حدود پانزده سال پیش ،ایالات متحده آمریکا جهت مبارزه با افزایش روز افزون خشونت در دهه نود، سیاستی به نام تسامح صفر منبعث از نظریه ای به نام پنجره های شکسته را اتخاذ کرده است. این سیاست پاسخی بود به نگرانی شهروندان در مورد امنیت مدارس ،مبارزه با حمل سلاح و مواد مخدر، آشوب ورفتارهای ضد اجتماعی و مدنی .تاکید این سیاست بیشتر به کشف تمامی جرائم از طریق بازرسی هرچه بیشتر شهروندان است، چیزی که تا اندازه ای در تضاد باحقوق شناخته شده شهروندی و حرمت حریم خصوصی در جوامع غربی است و به همین جهت خواهیم دید که به شدت مورد انتقاد جرم شناسان نیز قرار گرفته است. اندیشه مبنای سیاست تساهل صفر این است که جرم از بی نظمی به وجود نمی آید، بلکه جرم از تسامح و تساهل نسبت به انحرافات کوچک و بی نزاکتی ها اجتماعی به وجود می آید. چنانچه شهروندان یک جامعه وضابطین، نسبت به جرایم خفیف و انحرافات خود با اغماض برخورد کنند، این امر در دراز مدت، سبب می شود که در آن منطقه ومحله بی نظمی به وجود آید و چنین تصورشود که آن محله یا گروه به زعم برخی صاحب ندارد که به انحرافات وکجروی ها پاسخ بدهد. از دل این بی نظمی ناشی از عدم برخورد با جرائم ساده و خفیف ،جرایم بزرگ وشدید به وجود می آیند .پس جرم خود، ناشی از استمراربی نظمی است.لذا برخورد قوی و قاطع وبودن اغماض بر جرایم ساده از ظهور جرایم بزرگتر جلوگیری خواهد کرد (لوین، 1982ص10). تئوری پنجره های شکسته محصول فکری دو جرم شناس آمریکایی بود به اسم جیمز ویلسون وجورج کلینگ .این دو استدلال می کردند که جرم نتیجه یک نابسامانی است. اگر پنجره ای شکسته باشد و مرمت نشود، آنکس که تمایل به شکستن قانون و هنجارهای اجتماعی را دارد، با مشاهده بی تفاوتی جامعه به این امر دست به شکستن شیشه دیگری می زند.دیری نمی یابد که شیشه های بیشتری شکسته می شود و این احساس آنارشی و هرج و مرج از خیابان به خیابان و از محله به محله دیگرمی رود و با خود سیگنالی را به همراه دارد از این قرار که هر کاری را که بخواهید مجازید انجام دهید بدون آنکه کسی مزاحم شما شود (همان، 45). مراقبت وتنبیه (تولد زندان) مراقبت و تنبه از سری کتابهای فوکو بشمار می رودکه با ساختار تبار شناسایی همسو است »تلاش فوکو در این کتاب نشان دادن و بیان کردن نوعی دیگر از ارتباط میان مفهوم قدرت وجسم انسان است. به این معنا که در این کتاب مجموعه هایی که در جوامع مدرن مسئول مراقبت از آدمی را دارند،بررسی و تحلیل می شوند . در واقع وی سعی دارد نشان دهد وقتی که انسان از مفهوم شخصی جدا می شود و سیستم و شاکله وجود او در اجتماع معنا می یابد به تعبیری بهتر اجتماعی می شود، حال این اجتماع است که با توسل به مکانیسم های خود برآن می شود تا غرایز باالخص غریزه جنسی وی را کنترل کند . حال این کنترل به صلاح اجتماع باشد یا نباشد ، بحث جداگانه ای را می طلبد از سوی دیگر فوکو سعی دارد در مقام یک فیلسوف نشان دهد که فرد یاسوجه در جریان تاریخ و موقعیت اجتماعی خود چگونه در بطن یک نوع قدرت مراقبتی پرورش می یابد و چه بسا سازمان و مفهوم قدرت حرف اول را در این کتاب می زند. فوکو با استناد تاریخی معتقد است که تعذیب آن چیزی که در قرن هجدهم ملموس و مرسوم دیگر بعنوان یک سیستم کامل و جوابگو نمی تواند مطرح باشد.«در نیمه دوم سده هجدهم اعتراض علیه تعذیب در همه جا دیده می شود. در میان فیلسوفان و نظریه پردازان حقوق ،در میان حقوق دانان و قانون دانان، نمایندگان مجلس...»(فوکو، 1378ص40). تئوری های پیشگیری وضعی از جرم از آنجایی که فعالیت های پلیس تاحد زیادی در راستای پیشگیری وضعی از جرم است و این واحد سعی دارد با حضور مستمر خود در سطح محورهای کوهستانی شمال شهر تهران ،امنیت این مناطق را تامین کند، می توانیم در قالب رویکرد پیشگیری و جرم به تبیین فعالیت های این نیرو بپردازیم . به همین دلیل در زیر به بیان مهمترین نظریاتی می پردازیم که با فعالیت های این نیرو پیوند دارد . مصادیق و روشهای عملی پیشگیری وضعی ،تمامی اقداماتی است که برای خنثی کردن فعالیت سارقین اماکن و افزایش مراقبت از فضاهای عمومی و تشکیل گروه های مراقبت توسط پلیس و سیستم فضایی انجام شده باشد و این اقدامات با آنچه کلارک پیشگیری وضعی جرم می نامد،مطابقت دارد (میرزایی مطلق، 1381ص104) . براساس نظر کلارک پیشگیری وضعی اصطلاحی است که برای اولین بار توسط واحد تحقیقات وزارت کشور انگلستان ابداع شد و به طور کامل بوسیله جرم شناسی توسعه پیدا کرد که در اواخر دههُ 1970 در این واحد کار می کردند . زمینه تاریخی ظهور این رویکرد جدید در انگلستان را می توان به دهه های 1940و1970دانست (یانگ ، 1994ص86) . این ایده که جرم را می تواند از طریق اصلاح محیط فیزیکی تعدیل نمود با کارجفری(1971) و نیومن (1972) محبوبیت کسب کرد (روزنبام، 1384ص150). ود (1981) اولین کسی بود که بین جرم و محیط فیزیکی ارتباطی قایل شده به عنوان مثال وی بررسی کرد که چگونه مشخصات ذاتی و فیزیکی طرح های اسکان عمومی ازارتباطات و تماس شهروندان حاضر در بلوک های ساخته شده، جلوگیری میکند. جاکوب نیز دانشمندی شهرشناس بود که در زمان ود زندگی می کرد و با نوشتن کتاب «مرگ و زندگی شهرهای بزرگ آمریکا »به نحوی استادانه رو نمایی کاملتر از جرم و طراحی فیزیکی محیط را بیان نمود وپیشنهاد کرد که جرم و محیط فیزیکی به نحوی سیستماتیک قابل سنجش و قابل کنترل و با یکدیگر در ارتباط هستند . از دیگر تئوریسین هایی که بر اهمیت محیط ساخته شده در تلاش های پیشگیرانه از جرم، تاکید نمود آنجل (1969)بوده. در نهایت فرمول های تئوریکی ود (1981)جاکوب(1961)و آنجل(1969) توسط اسکار نیومن تکمیل شد. نوشته های ابتدایی نیومن (1922)در محدوده مجتمع های مسکونی عمومی بر راه حل های معماری معضل جرم تمرکز داشت و مطالعات زیادی را روی تئوری فضای قابل دفاع بوجود آورد (همان ،1384). پیشگیری وضعی جرم اولین بار توسط کلارک به این ترتیب معرفی شد(کلارک،1992ص4). شیوه هایی که هدف آنها فرمهای خاص جرم است و متضمن مدیریت، طراحی و یا تغییر استادانه در محیط فعلی به گونه ای ثابت و سیستماتیک در جهت کاهش فرصتهای ارتکاب جرم و افزودن خطرات ارتکاب آن در نظر مجرمین می باشد مدل پیشگیری وضعی مجرم بعنوان محاسبه گری خود گرا نگاه کنید (راک، 1989ص5). که به سبک سنگین کردن شرایط می پردازد و بر مبنای آن تصمیم گیری می کند. بنا براین نظریه پردازان این حوزه توجه ویژه ای به شرایط مکانی ارتکاب جرم مبذول داشتند. بعنوان مثال در طرح دیویس برنامه های کاربری اراضی جهت بوجود آمدن و خلق کنترل اجتماعی موردتوجه قرار گرفته اند (دیویس1998ص384). تاکید بر کاربری زمین به همراه تغییر در جمعیت، پایگاه اقتصادی اجتماعی و افزایش ناهمگن می تواند کفه ترازو را ازمناطق دارای میزان پائین جرائم به مناطق دارای میزان بالای جرائم انتقال دهد. این تغییر به خودی خود صورت نمی گیرد،بلکه سرعت تغیرات باعث افزایش آن می شود. (بوتومز و ویلز،1977ص238). این نوع پیشگیری از دو جنبه مهم است: اول اینکه اهمیت را از مجرم به سمت محیط معطوف کرده است. جنبه دیگری که در آن پیشگیری وضعی از جرم یک نوع آوری دارد، تمرکز آن بر جرم خاص است . این مورد جرائم خاص را براساس این باور که عوامل وضعی تعیین کننده هر نوع جرمی با یکدیگر متفاوت هستند، مورد هدف قرار داده است. برنامه هایی چون سیاست های نظارت و روشنایی، تلویزیون مدار بسته و کاربرد افسران خصوصی قابل اعتماد تا بتواند کار پلیس را تکمیل کنند (میشل،2004ص45).درراستای مدل پیشگیری وضعی جرم طراحی شده اند پیشگیری وضعی همچنین بر این عقیده است که «شرایط قابل پیش بینی تر از افراد هستند» (روزنبام، 1384ص150). در راستای این عقیده محققین بیان میکنند که در صد زیادی از وقایع مجرمانه در مناطق و مکانهای خاص جمع شده اند که جرم شناسان از آن به عنوان کانونهای بحران نام می برند (جاد، 2005ص2). بنابراین راههای پیشگیری وضعی جرم را می توان در محیط هایی طراحی نمود که در آنها میزان جرم بالاتر از حد نرمال است. در مدل پیشگیری وضعی جرم دو راهبرد مهم مورد توجه هستند که عبارت اند از:« تشدیدهدف »و« تشدیدنظارت » تشدید هدف سعی اش بر این است، بوسیله اقداماتی عملی همچون استحکام و کاربرد فناوری های جدید امنیتی شرایط ارتکاب جرم را دشوار تر سازد. تشدید نظارت نیز به کنترل های رسمی و غیر رسمی اشاره دارد که بوسیله مردم در زندگی روزمره اعمال میشود بعنوان مثال محیط های ساختمانی طوری طراحی می شوند که مردم کنترل بیشتری برروی یکدیگر داشته باشد. این نوع نگرش را می توان در آثار اولیه ژاکوبز و نیومن در آمریکا و کولمن در انگستان مشاهده کرد (هیوز، 2000ص89). نظریه فضای قابل دفاع در آمریکا نظریه فضای قابل دفاع از دل یک بافت معماری سر بیرون آورد ؛ اما تحت تاثیر منتقدین برنامه ریزی شهری مانند جین جاکوبز دانشمندان رفتاری واجتماعی مانند الیزابت وود،اسکو لموآنجل، ادواردهای و رابت سامر قرار گرفته. به طور کلی یکی از منابع الهام نظریه فضای قابل دفاع عمدتاُ مشاهدات انتقادی اسکا نیومن نسبت به ساختار های ساخته شده در رفتار های مرتبط با آنها بوده است. فضای قابل دفاع اساساُ یک نظریه طراحی است که متاثر از سکونت انسان و تجربه کاربری است که از قسمت اعظم شیوه معماری روزعدول می کند (نیومن، 1973ص51). نظریه فعالیت روزمره نظریه فعالیت های روز مره متعلق به کوهن و نلسون است که کارشان برفعالیت های روز مره مجرمان متمرکز است. این نظریه عمدتاُ برروی دادهای مجرمانه تاکید دارد و کمتر به وضعیت ذهنی یا پشینه مجرمین می پردازد. این رویکرد همچنین برای تجزیه وتحلیل کمی جغرافیایی الگوها وروند مناسب است. این نظریه با نظریه های جغرافیایی رفتاری و الگو سازی جرم پیونددارد. به این خاطر که معتقد است مجرمان مانند همه انسانها برنامه های روزانه دارند –رفت آمد به سر کار، ملاقات با دوستان، انجام خرید ... و در هنگام رفت وآمد های روزانه خود هدف های محتمل را جستجو می کنند. هدف ها اغلب با رفتارهای فردی و منحصر به فرد مجرمان رابطه دارند تئوری فعالیت های جاری (روزمره)یک طبقه بندی فرعی از تئوری فرصت هاست که معتقد است احتمال جرم، پیامد همگرایی متخلفان و هدفشان در غیاب یک نگهبانی شایسته است (میشل، 2004ص57 ). در راستای اجرا و کار برد مدل پیشگیری وضعی، برنامه های متعددی در کشور های مختلف طراحی و اجرا شده است که برخی از مهمترین آنها عبارت است از: مراقبت از محله برجسته ترین شکل پیشگیری از جرم در ایالات متحده طی 25سال گذشته مراقبت از محله یا مراقبت از بلوک ساختمانی بوده است. برنامه های نظارتی که بطور وسیعی توسط سازمانهای پلیس و سازمانهای مردمی حمایت شده است، به طور عمده شامل گردهمایی شهروندان در گروههای کوچک برای تبادل اطلاعات پیرامون معضلات جرائم محلی، راه حل های پیشگیرانه و تصمیم گیری جهت شرکت در مراقبت های محلی و گزارش جرائم می باشد (روز نبام، 1384ص36) گشت زنی شهروندان برنامه های نظارت بر محله وبلوک های ساختمانی معولاُ نوعی مراقبت غیر فعال است. در حالی که ساکنان محلی انتظار می رود که مشارکت در فعالیت های ضد جرم را به عنوان جزئی از فعالیت های روز مره خود بدانند . امروزه مشارکت شهروندان در محله ها و تمرکز آنان بر روی سطح وسیعی از جرائم و بی نظمی ها بعنوان همکاری بین پلیس و شهروندان محلی برای حل معضلات نمایان شده است . -استراتژی های تغییر محیطی طی سالهای دهه هشتاد چندین تحقیق برای آزمودن ارتباط بین جرم و محیط ساخته شده به اجرا درآمدند در این راستا و بر اساس چهار اصل اساسی پیشگیری محیطی یعنی کنترل دستیابی ،مراقبت، فعالیت های حمایتی و پیشگیری از محرک ها استراتژی هایی طراحی و مورد استفاده واقع شد. تکنیک های سخت تر کردن هدف شامل استفاده از قفل، میله ها،پنجره های مشبک ،زنگ ها،حصار ها،توری ها وسایل متوقف کننده همه بر اساس این باور ساده هستند که موانع فیزیکی بوسیله غیر قابل نفوذ کردن،از اموال در برابر فعالیتهای مجرمین محافظت می کنند. پروژه نورپردازی خیابان ها منطق اساسی استفاده از چراغ ها در خیابان ها این است که روشنایی بهتر باعث بهبود نظارت و افزایش تعدادجرائم روئیت شده گردید و به افزایش تعداد جرائم گزارش شده منجر می گرددکه در نتیجه باعث کاهش نرخ ارتکاب جرم می شود. به عنوان مثال نور پردازی مناسب خیابانها می تواند باعث ترغیب استفاده بیشتر عابرین در شب شده و در نتیجه باعث افزایش تعداد نگهبانان بالقوه و شاهدان درمنطقه و دلسرد کردن مجرمین شود.(روزنبام،1384). کاهش جاذبه آماج ها کاهش آماج ها منافع بالقوه حاصله از جرم را از دسترس مجرمین بالقوه دورنگه می دارد. نمونه هایی از قبیل ارائه بلیط به جای بلیط به جای پول نقد برای پرداخت به وسایل نقلیه عمومی (به نحوی که رانندگان دسترس به پول نداشته باشند)،استفاده از صندوق قفل شونده و در فروشگاه های شبانه روزی که سبب کاهش موجودی پول نقد و کاهش احتمال سرقت به عنف از حسابداران می شوند از جمله اقدامات مرتبط با روش های فوق الذکر می باشند. حذف آماج های جرم حذف آماج های یک جرم و تبدیل آن به نوع دیگری که آن خصوصیات را نداشته باشد، می تواند فرصتهای ارتکاب جرم را از بین برده یا تقلیل دهد. تبدیل پول نقد به چک های بانکی و مسافرتی و صدور کارتهای اعتباری و رواج فرهنگ استفاده از آن نمونه دیگری از حذف یک آماج وتبدیل آن به یک آماج دیگر است. این اقدام میتواند مورد استفاده تمام افراد ،سازمانهای وشرکتهای خصوصی و دولتی قرار بگیرد ودر پیشگیری از جرم موثر باشد. تقلیل وسوسه ها یکی از عواملی که باعث وقوع جرم میشود، برانگیختن وسوسه در مجرمین توسط خود بزه دیدگان است ..وقوع برخی جرائم جنسی ،آزار و مزاحمت های خیابانی ،اغفال وتجاوز وغیره و...می تواند در این راستا مورد ارزیابی وتفسیر قرار گیرد . گشت زنی های پلیس گشت زنی های پلیس شامل دونوع گشت زنی سواره و پیاده می شود که هریک برحسب محل، موقعیت و امکانات موجود انجام وظیفه می نمایند.پیشگیری مبتنی برحضور پلیس در صحنه مستلزم برنامه ریزی های دقیق ومطالعه شده دربخش وموضوع است. گشت زنی های متعدد و مکرر همراه با مراقبتهای لازم و از طرفی کمک گرفتن از طرح های از قبل تنظیم شده، سرکشی به نقاط جرم خیز و نقاط تردد افراد مشکوک به خصوص سارقین به وسیله مامورین آموزش دیده می تواند در پیشگیری از وقوع جرائمی نظیر سرقت سرقت موثر باشد. اطلاع رسانی وهشدارهای پلیسی در دنیای امروز اطلاع رسانی،آگاهی دادن و بالابردن قدرت شناخت تشخیص مردم از مهم ترین واساسی ترین روش های دولتها ،سازمان ها وشرکت ها برای رسیدن به اهداف مختلف سیاسی، اجتماعی ،فرهنگی واقتصادی است.نشان داده است که بسیاری از جرائمی که مجرمان مرتکب شده اند بر اثر عدم رعایت موازین ایمنی و یا سهل انگاری مردم و خانواده ها بوده است .بنابراین لازم است که مردم در برابر تهدیدات اخلال گران و فرصت طلبان از اصول وروش هایی آگاهی یابند. منابع - قرآن مجید – نهج البلاغه - اسکندری ،مجید (1389) آبشارهای ایران،انتشارات ایران شناسی. - آشوری، داریوش( 1366) دانش نامه سیاسی ،تهران ،انتشارات مروارید. - اصفهانی ،راغب(1363)مفروات ،تهران ،انتشارات رضوی. – افتخاری ،اصغر (1381) مراحل بنیادین اندیشه در مطالعات امنیت ملی ،چاپ اول، تهران ،پژوهشکده مطالعات راهبردی . -افتخاری،اصغر(1382)روشن شناسی اثباتی درمطالعات امنیتی،فصلنامه مطالعات راهبردی ،سال ششم، شماره19. – انصاری، ولی ا... (1380) کشف علمی جرائم ،چاپ اول ،انتشارات سمت . – بوزان، باری (1378)مردم ،دولت وهراس ، چاپ اول، ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران ، پژوهشکده مطالعات راهبردی. - بیکر،ترزال (1377) نحوه انجام تحقیقات ، ترجمه هوشنگ نایبی، تهران، نشر نی. -بیگی خشایار 1379،عبد ا... خانی ،علی ،(1380) شیوه ای برای سنجش امنیت ملی، اطلاعات سیاسی ،اقتصادی - بیابانی، غلامحسین (1384) نقش وسایل ارتباط جمعی در امنیت اجتماعی ،فصلنامه امنیت اجتماعی شماره اول ،تهران ، نشر آشنایی . - پورموذن،علی محمد، (1383) بررسی رابطه نقش اجتماعی پلیس و احساس امنیت خانواده ها،پایان نامه – تاجیک، محمدرضا (1379)جامعه ای امن در گفتمان خاتمی، چاپ اول ،تهران ،نشر نی. – تاجیک ،محمدرضا(1378)«گفتمان امنیت ملی در جمهوری اسلامی ایران »ازجزوه مفهوم شناسی امنیت ج.ا.ا،تهران ،پژوهشکده مطالعات راهبردی . - تریف ،تری ودیگران (1383)مطالعات امنیتی نوین چاپ اول، ترجمه علیرضا طیب ووحید بزرگی ،تهران ، پژوهشکده مطالعات راهبردی. -توسلی ،غلام عباس (1376) نظری های جامعه شناسی ،تهران ،انتشارات سمت. -چلبی ، مسعود (1375)جامعه شناسی نظم ،تهران ، نشر نی. - داعی الاسلام ، سید محمد علی (بی تا) فرهنگ نظام فارسی،چاپ دانش. -داوس، دی.ال (1376) پیمایش در تحقیقات اجتماعی، ترجمه هوشنگ نایبی، تهران، نشر نی. - دهخدا،علی اکبر(1330)لغت نامه فارسی ،جلد اول وجلد سیزده انتشارات افست گلشن . - روزنبام و همکاران (1382)پیشگیری وضعی از جرم ترجمه رضا پرویزی ، مجمومعه مقالات پیشگیری از جرم ،مرکز مطبوعات و انتشارات ،معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه . –رجبی پور ،محمود (1382) درآمدی بر احساس امنیت در بستر امنیت عینی ،فصلنامه دانش انتظامی،دانشگاه علوم انتظامی ،سال پنجم ،شماره2 ،ص14. -زاهدی، شمس السادات (1375) مقدمه ای برنظریه عمومی سیستم ها ،چاپ اول ،تهران ،مرکز آموزش مدیریت دولتی . -شاکری ،سید رضا (1381) پلیس ومردم وامنیت عمومی ،تهران ،سازمان عقیدتی وسیاسی ناجا ،معاونت سیاسی. -شاکری ،سیدرضا (1383) نیروی انتظامی و صیانت اخلاقی ،تهران ،سازمان عقیدتی وسیاسی ناجا ،معاونت سیاسی. - صدیق سروستانی ،رحمت ا...(1375) نظریه های کج روی اجتماعی ،انتشارات دانشگاه تهران – صدیق سروستانی،رحمت ا...(1383) آسیب شناسی اجتماعی ،دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، نشر نی . – عبدا... خانی،علی (1380) شیوه ای برای سنجش امنیت ملی ،اطلاعات سیلسی و اقتصادی. -عمید، حسن (1354) فرهنگ فارسی چاپ نوزدهم، تهران ، انتشارات امیر کبیر . -عربی، فرانک (1384) بررسی امنیت اجتماعی از دیدگاه شهروندان 8 شهر، مجموعه مقالات همایش امنیت اجتماعی، جلد3، تهران انتشارات آشاتی. - فروند، ژولین(1370) جامعه شناسی ماکس وبر،ترجمه عبدالحسین نیک گهر،تهران ،رایزن. - فیروز آبادی،سید حسن (1390) امنیت پایدار در مکتب امام خمینی (ره)،تهران ، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی. - فوکو، میشل (1378) مراقبت و تنبیه و تولد زندان ،ترجمه افشین جهان دیده ونیکو سرخوش نشر نی. - قرشی ،سید علی اکبر (1361)قاموس قرن ،جلداول، چاپخانه حیدری. - کاظمی ،علی اصغر (1352) روابط بین الملل در تئوری و عمل ،تهران، نشر قدس. -کهیایی ،حسین (1387) عوامل موثر در احساس امنیت شهروندان کرج ،دانشگاه علوم انتظامی. -کیوان حسینی ،اصغر (1379)«دوازده نکته محوری در باب امنیت »فصلنامه مطالعات دفاعی وامنیتی ،شماره 25. - لرنی، منوچهر (1383) آسیب شناسی امنیت نشر پیام پویا تهران -میرزمانی،سید محمود(1378). کاربرد روانشناسی در نیروهای انتظامی.دانشگاه علوم پزشکی بقیه اله (عج) تهران. - مازلو ،آبراهام ،اچ (1373) انگیزش وشخصیت ایمن از دید گاه اسلام ،تهران ،موسسه آموزش وپژوهشکده امام خمینی (ره) . - ماندل ،رابرت (1377) چهره متغیر امنیت ملی ،ترجمه دانشکده مطالعات راهبردی ،تهران ،پژوهشکده مطالعات راهبردی. – معرفت ، احمد(1381) کوهها وغار های ایران ، انتشارات گلی. - میر آقایی،میرغنی و یاسینی (1382) پناهگاه های و جانپناههای کوهنوردی ایران،انتشارات فدراسیون کوهنوردی وصعود های ورزشی. - مختار پور،حسینی شاهنده (1392) راهنمای گردشگری شمیرانات ،انتشارات ایده پردازان. - معین،محمد(1360)فرهنگ فارسی ، چاپ ششم ،تهران، انتشارات امیر کبیر . - میرشفییان ،مهدی(1359) پلیس و اجتماع جلد اول ،انتشارات گیتی . - نصری ،قدیر(1378) معنا و ارکان جامعه شناسی امنیت ،موسسه مطالعات راهبردی. - نوید نیا ، منیژه(1382) در آمدی بر امنیت اجتماعی ،فصلنامه مطلعات راهبردی ،ش19. - واثقی ،قاسم (1380) فرهنگ نامه حقوق ، تهران ، انتشارات گنج دانش. منابع لاتین: Vrucetic,srdgan, traditional versus societal security and the role of securitization,free university of berlhn and York university ,2002 _Bonds , Michael(2004),Urban Social Thoery ,Oxford University Press _Bootom , A ,and wils,P(1997) Environmental criminology, In Maquir , M, Ox ford university Perss. _Brown ,R.K., 1996.''Work and Leisure'' ,in the Encyclopedia of Social Sciences, eds.: Asdam Kuper and Jessica Kuper, London and New York Rutledge. _Clarke , r , (1992) Situational crime Prevention : successful case studies. New York: harrow and heston. _Davis , M(1998) Ecology Of Fear , Picador , London. _Hughes, Gordon (2000) Understanding Crime Prevention: social Control , risk and modernity _Livine, Michael (1982)Broken Windows, Broken Business: How the Smallest Remedies Reap the Biggest Rewards. _Newman , O(1972) defensibls space: people and desi gn in the violent city London : archirectual press. _Rock , P.(1989) , new directionsin Theory , social studies review 1 ,5:2_6. _Vrucetic, Srdjan (2002) , traditional versus Societal Security and the Role of securitization, free university of Berlin and York university.